Nhắc đến mất ngủ, chắc hẳn bạn sẽ nghĩ ngay tới đối tượng lớn tuổi. Nhưng tình trạng này vẫn có thể xảy ra ở những người trẻ tuổi. Thống kê của Wakefield Research cho biết có đến 37% người trẻ Việt Nam rơi vào tình trạng mất ngủ. Đáng chú ý hơn, 73% trong số đó bị mất ngủ do áp lực công việc, cuộc sống và không có thời gian nghỉ ngơi. Vậy còn nguyên nhân nào gây ra mất ngủ ở người trẻ? Làm sao để điều trị hiệu quả? Cách phòng ngừa tình trạng này ra sao? Mời bạn đọc tham khảo thêm những thông tin chi tiết trong bài viết dưới đây để có lời giải đáp.
1. Đôi nét về tình trạng mất ngủ ở người trẻ
Mất ngủ ở người trẻ là tình trạng giấc ngủ không đủ 7 – 8 giờ vào mỗi đêm, ngủ không sâu giấc và thức giấc thường xuyên. Đây là tình trạng có thể gặp phải ở cả nam và nữ dưới 35 tuổi.
Những biểu hiện thường gặp của tình trạng mất ngủ bao gồm:
- Khó đi vào giấc ngủ, trằn trọc đến sáng mới ngủ được.
- Không ngủ được suốt đêm, ngủ chập chờn, ngủ không sâu giấc, thức giấc nhiều lần trong đêm.
- Chất lượng giấc ngủ không đảm bảo.
- Ban đêm không cảm thấy buồn ngủ hoặc có cảm giác buồn ngủ nhưng không thể ngủ được,…
Thông thường, tình trạng mất ngủ sẽ rơi vào một trong ba trường hợp sau đây: Mất ngủ thoáng qua (xảy ra không thường xuyên), mất ngủ cấp tính (thời gian kéo dài dưới 4 tuần), mất ngủ mạn tính (thời gian kéo dài hơn 4 tuần). Bệnh mất ngủ thoáng qua hoặc cấp tính nếu không được điều trị kịp thời thì sẽ dẫn đến mất ngủ mạn tính, khiến việc điều trị vô cùng khó khăn.
Khi người trẻ bị mất ngủ kéo dài cơ thể sẽ bị suy nhược, mất tập trung, suy giảm trí nhớ,… làm ảnh hưởng đến chất lượng công việc và cuộc sống. Thậm chí, nếu tình trạng mất ngủ không được điều trị kịp thời sẽ làm tăng nguy cơ mắc phải các bệnh về tim mạch, tăng huyết áp, béo phì, trầm cảm, ung thư,… Do đó, nếu bạn đang bị mất ngủ kèm theo một trong các dấu hiệu sau đây thì cần phải đến gặp bác sĩ ngay:
- Thời gian mất ngủ kéo dài hơn 3 tuần.
- Mất ngủ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống, công việc thường ngày.
- Mất ngủ có kèm theo một số triệu chứng bất thường khác như đau ngực, khó thở, đau đầu kéo dài, tiểu đêm nhiều lần hoặc các triệu chứng thần kinh khác.
- Xuất hiện triệu chứng lo âu, trầm cảm.
- Có bệnh lý nền.
2. Nguyên nhân gây ra tình trạng mất ngủ
Nguyên nhân gây ra tình trạng mất ngủ ở người trẻ rất đa dạng, chẳng hạn như do áp lực, căng thẳng, do môi trường, lối sống hoặc do bệnh lý. Cụ thể như:
2.1. Áp lực, căng thẳng
Khi rơi vào tình trạng căng thẳng kéo dài, cơ thể sẽ tăng sản xuất hormone Cortisol – một loại hormone làm tăng năng lượng, khiến cho người bệnh không thể ngủ được. Đặc biệt, ngay cả khi đã chìm vào giấc ngủ, hormone Cortisol cũng tác động làm giấc ngủ bị gián đoạn, ngủ không sâu giấc hoặc dễ gặp phải ác mộng,…
Một số kiểu áp lực phổ biến thường gặp ở những người trẻ tuổi:
- Áp lực thi cử
- Áp lực công việc
- Áp lực cuộc sống
- Áp lực từ gia đình và xã hội
Khi bị áp lực, căng thẳng, người bệnh không chỉ bị mất ngủ mà còn xuất hiện các dấu hiệu khác như đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi, khó tập trung,…
2.2. Do lối sống và môi trường
Lối sống thiếu khoa học hoặc các yếu tố môi trường cũng có thể gây ra tình trạng mất ngủ ở người trẻ. Cụ thể như sau:
- Thức khuya và sử dụng các thiết bị điện tử trước khi ngủ: Các ánh sáng xanh từ màn hình điện thoại, máy tính hoặc tivi làm ức chế sản xuất hormone Melatonin (một loại hormone gây buồn ngủ), khiến bạn khó đi vào giấc ngủ, ngủ không sâu giấc,…
- Sử dụng chất kích thích: Sử dụng các loại chất kích thích như cà phê, nước tăng lực, trà đặc, thuốc lá, rượu bia,… sẽ khiến bạn cảm thấy tỉnh táo hơn, dẫn đến khó ngủ.
- Ngủ không đều đặn và thức quá khuya để làm việc, đọc sách hay xem phim cũng có thể gây ra tình trạng mất ngủ.
- Lười vận động: Khi bạn ít vận động, cơ thể không sản xuất đủ hormone cần thiết cho giấc ngủ, dẫn đến tình trạng tỉnh táo, khó ngủ và thậm chí chóng mặt.
- Thiếu dinh dưỡng: Khi cơ thể bạn thiếu hụt các chất như Vitamin D, Vitamin C, Vitamin B6, Selen, Omega 3,… sẽ tác động không nhỏ đến hoạt động của hệ thần kinh, dẫn đến rối loạn giấc ngủ.
- Tác dụng phụ của thuốc: Các loại thuốc điều trị huyết áp, thuốc chống trầm cảm, thuốc Corticoid,… có thể gây ra tác dụng phụ làm gián đoạn giấc ngủ, ngủ không sâu giấc.
- Do yếu tố môi trường: Ô nhiễm tiếng ồn, không gian ngủ thiếu trong lành, quá nóng bức hoặc chật chội,… đều có thể làm ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.
2.3. Do bệnh lý khác
Ngoài các nguyên nhân do áp lực, lối sống, môi trường thì bệnh lý cũng là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng mất ngủ ở người trẻ. Sau đây là một số bệnh lý thường gặp:
- Bệnh lý về thần kinh: Các bệnh trầm cảm, sa sút trí tuệ hoặc các bệnh thoái hóa thần kinh khác có thể gây ra các rối loạn trong chu kỳ giấc ngủ, làm giảm chất lượng giấc ngủ của người bệnh.
- Bệnh về xương khớp: Khi mắc phải các bệnh về xương khớp như viêm khớp dạng thấp, loãng xương, thoái hóa cột sống, thoái hóa khớp gối,… sẽ gây ra các triệu chứng đau nhức về đêm, khiến người bệnh không ngủ được.
- Bệnh về đường tiêu hóa: Các bệnh viêm loét dạ dày, viêm đại tràng, rối loạn tiêu hóa, trào ngược dạ dày thực quản, đầy hơi, chướng bụng,… khiến người bệnh cảm thấy khó chịu, mệt mỏi dẫn đến mất ngủ.
- Rối loạn hô hấp: Các bệnh lý về đường hô hấp như COPD, hen suyễn, viêm phế quản, hen suyễn, viêm mũi, viêm xoang hoặc chứng ngưng thở khi ngủ,… gây ra các triệu chứng ho khan kéo dài, tức ngực, khó thở vào ban đêm khiến chất lượng giấc ngủ suy giảm nghiêm trọng.
- Bệnh lý về thận – tiết niệu: Khi bị nhiễm trùng đường tiết niệu, người bệnh sẽ mắc phải các chứng tiểu đêm, nước tiểu vàng, tiểu buốt, đau lưng do bệnh thận,… sẽ làm ảnh hưởng đến giấc ngủ của người bệnh.
- Bệnh lý về gan: Các vấn đề liên quan đến gan như nóng gan hoặc suy giảm chức năng gan có thể làm ảnh hưởng đến quá trình sản xuất Melatonin vào ban đêm, dẫn đến tình trạng khó ngủ. Bên cạnh đó, người bệnh có thể gặp các triệu chứng như nổi mẩn ngứa, mệt mỏi, khó chịu, vàng da và vàng móng tay,…
3. Chẩn đoán tình trạng mất ngủ
Chẩn đoán tình trạng mất ngủ là bước quan trọng giúp bác sĩ tìm ra nguyên nhân, lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp cho những người trẻ gặp phải chứng mất ngủ. Đầu tiên, bác sĩ sẽ tiến hành hỏi chi tiết về bệnh sử, bao gồm các thói quen, thời gian ngủ, tần suất thức giấc cùng với các triệu chứng liên quan khác. Sau đó, bạn có thể được chỉ định thêm một số phương pháp chẩn đoán khác như:
- Nhật ký giấc ngủ: Bạn có thể ghi lại thói quen ngủ của mình trong thời gian 1 – 2 tuần.
- Các chỉ định cận lâm sàng: Đo đa ký giấc ngủ (Polysomnography), đo điện não đồ (EEG), đo độ trễ của giấc ngủ (MSLT), Actiography, nghiên cứu giấc ngủ,…
- Các phương pháp chẩn đoán khác: Các phương pháp khác như xét nghiệm máu, MRI, CT, X-quang,… sẽ được chỉ định trong một vài trường hợp để loại trừ các nguyên nhân tiềm ẩn gây ra tình trạng mất ngủ, khó ngủ.
4. Phương pháp điều trị tình trạng mất ngủ
Có nhiều phương pháp điều trị mất ngủ, bạn có thể áp dụng các phương pháp hỗ trợ tại nhà, điều trị theo Tây y hoặc Đông y.
4.1. Hỗ trợ tại nhà giảm tình trạng mất ngủ
Các phương pháp hỗ trợ tại nhà sẽ giúp cải thiện tình trạng mất ngủ ở giới trẻ. Những phương pháp này không chỉ tạo ra môi trường thuận lợi cho giấc ngủ mà còn khuyến khích thói quen tốt, từ đó nâng cao chất lượng giấc ngủ và sức khỏe tổng thể. Cụ thể như sau:
- Chế độ dinh dưỡng: Bạn có thể bổ sung các loại thực phẩm giúp cải thiện giấc ngủ như hạnh nhân, chuối, sữa ấm,… Hạn chế ăn các loại thực phẩm cay nóng, có chứa nhiều đường hoặc nhiều dầu mỡ, các loại thức uống có cồn, caffeine vào buổi tối.
- Tránh căng thẳng: Việc lo lắng, căng thẳng sẽ làm ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ. Do đó, bạn hãy cố gắng giữ tinh thần thoải mái, thư giãn nhất trước khi đi ngủ.
- Duy trì các thói quen tốt: Bạn nên uống 2 lít nước mỗi ngày, không uống quá nhiều nước trước khi đi ngủ, ngủ sớm, ngủ đúng giờ, không làm việc quá sức,…
- Tạo môi trường thoải mái: Chọn không gian ngủ yên tĩnh, mát mẻ và thoải mái sẽ giúp bạn dễ dàng vào giấc ngủ hơn.
- Massage: Đây là phương pháp giúp thư giãn đầu óc, tăng cường lưu thông máu lên não giúp bạn ngủ ngon hơn. Bạn có thể massage vùng đầu và vùng mặt để cải thiện chất lượng giấc ngủ, giúp cảm thấy khỏe khoắn, tỉnh táo sau khi ngủ dậy. Tìm hiểu thêm “Hướng dẫn thao tác massage giúp dễ ngủ tại nhà“.
- Ngâm chân: Các phương pháp ngâm chân, tắm bằng nước ấm trước khi đi ngủ sẽ giúp bạn dễ ngủ hơn, ngủ ngon và sâu giấc hơn.
- Vận động nhẹ nhàng: Các bài tập thể dục nhẹ nhàng, yoga, hít thở sâu và thiền định giúp thư giãn cơ thể và giảm căng thẳng, từ đó cải thiện chất lượng giấc ngủ.
- Điều chỉnh tư thế ngủ: Chọn các tư thế ngủ thoải mái để không làm gián đoạn giấc ngủ của bạn. Tìm hiểu thêm bài viết “Tư thế giúp ngủ ngon” để có thể áp dụng khi ngủ.
- Sử dụng các sản phẩm hỗ trợ giấc ngủ: Máy tạo tiếng ồn trắng (tạo âm thanh đều đều, giúp che lấp tiếng ồn, dễ ngủ), đèn ngủ, bịt mắt ngủ, máy khuếch tán tinh dầu, nệm, nến, gối ngủ,… Tìm hiểu những nguyên tắc lựa chọn các “Sản phẩm giúp ngủ ngon” để chọn được sản phẩm phù hợp cho bạn.
- Áp dụng các mẹo: Bạn có thể tham khảo thêm các mẹo dân gian tại nhà, giúp hỗ trợ ngủ ngon. Tìm hiểu thêm các bài viết về “Mẹo ngủ ngon” để áp dụng.
- Sản phẩm bảo vệ sức khỏe: Bên cạnh các biện pháp trên, bạn có thể tham khảo sử dụng các sản phẩm có nguồn gốc thiên nhiên giúp nâng cao sức khỏe, giảm mệt mỏi mang đến cho bạn giấc ngủ ngon. Nổi bật là sản phẩm Bát Tiên Bình Đông với chiết xuất từ các thành phần thảo dược như Lạc Tiên, Bạch Phục Linh, Thục Địa, Mạch Môn, Sơn Thù Du, Phòng Đảng Sâm, Hoài Sơn, Hoàng Tinh,… có công dụng bồi bổ, tăng cường sức khỏe, hỗ trợ làm giảm mệt mỏi, giúp ăn ngon và ngủ sâu hơn.
4.2. Phương pháp điều trị mất ngủ bằng Tây Y
Điều trị mất ngủ ở người trẻ bằng phương pháp Tây y cần phải xác định được nguyên nhân, từ đó đưa ra được phương pháp điều trị thích hợp. Tùy vào bệnh lý gây ra mất ngủ như bệnh về thần kinh, hô hấp, tim mạch hay cơ xương khớp, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị tương ứng, bao gồm cả nội khoa (dùng thuốc) và ngoại khoa (phẫu thuật).
Bên cạnh việc điều trị theo nguyên nhân gây bệnh, bác sĩ có thể chỉ định một số loại thuốc trị mất ngủ như:
- Thuốc bình thần có tác dụng làm giảm lo âu và căng thẳng, cho giấc ngủ sâu hơn.
- Thuốc ngủ để hỗ trợ giấc ngủ (sử dụng trong thời gian ngắn).
- Thuốc kháng Histamin an thần, giúp người bệnh dễ dàng vào giấc ngủ.
- Thuốc an thần thế hệ 2 (Thuốc mới) điều chỉnh giấc ngủ mà ít gây ra tác dụng phụ.
- Thuốc chống trầm cảm 3 vòng, đa vòng trong trường hợp người bệnh bị trầm cảm.
Bên cạnh đó còn có các phương pháp không dùng thuốc khác như: Liệu pháp ánh sáng, liệu pháp hành vi nhận thức (CBT-I), thực phẩm chức năng, vệ sinh giấc ngủ (Sleep hygiene),…
4.3. Phương pháp điều trị mất ngủ bằng Đông Y
Theo Y học cổ truyền, tình trạng mất ngủ có thể do suy giảm chức năng các tạng phủ (Tâm, Can, Tỳ, Phế, Thận) khiến cho thần trí, tinh khí không được yên ổn dẫn đến mất ngủ. Dùng thuốc Đông y điều trị mất ngủ không chỉ điều trị triệu chứng mà còn phải xác định rõ nguồn gốc gây bệnh để điều trị tận gốc. Một số phương pháp điều trị mất ngủ theo Đông y:
Cây thảo dược
Các loại thảo dược như cây Lạc tiên, cây Nữ lang, hoa Cúc và rễ Cam thảo,… có công dụng hỗ trợ trị chứng mất ngủ, giúp bạn ngủ ngon hơn. Bên cạnh đó, các loại thảo dược còn có tác dụng giúp thư giãn cơ thể, giải tỏa căng thẳng, cải thiện chất lượng giấc ngủ một cách tự nhiên và an toàn. Tìm hiểu thêm “Các loại trà giúp ngủ ngon“.
Các bài thuốc Đông y có tác dụng làm giảm suy nhược cơ thể dành cho thanh niên, những người trẻ tuổi:
Dưỡng tâm thang do tâm và tỳ hư yếu
- Triệu chứng: Sắc mặt không tươi, tinh thần uể oải, người mệt mỏi, ăn uống không ngon miệng, tim hồi hộp, hay quên, đêm ngủ lơ mơ hoặc thức trắng đêm không ngủ được, mạch tế hoặc sác.
- Công dụng: Bổ dưỡng tâm tỳ.
- Thành phần: 16g Hoàng kỳ, 12g Phục linh, 12g Phục thần, 12g Đương quy, 12g Bá tử nhân, 12g Nhân sâm, 10g Bán hạ (chế), 8g Xuyên khung, 8g Viễn chí (bỏ lõi) 8g Ngũ vị tử, 6g Nhục quế.
- Cách dùng: Sắc uống, mỗi ngày 1 thang, chia làm 3 lần, uống vào khi đói hoặc trước lúc ăn.
Quy tỳ thang do tâm tỳ lưỡng hư, lo âu, mệt mỏi, khó tập trung
- Triệu chứng: Mất ngủ, bị chán ăn, tim hồi hộp, hay quên, môi lưỡi nhợt, cơ thể mỏi mệt, sắc mặt vàng bủng, mạch yếu thường gặp trong các chứng suy nhược thần kinh, suy nhược cơ thể.
- Công dụng: Ích khí bổ huyết, kiện tỳ dưỡng tâm.
- Thành phần: 12 – 20g Toan táo nhân sao, 12g Nhân sâm (Đảng sâm), 12g Phục thần, 12g Hoàng Kỳ, 12g Bạch truật, 12g Long nhãn nhục, 8 – 12g Đương quy, 4 – 6g Viễn chí, 4g Mộc hương, 4g Chích thảo, 3 lát Sinh khương, 2 – 3 quả Đại táo.
- Cách dùng: Sắc uống hoặc hòa với mật làm viên hoàn. Mỗi lần dùng 8 – 12g.
Ôn đởm thang do vị bất hòa
- Triệu chứng: Đờm nhiều hay khạc ra đờm, mắt mờ, miệng đắng, rêu lưỡi vàng nhớt, buồn bực, trong vùng ngực khó chịu, vùng thượng vị đầy tức do thức ăn lưu lại, đại tiện không thư sướng, mạch hoạt sác.
- Công dụng: Điều hòa tỳ vị, hóa đờm, tiêu thực.
- Thành phần: 12g Bán hạ (chế), 12g Quất hồng bì, 12g Phục linh, 8g Trúc nhự, 8g Chỉ thực, 6g Cam thảo.
- Cách dùng: Sắc với nước, mỗi ngày 1 thang, chia thành 3 lần dùng trong ngày, uống trước khi ăn.
Ngoài những biện pháp trên, người trẻ cũng có thể sử dụng các sản phẩm bổ sung hỗ trợ sức khỏe như Bát Tiên Bình Đông. Sản phẩm này chứa các thảo dược quý như Lạc Tiên, Bạch Phục Linh, Thục Địa, Mạch Môn, Phòng Đảng Sâm, Hoài Sơn, Hoàng Tinh, Mẫu Đơn Bì và Sơn Thù Du. Đây đều là các thảo dược có công dụng giúp bồi bổ cơ thể, hỗ trợ giảm mệt mỏi, tăng cường sức khỏe và giúp ăn ngon, ngủ ngon.
Một số phương pháp khác có thể sử dụng như châm cứu, ngâm chân, xoa bóp bấm huyệt, xông tắm thảo dược,…
5. Phòng ngừa triệu chứng mất ngủ
Mất ngủ khiến người bệnh dễ suy giảm sức khỏe thể chất và cả tinh thần nhanh chóng, dù trước đó bạn đang là một người trẻ khỏe mạnh. Do đó, để bảo vệ sức khỏe của bản thân, bạn cần thực hiện một số biện pháp phòng ngừa chứng mất ngủ như:
- Kiểm soát bệnh lý mạn tính: Bạn cần phải tái khám định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ, tuyệt đối tuân thủ theo phác đồ điều trị.
- Thiết lập thói quen ngủ tốt: Duy trì lịch ngủ đều đặn, hạn chế sử dụng các thiết bị điện tử trước khi đi ngủ,…
- Tập thể dục: Vận động vừa phải, hợp lý sẽ giúp bạn dễ ngủ hơn và ngủ ngon hơn.
- Duy trì lối sống lành mạnh: Bạn cần uống 2 lít nước mỗi ngày và không uống quá nhiều trước khi đi ngủ để tránh tình trạng tiểu đêm làm gián đoạn giấc ngủ.
6. Tổng kết
Mất ngủ ở người trẻ kéo dài dẫn đến tình trạng suy nhược cơ thể, tinh thần kém, thậm chí có thể dẫn đến nhiều bệnh lý nguy hiểm. Do đó, giới trẻ không nên chủ quan mà hãy phòng tránh việc mất ngủ ngay từ sớm bằng cách giữ tinh thần thoải mái, hạn chế áp lực, xây dựng lối sống lành mạnh và môi trường ngủ thoải mái cho chính mình.
Bên cạnh đó, bạn có thể tham khảo sử dụng kết hợp thực phẩm bảo vệ sức khỏe có công dụng bồi bổ cơ thể, làm giảm mệt mỏi để ngủ ngon giấc hơn. Bát Tiên Bình Đông là một sản phẩm bổ dưỡng, làm giảm tình trạng mệt mỏi, giúp bạn ngủ ngon hơn. Sản phẩm chính là sự kết hợp hoàn hảo giữa các thành phần thảo dược như Phòng Đảng Sâm, Sơn Thù Du, Bạch Phục Linh, Mẫu Đơn Bì, Hoài Sơn, Lạc Tiên, Ngũ Vị Tử, Hoàng Tinh, Thục Địa, Mạch Môn giúp người bệnh ăn ngon, ngủ ngon hiệu quả.
Dược Bình Đông là đơn vị uy tín với hơn 70 năm trong lĩnh vực nghiên cứu, phát triển các sản phẩm bảo vệ sức khỏe. Các sản phẩm của chúng tôi luôn đạt tiêu chuẩn GMP – WHO, đã và đang được nhiều người tin dùng, đánh giá cao về công dụng bảo vệ sức khỏe nên bạn hoàn toàn có thể tin tưởng sử dụng.
Nếu bạn cần được tư vấn kỹ hơn sản phẩm Bát Tiên Bình Đông và một số sản phẩm khác, vui lòng liên hệ đến hotline (028)39808808 để được hỗ trợ nhiệt tình.
