Phụ nữ có tỷ lệ mắc triệu chứng mất ngủ cao hơn 40% so với nam giới. Một giấc ngủ không đảm bảo có thể khiến “phái đẹp” cảm thấy ủ rũ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe bên trong lẫn ngoại hình bên ngoài. Do đó, phụ nữ bị mất ngủ cần cải thiện tình trạng này càng sớm càng tốt, để ngăn ngừa các vấn đề như rụng tóc, sạm da, trầm cảm,… Hãy cùng tìm hiểu nguyên nhân gây mất ngủ ở phụ nữ và một số biện pháp khắc phục hiệu quả trong bài viết dưới đây.
1. Đôi nét về tình trạng mất ngủ ở phụ nữ
Bệnh mất ngủ là tình trạng xảy ra khá phổ biến, nổi bật với các dấu hiệu như khó đi vào giấc ngủ, ngủ không ngon, không sâu giấc và thường bị tỉnh giấc giữa đêm. Tình trạng này có thể xuất hiện với mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến nhất là phụ nữ mang thai, sau khi sinh con, tiền mãn kinh và mãn kinh.
Những người bị rơi vào tình trạng mất ngủ thường có những biểu hiện như:
- Khó đi vào giấc ngủ, trằn trọc đến sáng mới ngủ được.
- Không ngủ được suốt đêm, ngủ chập chờn, ngủ không sâu giấc, thức giấc nhiều lần trong đêm.
- Chất lượng giấc ngủ không đảm bảo.
- Ban đêm không cảm thấy buồn ngủ hoặc cảm thấy buồn ngủ nhưng không ngủ được,…
Thông thường, tình trạng mất ngủ sẽ rơi vào một trong ba trường hợp sau đây: Mất ngủ thoáng qua (xảy ra không thường xuyên), mất ngủ cấp tính (thời gian kéo dài dưới 4 tuần), mất ngủ mạn tính (thời gian kéo dài hơn 4 tuần). Bệnh mất ngủ thoáng qua hoặc cấp tính nếu không được điều trị kịp thời thì sẽ dẫn đến mất ngủ mạn tính, khiến việc điều trị vô cùng khó khăn.
Tuy không gây nguy hiểm nhưng việc mất ngủ đem đến nhiều rắc rối cho người bệnh. Phụ nữ mất ngủ thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, suy nhược cơ thể và giảm trí nhớ cũng như khả năng nhận thức, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng tiếp thu, học tập và sinh hoạt. Ngoài ra, mất ngủ còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý như tim mạch, đột quỵ và tăng nguy cơ tai nạn do thiếu tập trung.
Chị em cần lưu ý đến gặp bác sĩ nếu nhận thấy các dấu hiệu dưới đây:
- Mất ngủ kéo dài trên 3 tuần.
- Ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống hàng ngày.
- Xuất hiện một số triệu chứng bất thường kèm theo: Đau ngực, khó thở, tiểu đêm nhiều lần, đau đầu kéo dài, hoặc các triệu chứng thần kinh khác.
- Mất ngủ do tác dụng phụ của thuốc.
- Mất ngủ kèm theo các triệu chứng lo âu, trầm cảm.
- Có bệnh lý nền.
2. Nguyên nhân gây ra tình trạng mất ngủ
Nguyên nhân dẫn đến mất ngủ ở phái nữ rất đa dạng, có thể bao gồm nhiều yếu tố như sự thay đổi tâm sinh lý, mất cân bằng nội tiết tố, lối sống và một số yếu tố khác.
2.1. Do thay đổi nội tiết tố
Những thay đổi về nội tiết tố ở nữ giới bắt đầu từ giai đoạn dậy thì, tiếp tục trong suốt tuổi trưởng thành và giảm đáng kể sau khi mãn kinh. Cụ thể như sau:
- Hội chứng trước kỳ kinh nguyệt: Khi nồng độ Progesterone giảm, phụ nữ có thể gặp các vấn đề về giấc ngủ như ngủ không sâu, khó đi vào giấc ngủ,… kèm theo những biểu hiện gồm đau bụng, đau lưng,…
- Tiền mãn kinh và mãn kinh: Đây là giai đoạn Estrogen và Progesterone suy giảm gây ra đổ mồ hôi vào ban đêm và bốc hỏa, khiến nữ giới khó ngủ.
- Mang thai: Đến giai đoạn cuối thai kỳ (tuần thứ 29 – 40 hoặc tháng 7, 8 và 9 của thai kỳ) nồng độ Estrogen và Progesterone sẽ giảm xuống, kéo theo sự khó chịu về thể chất và tinh thần, đồng thời tần suất đi tiểu tăng gây gián đoạn giấc ngủ.
- Sau khi sinh.
2.2. Do lối sống và môi trường
Ngoài một số nguyên nhân kể trên, tình trạng lo lắng, căng thẳng với những áp lực từ công việc, gia đình, mối quan hệ xã hội, tài chính cũng góp phần gây ra tình trạng mất ngủ ở phụ nữ. Bên cạnh đó, chị em còn dễ bị mất ngủ vì nhiều nguyên nhân khác, bao gồm:
- Thức khuya và sử dụng các thiết bị điện tử trước khi ngủ: Ánh sáng xanh từ màn hình điện thoại, máy tính hoặc tivi làm ức chế sản xuất hormone Melatonin (một loại hormone gây buồn ngủ) khiến bạn khó đi vào giấc ngủ, khó ngủ sâu giấc,…
- Sử dụng chất kích thích: Sử dụng các loại chất kích thích như cà phê, nước tăng lực, trà đặc, thuốc lá, rượu bia sẽ gây ra tình trạng khó ngủ, mất ngủ,…
- Ăn uống không lành mạnh: Ăn quá no, ăn nhiều đồ ngọt, đồ ăn nhanh trước khi ngủ, ăn uống không đúng giờ,…
- Ngủ không đều đặn: Thức quá khuya để làm việc, đọc sách, xem phim cũng có thể gây ra tình trạng mất ngủ.
- Lười vận động: Khi vận động thường xuyên sẽ khiến cơ thể tiết ra hormone giúp bạn ngủ ngon hơn. Ngược lại, khi bạn lười vận động thì loại hormone này sẽ không được tiết ra, khiến bạn luôn cảm thấy tỉnh táo, khó ngủ, mất ngủ, chóng mặt.
- Thiếu dinh dưỡng: Khi cơ thể thiếu hụt các chất như Vitamin D, Vitamin C, Vitamin B6, Selen, Omega 3,…bạn sẽ dễ rơi vào tình trạng mất ngủ.
- Tác dụng phụ của thuốc: Các loại thuốc điều trị huyết áp, thuốc chống trầm cảm, thuốc Corticoid,… có thể gây ra tác dụng phụ mất ngủ hoặc làm gián đoạn giấc ngủ.
- Do yếu tố môi trường: Môi trường ô nhiễm tiếng ồn, không gian ngủ thiếu trong lành, quá nóng bức hoặc chật chội,… đều có thể làm ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.
2.3. Do bệnh lý
Các bệnh lý cũng là nguyên nhân gây ra mất ngủ ở nữ giới. Những rối loạn chức năng trong cơ thể dẫn đến gián đoạn chu kỳ giấc ngủ, tạo cảm giác không thoải mái về đêm khiến người bệnh khó đi vào giấc ngủ. Một số bệnh lý cụ thể như:
- Hội chứng chân không yên: Người bệnh có cảm giác khó chịu ở chân, luôn bồn chồn, khó ngủ hoặc khó ngủ lại sau khi thức giấc giữa đêm.
- Các bệnh lý về phụ khoa: U xơ tử cung, buồng trứng đa nang, polyp tử cung,… dẫn đến kinh nguyệt không đều và mất cân bằng nội tiết tố trong cơ thể (nồng độ Testosterone cao và Progesterone thấp hơn mức bình thường). Điều này làm cho tình trạng khó ngủ trở nên trầm trọng hơn.
- Rối loạn hô hấp: Các bệnh lý về đường hô hấp như COPD, hen suyễn, bệnh viêm phế quản, viêm mũi, viêm xoang hoặc chứng ngưng thở khi ngủ,… gây ra các triệu chứng ho khan kéo dài, tức ngực, khó thở vào ban đêm khiến chất lượng giấc ngủ suy giảm nghiêm trọng.
- Bệnh lý về gan: Khi gan gặp các vấn đề như nóng gan, suy giảm chức năng gan đều có thể làm ảnh hưởng đến quá trình sản xuất melatonin vào ban đêm, gây ra tình trạng khó ngủ, kèm theo các triệu chứng như nổi mẩn và ngứa ngáy, mệt mỏi, khó chịu, vàng mắt, vàng móng tay,… Tìm hiểu thêm về tình trạng nóng gan ở phụ nữ.
- Các bệnh lý khác như: Bệnh lý thần kinh, bệnh về cơ xương khớp, bệnh về đường tiêu hóa, bệnh lý về thận – tiết niệu,… Tìm hiểu thêm về tình trạng tiểu đêm ở phụ nữ.
3. Chẩn đoán tình trạng mất ngủ
Bước quan trọng giúp bác sĩ tìm ra nguyên nhân, lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp là chẩn đoán mất ngủ. Đầu tiên, bác sĩ sẽ tiến hành hỏi chi tiết về bệnh sử, bao gồm các thói quen, thời gian ngủ, tần suất thức giấc cùng với các triệu chứng liên quan khác. Sau đó, chị em có thể được chỉ định thêm một số phương pháp chẩn đoán khác như:
- Nhật ký giấc ngủ: Bạn có thể ghi lại thói quen ngủ của mình trong thời gian 1 – 2 tuần.
- Các chỉ định cận lâm sàng: Đo đa ký giấc ngủ (Polysomnography), đo điện não đồ (EEG), đo độ trễ của giấc ngủ (MSLT), actiography, nghiên cứu giấc ngủ,…
- Các phương pháp chẩn đoán khác: Các phương pháp khác như xét nghiệm máu, MRI, CT, X-quang,… sẽ được chỉ định trong một vài trường hợp, để loại trừ các nguyên nhân tiềm ẩn gây ra tình trạng mất ngủ, khó ngủ.
4. Phương pháp điều trị tình trạng mất ngủ
Không riêng phụ nữ, việc điều trị tình trạng mất ngủ ở mọi đối tượng sẽ luôn gồm các phương pháp như: điều trị theo Tây Y, Đông Y và các phương pháp tại nhà. Trong đó, việc điều chỉnh lối sống và áp dụng một số hoạt động hỗ trợ tại nhà là điều cần thiết vì chị em có thể chủ động thực hiện để đạt giấc ngủ chất lượng hơn.
4.1. Hỗ trợ tại nhà giảm tình trạng mất ngủ
Hỗ trợ tại nhà là một phần quan trọng nhằm cải thiện tình trạng mất ngủ ở phụ nữ. Các biện pháp hỗ trợ tại nhà không chỉ giúp tạo môi trường thuận lợi cho giấc ngủ mà còn khuyến khích những thói quen tốt, góp phần nâng cao chất lượng giấc ngủ và sức khỏe tổng thể.
- Chế độ dinh dưỡng: Bổ sung các loại thực phẩm giúp cải thiện giấc ngủ như hạnh nhân, chuối, sữa ấm,… Hạn chế ăn các loại thực phẩm cay nóng, có chứa nhiều đường hoặc nhiều dầu mỡ, các loại thức uống có cồn, caffeine vào buổi tối.
- Tránh căng thẳng stress: Việc lo lắng, căng thẳng sẽ làm ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ. Do đó, chị em nên cố gắng giữ tinh thần thoải mái, thư giãn nhất trước khi đi ngủ.
- Áp dụng các mẹo hỗ trợ ngủ ngon đơn giản tại nhà. Tìm hiểu thêm bài viết về “Mẹo giúp ngủ ngon“.
- Duy trì các thói quen tốt: Nên uống 2 lít nước mỗi ngày, không uống quá nhiều nước trước khi đi ngủ, ngủ sớm, ngủ đúng giờ, không làm việc quá sức,…
- Tạo môi trường thoải mái và thực hành thở đúng cách: Chọn một không gian ngủ yên tĩnh, mát mẻ, và thoải mái để dễ dàng đi vào giấc ngủ hơn. Đồng thời, tập thở sâu và đều để thư giãn cơ thể và tinh thần, giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ.
- Massage: Đây là phương pháp giúp thư giãn đầu óc, tăng cường lưu thông máu lên não giúp bạn ngủ ngon hơn. Có thể massage vùng đầu và vùng mặt để cải thiện chất lượng giấc ngủ, giúp cơ thể cảm thấy khỏe khoắn, tỉnh táo sau khi ngủ dậy. Tìm hiểu thêm bài viết “Top 6+ phương pháp massage trị mất ngủ, dễ thực hiện tại nhà“.
- Ngâm chân: Các phương pháp ngâm chân, tắm bằng nước ấm trước khi đi ngủ sẽ giúp dễ ngủ hơn, ngủ ngon hơn, sâu hơn.
- Vận động nhẹ nhàng: Lựa chọn các bài thể dục nhẹ nhàng, các bài tập hít thở, yoga, thiền định để làm thư giãn cơ thể, giảm căng thẳng để ngủ ngon hơn. Xem thêm bài viết “Top 7+ bài tập yoga giúp ngủ ngon, dễ thực hiện“.
- Điều chỉnh tư thế ngủ: Chọn các tư thế ngủ thoải mái để không làm gián đoạn giấc ngủ. Tìm hiểu thêm bài viết “Tư thế giúp ngủ ngon” để có thể áp dụng khi ngủ.
- Sử dụng các sản phẩm hỗ trợ giấc ngủ: Máy tạo tiếng ồn trắng (tạo âm thanh đều đều, giúp che lấp tiếng ồn, dễ ngủ), đèn ngủ, bịt mắt ngủ, máy khuếch tán tinh dầu, nệm, nến, gối ngủ,…
- Sản phẩm bảo vệ sức khỏe hỗ trợ giấc ngủ: Bên cạnh các biện pháp trên, bạn có thể tham khảo sử dụng các sản phẩm có nguồn gốc thiên nhiên giúp nâng cao sức khỏe, giảm mệt mỏi mang đến cho bạn giấc ngủ ngon. Nổi bật là sản phẩm Bát Tiên Bình Đông với chiết xuất từ các thành phần thảo dược như Lạc Tiên, Thục Địa, Bạch Phục Linh, Mẫu Đơn Bì, Hoài Sơn, Mạch Môn, Ngũ Vị Tử, Hoàng Tinh, Phòng Đảng Sâm, Sơn Thù Du có công dụng bồi bổ, tăng cường sức khỏe, hỗ trợ làm giảm mệt mỏi, giúp ăn ngon và ngủ sâu hơn.
4.2. Phương pháp điều trị Tây Y
Điều trị mất ngủ ở nữ giới bằng phương pháp Tây Y thường bắt đầu bằng việc xác định và điều trị các nguyên nhân bệnh lý cơ bản gây ra mất ngủ trong đó đó các bệnh lý về thần kinh, tim mạch, hô hấp, tiêu hóa và cơ xương. Tùy vào trường hợp, bác sĩ có phác đồ điều trị tương ứng bao gồm cả nội khoa (dùng thuốc) và ngoại khoa (phẫu thuật).
Bên cạnh điều trị nguyên nhân gây ra bệnh lý, Bác sĩ còn có thể chỉ định các loại thuốc điều trị mất ngủ bao gồm:
- Thuốc bình thần giúp giảm lo âu và căng thẳng, tạo điều kiện cho giấc ngủ sâu hơn.
- Thuốc ngủ sử dụng trong thời gian ngắn để hỗ trợ giấc ngủ.
- Thuốc kháng histamin an thần, giúp dễ dàng vào giấc ngủ.
- Thuốc an thần thế hệ 2 (Thuốc mới) điều chỉnh giấc ngủ mà ít gây ra tác dụng phụ.
- Thuốc chống trầm cảm 3 vòng, đa vòng khi có tình trạng trầm cảm.
- Các phương pháp không dùng thuốc khác: Liệu pháp ánh sáng, liệu pháp hành vi nhận thức (CBT-I), thực phẩm chức năng, vệ sinh giấc ngủ (Sleep hygiene),…
4.3. Phương pháp điều trị mất ngủ bằng Đông Y
Theo Y học cổ truyền, mất ngủ do nhiều nguyên nhân gây nên, có thể do suy giảm chức năng tạng phủ như Tâm, Can, Tỳ, Phế, Thận làm cho tinh khí và thần trí không được yên ổn mà dẫn đến chứng mất ngủ do các tạng phụ trong cơ thể có mối liên quan mật thiết với nhau. Dùng thuốc Đông y điều trị mất ngủ không chỉ điều trị triệu chứng mà còn phải xác định rõ nguồn gốc gây bệnh để điều trị tận gốc.
Đầu tiên có thể kể đến phương pháp dùng các loại thảo dược: Cây Nữ lang, cây Lạc tiên, hoa Cúc và rễ Cam thảo,…để kết hợp thành các bài thuốc hoặc sử dụng như trà giúp hỗ trợ ngủ ngon. Những thảo dược này không chỉ giúp thư giãn mà còn cải thiện chất lượng giấc ngủ một cách tự nhiên và an toàn.
Các bài thuốc trị mất ngủ cho phụ nữ phổ biến:
Thiên vương bổ tâm đan gia giảm
- Công dụng: Được sử dụng trong điều trị mất ngủ do tâm âm suy và tâm thận âm suy kèm theo các triệu chứng hồi hộp, chóng quên, đổ mồ hôi trộm, lòng bàn tay, bàn chân nóng,…
- Thành phần: Đảng sâm 16g (có thể thay thế bằng nhân sâm 10g), Sinh địa 16g, Đan sâm 12g, Huyền sâm 12g, Thiên môn 12g, Mạch môn 12g, Bá tử nhân 12g, Táo nhân 12g, Đương quy 10g, Phục thần 8g, Viễn chí 8g, Ngũ vị tử 8g, Cát cánh 6g.
- Cách làm: Sắc uống ngày 1 thang và chia 2 lần.
Quy tỳ thang
- Công dụng: Điều trị mất ngủ do tâm tỳ lưỡng hư, lo âu, mệt mỏi, khó tập trung.
- Thành phần: Hoàng kỳ 12g, Bạch truật 12g, Phục linh 10g, Đương quy 10g, Táo nhân 10g, Long nhãn 10g, Nhân sâm 10g (có thể thay thế bằng Đảng sâm 16g), Cam thảo 8g, Viễn chí 5g, Mộc hương 4g, Sinh khương 3 lát, Đại táo 3 quả.
- Cách làm: Sắc uống ngày 1 thang và chia 2 lần.
Dưỡng tâm thang
- Công dụng: Điều trị các chứng bệnh do tâm và tỳ hư yếu.
- Thành phần: Hoàng kỳ 16g, Phục linh 12g, Nhân sâm 12g, Phục thần 12g, Bá tử nhân 12g, Đương quy 12g, Bán hạ (chế) 10g, Xuyên khung 8g, Ngũ vị tử 8g, Viễn chí (bỏ lõi) 8g, Nhục quế 6g, Chích thảo 4g.
- Cách làm: Ngày uống một thang và sắc uống 3 lần mỗi ngày, uống trước ăn hoặc lúc đói.
An thần định chí hoàn
- Công dụng: Cải thiện chứng mất ngủ do khí của tâm và đờm hư.
- Thành phần: Phục linh 12g, Phục thần 12g, Thạch xương bồ 12g, Long xỉ 12g, Nhân sâm 8g, Viễn chí 8g. Tùy chứng trạng của người bệnh để phối hợp thêm bài Toan táo nhân thang.
- Cách làm: Ngày uống một thang và sắc uống 3 lần mỗi ngày, uống trước ăn trưa, ăn tối và trước khi đi ngủ.
Lưu ý khi dùng phương pháp Đông y: Sử dụng thuốc đúng thể bệnh, chú ý liều lượng và cách dùng, không tự ý điều chỉnh khi chưa có chỉ dẫn từ bác sĩ.
Bên cạnh các biện pháp trên, chị em còn có thể sử dụng các sản phẩm bổ sung hỗ trợ sức khỏe như Bát Tiên Bình Đông. Sản phẩm này chứa các thảo dược quý như Lạc Tiên, Thục Địa, Bạch Phục Linh, Mẫu Đơn Bì, Hoài Sơn, Mạch Môn, Ngũ Vị Tử, Hoàng Tinh, Phòng Đảng Sâm, Sơn Thù Du. Đây đều là các thảo dược có công dụng giúp giúp bồi bổ cơ thể, hỗ trợ giảm mất ngủ mệt mỏi, tăng cường sức khỏe và giúp ăn ngon, ngủ ngon.
Bên cạnh việc sử dụng bài thuốc, có nhiều phương pháp không dùng thuốc khác như châm cứu, xoa bóp bấm huyệt, ngâm chân, và xông tắm thảo dược. Những phương pháp này cũng có thể giúp cải thiện giấc ngủ hiệu quả.
5. Phòng ngừa triệu chứng mất ngủ
Mất ngủ khiến suy giảm sức khỏe thể chất và cả tinh thần của người bệnh. Do đó, để bảo vệ sức khỏe của bản thân, “phái đẹp” cần thực hiện một số biện pháp phòng ngừa chứng mất ngủ như:
- Kiểm soát bệnh lý mạn tính: Cần phải tái khám định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ, tuyệt đối tuân thủ theo phác đồ điều trị.
- Thiết lập thói quen ngủ tốt: Cải thiện thói quen ngủ, chẳng hạn như duy trì một lịch trình ngủ đều đặn, hạn chế sử dụng thiết bị điện tử trước khi đi ngủ,… là những biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả để bạn có thể khắc phục tình trạng khó đi vào giấc ngủ, ngủ không ngon.
- Tập thể dục: Vận động vừa phải, hợp lý sẽ giúp dễ ngủ hơn và ngủ ngon hơn.
- Duy trì lối sống lành mạnh: Cần uống 2 lít nước mỗi ngày và không uống quá nhiều trước khi đi ngủ để tránh tình trạng tiểu đêm làm gián đoạn giấc ngủ.
6. Tổng kết
Trong khi ngủ, cơ thể sẽ sản sinh ra những hormone cần thiết cho quá trình chuyển hóa, tích lũy năng lượng và sự tăng trưởng. Do đó, nếu không đảm bảo được số giờ và chất lượng giấc ngủ có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe như suy giảm trí nhớ, tinh thần chán nản, hay cáu gắt, hệ thống miễn dịch yếu làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch, thừa cân, béo phì,…
Nếu bạn đang tìm kiếm một sản phẩm bảo vệ sức khỏe có tác dụng hỗ trợ giấc ngủ, bồi bổ cơ thể, giúp ăn ngon thì Bát Tiên Bình Đông là sự lựa chọn không thể bỏ qua. Sản phẩm chức năng hỗ trợ giấc ngủ Bát Tiên Bình Đông giúp tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ giảm mệt mỏi, tăng cường sức khỏe, bồi bổ cơ thể, giúp ăn ngon, ngủ ngon và sâu hơn. Với các thành phần thảo dược quý từ thiên nhiên, sản phẩm mang lại hiệu quả an toàn và lành tính cho người sử dụng.
Bát Tiên Bình Đông là một trong những sản phẩm nổi bật của Công ty TNHH Dược Phẩm Bình Đông – công ty đã có hơn 70 năm hình thành và phát triển. Dược Bình Đông mang sứ mệnh kết hợp công nghệ hiện đại với tinh hoa thảo dược thiên nhiên tạo ra sản phẩm tiên tiến, hiệu quả phục vụ sức khỏe cộng đồng. Tính đến nay, Dược Bình Đông đã cho ra đời nhiều dòng sản phẩm bổ dưỡng, tăng cường sức khỏe từ bổ phổi, bổ gan, cơ xương khớp, phụ khoa, thận – tiết niệu đến trật đả (giảm bầm tím, sưng đau),… Vui lòng liên hệ số hotline (028)39808808 để được đội ngũ chuyên gia Dược Bình Đông tư vấn thêm về sản phẩm và giải đáp mọi thắc mắc.