Khoảng 70% cơ thể chúng ta là nước, con số này cho thấy tầm quan trọng của nước trong việc duy trì sự sống của con người . Nước đóng vai trò to lớn trong việc duy trì các hoạt động sống của cơ thể như điều chỉnh nhiệt độ, hỗ trợ tiêu hóa, vận chuyển dưỡng chất và loại bỏ độc tố. Tuy nhiên, thói quen sinh hoạt không lành mạnh, điều kiện môi trường khắc nghiệt và tình trạng sức khỏe có thể khiến cơ thể không được cung cấp đủ nước. Vậy khi thiếu nước, cơ thể sẽ phải đối mặt với những tác hại nghiêm trọng nào? Cùng Dược Bình Đông khám phá những tác động của tình trạng uống ít nước qua bài viết dưới đây!
1. Đôi nét về tình trạng uống ít nước hay thiếu nước
Thiếu nước xảy ra khi cơ thể không nhận đủ lượng nước khuyến nghị hằng ngày mà cơ thể cần, thường là từ 2.0 đến 2.5 lít. Lượng nước cần thiết có thể thay đổi tùy thuộc vào điều kiện khí hậu, tình trạng sức khỏe và mức độ hoạt động của từng người.
Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng thiếu nước thường là thói quen uống ít nước, cùng với các yếu tố khác như:
Các tình huống gây mất nước:
- Người ít uống nước, không có thói quen thường xuyên uống nước.
- Người hoạt động nhiều, đặc biệt là ngoài trời như thợ điện, thợ xây, công nhân hay vận động viên thể thao.
- Người lớn tuổi có chế độ ăn uống kém, dẫn đến mất nước nghiêm trọng.
- Người sử dụng thuốc lợi tiểu, nhuận tràng hoặc thuốc ức chế men chuyển điều trị huyết áp cao, gây tăng tần suất tiểu tiện hoặc đổ mồ hôi, làm mất cân bằng nước.
- Người mắc bệnh mãn tính.
- Người bị đau họng, cảm lạnh, sốt hoặc tiêu chảy.
Ảnh hưởng của việc uống ít nước:
- Xuất hiện cảm giác khát nước thường xuyên.
- Nước tiểu có màu vàng đậm hoặc mùi nồng.
- Miệng và da khô.
- Cảm thấy mệt mỏi và chóng mặt.
- Đau đầu.
Khi cơ thể mất nước nghiêm trọng, bạn có thể gặp các triệu chứng sau:
- Không đi tiểu hoặc tình trạng nước tiểu có màu vàng đậm.
- Cảm giác chóng mặt.
- Da khô ráp.
- Thở nhanh và không đều.
- Tim đập bất thường.
2. Tác hại của thói quen uống ít nước hay cơ thể thiếu nước
Dưới đây là những tác hại phổ biến của việc không cung cấp đủ nước cho cơ thể:
2.1. Ảnh hưởng chức năng của thận
Thiếu nước có thể gây ra sự mất cân bằng điện giải trong cơ thể, vì thận liên tục duy trì mức điện giải ổn định để hoạt động bình thường. Khi tình trạng thiếu nước kéo dài, thận phải làm việc liên tục, dẫn đến suy yếu chức năng thận.
Hơn nữa, nước là yếu tố quan trọng giúp thận loại bỏ các chất thải và axit khỏi máu. Việc uống ít nước khiến các chất thải này tích tụ trong cơ thể, làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận và gây tổn hại cho chức năng thận theo thời gian.
Thận yếu gây nên nhiều vấn đề về sức khỏe như tiểu đêm nhiều, tiểu rắt, tiểu són, tiểu chảy, táo bón, tinh thần mệt mỏi,… Bạn có thể tìm hiểu thêm về “Dấu hiệu thận yếu” để biết cách phòng tránh.
2.2. Ảnh hưởng chức năng của gan
Nước đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa tế bào mỡ hiệu quả. Khi thiếu nước có thể dẫn đến tăng quá trình tích tụ mỡ, chức năng của thận không hoạt động đầy đủ và gan phải gánh thêm phần công việc của thận. Điều này làm giảm hiệu suất chuyển hóa chất béo của gan, dẫn đến tình trạng tăng cân. Nếu bạn không thể giảm cân ngay, ít nhất bạn sẽ giúp gan của mình hoạt động hiệu quả hơn khi uống đủ nước.
Khi gan phải làm việc quá sức do thiếu nước vì uống ít nước, các triệu chứng có thể xuất hiện bao gồm:
- Mệt mỏi, chán ăn.
- Hơi thở có mùi.
- Người bị mẩn ngứa, nổi mề đay, mụn nhọt
2.3. Ảnh hưởng đến chức năng của xương khớp
Có thể bạn chưa biết, uống ít nước còn ảnh hưởng xấu tới chức năng của hệ xương khớp. Khớp bao gồm nhiều thành phần cấu trúc như sụn khớp, dịch khớp, bao hoạt dịch, dây chằng và gân. Trong đó, sụn khớp giữ vai trò quan trọng với thành phần chứa từ 65 – 80% là nước. Dịch khớp cũng chứa nước cùng các chất điện giải như Natri và Kali, giúp duy trì cân bằng ion, bảo vệ và làm trơn các khớp.
Nước không chỉ giúp làm trơn các khớp xương mà còn hỗ trợ sự hoạt động nhịp nhàng của chúng. Khi cơ thể bị thiếu nước, các khớp không còn được bôi trơn đầy đủ, dẫn đến tình trạng hoạt động kém trơn tru và dễ bị tổn thương. Những triệu chứng có thể xuất hiện ở hệ xương khớp bao gồm:
- Đau nhức xương khớp
- Mỏi khớp
- Chuột rút
Từ đó dẫn đến nhiều nguy cơ bệnh lý như Gout, bệnh thoái hóa khớp, Viêm xương khớp,…
2.4. Ảnh hưởng đến tiêu hóa
Tình trạng thiếu nước cũng làm ảnh hưởng đáng kể đến quá trình trao đổi chất trong cơ thể. Khi dạ dày không đủ nước, khả năng tiêu hóa thức ăn bị suy giảm, dẫn đến quá trình tiêu hóa chậm. Điều này làm giảm khả năng hấp thụ dinh dưỡng từ thực phẩm. Hơn nữa, việc thiếu nước kéo dài có thể dễ dàng dẫn đến các vấn đề tiêu hóa khác như:
- Táo bón.
- Trào ngược dạ dày.
- Nguy cơ mắc bệnh lý về rối loạn tiêu hoá, viêm dạ dày, viêm tá tràng.
2.5. Ảnh hưởng đến tâm lý và nhận thức
Khi cơ thể thiếu nước, não không nhận đủ oxy và dưỡng chất thiết yếu, dẫn đến suy giảm chức năng não bộ. Tình trạng thiếu nước có thể gây ra sự thay đổi đáng kể về tâm trạng, giảm khả năng tập trung và tạo ra nhiều vấn đề tâm lý.
Biểu hiện của việc thiếu nước ảnh hưởng đến tâm lý đó là:
- Tình trạng lo âu và trầm cảm.
- Giảm khả năng tập trung.
- Gây tâm lý căng thẳng và cảm xúc thất thường.
Những biểu hiện này kéo dài có thể dẫn đến nguy cơ bệnh lý như trầm cảm, rối loạn giấc ngủ,…
2.6. Ảnh hưởng tiêu cực khác
Khi cơ thể không được cung cấp đủ nước, quá trình trao đổi chất bị gián đoạn và ảnh hưởng đến nhiều cơ quan. Cụ thể, tình trạng thiếu nước có thể gây ra:
- Tăng cân, béo phì và tăng nguy cơ đột quỵ.
- Lão hóa sớm.
- Giảm hiệu quả trong các hoạt động thường ngày.
- Vấn đề về sức khỏe tim mạch.
- Da khô và thiếu sức sống
- Suy nhược cơ thể do khả năng hấp thụ dinh dưỡng giảm sút.
3. Những lưu ý cần biết khi bổ sung nước cho cơ thể
Để duy trì sức khỏe, việc uống khoảng 2 – 2.5 lít nước mỗi ngày là cần thiết để đảm bảo cơ thể được cung cấp đủ nước. Hãy kiên trì thực hiện để xây dựng thói quen tốt này.
Lượng nước cần bổ sung có thể thay đổi dựa trên khí hậu, môi trường, tình trạng sức khỏe và mức độ hoạt động cá nhân. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng khi uống nước mà bạn cần phải nắm:
- Nên uống nước ở tư thế ngồi thay vì đứng.
- Uống từng ngụm nhỏ.
- Chia nhỏ lượng nước để dễ uống và uống nhiều lần trong ngày.
- Tránh uống nước ngay trong khi ăn.
- Uống một ly nước ngay sau khi thức dậy.
- Thiết lập thói quen uống nước vào khung thời gian cố định, chẳng hạn như sau mỗi lần đi vệ sinh hoặc trước mỗi bữa ăn. Không nên đợi đến khi cảm thấy khát mới uống nước, vì đó có thể là dấu hiệu cơ thể đã mất nước. Hãy uống đều đặn suốt cả ngày và tăng lượng nước khi thời tiết nóng hoặc khi vận động nhiều.
- Ăn nhiều trái cây và rau quả có hàm lượng nước cao như: Dưa hấu, Dâu tây, Dưa lưới, Đào, Dứa, Dưa chuột và Rau lá xanh.
- Bổ sung thêm nước khi cơ thể mất nước do nôn mửa, tiêu chảy hoặc các tình huống tương tự để cân bằng điện giải.
- Trong thời tiết lạnh, cũng cần chú ý bổ sung nước đều đặn vì không khí khô có thể làm cơ thể mất nước thông qua hơi ẩm.
4. Duy trì thói quen có lợi cho sức khỏe khác
Ngoài việc đảm bảo uống đủ nước, duy trì những thói quen lành mạnh cũng góp phần quan trọng vào việc nâng cao sức khỏe tổng thể và cải thiện chất lượng cuộc sống. Các thói quen tốt bạn nên rèn luyện cho sức khỏe bao gồm:
- Ngủ đủ giấc và ngủ sớm: Giấc ngủ chất lượng giúp cơ thể phục hồi và duy trì năng lượng.
- Chế độ ăn uống cân bằng và điều độ: Một chế độ ăn giàu dinh dưỡng hỗ trợ sức khỏe cơ thể và hệ miễn dịch.
- Giữ tinh thần thoải mái và giảm căng thẳng: Thực hành thiền, tắm nước ấm thường xuyên và áp dụng các liệu pháp thư giãn giúp cải thiện sức khỏe tinh thần.
- Tập thể dục đều đặn: Thực hiện các bài tập như đi bộ, yoga ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần. Tập thể dục không chỉ giúp tăng cường sức khỏe thể chất mà còn hỗ trợ quá trình thải độc bằng việc đổ mồ hôi. Tuy nhiên, bạn cần chú ý bổ sung nước đầy đủ trong và sau khi tập luyện để bù đắp lượng nước mất đi.
5. Tổng kết
Tóm lại, việc uống ít nước có thể gây ra nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Từ việc làm giảm chức năng não bộ và hệ tiêu hóa, đến việc tăng nguy cơ các bệnh lý về thận và khớp. Sự thiếu hụt nước còn làm gián đoạn quá trình trao đổi chất và làm giảm hiệu quả của các cơ quan nội tạng.
Để bảo vệ sức khỏe và cải thiện chất lượng cuộc sống, việc duy trì những thói quen lành mạnh là rất quan trọng. Ngủ đủ giấc, ăn uống cân bằng, giữ tinh thần thoải mái và tập thể dục đều đặn không chỉ giúp cơ thể hoạt động tối ưu mà còn hỗ trợ quá trình phục hồi và tăng cường sức khỏe tổng thể. Kết hợp những thói quen này với việc uống đủ nước sẽ giúp bạn duy trì sự cân bằng trong cơ thể và có một cuộc sống khỏe mạnh hơn.
