Đông trùng hạ thảo là một loại dược liệu quý được biết đến như “thần dược” mang lại nhiều công dụng tuyệt vời trong việc tăng cường sức khỏe và hỗ trợ điều trị bệnh. Vị thuốc này sở hữu nguồn dưỡng chất phong phú, phù hợp sử dụng bồi bổ cho những người ở độ tuổi trung niên, người cao tuổi, những bệnh nhân đang điều trị ung thư, người mắc các bệnh lý về tim mạch, huyết áp, bệnh hô hấp và những người có sức đề kháng yếu.
Thông qua bài viết sau, Dược Bình Đông sẽ chia sẻ đến bạn một số thông tin chi tiết về Đông trùng hạ thảo, cách dùng loại dược liệu quý này và những lưu ý khi sử dụng để đảm bảo an toàn, mang lại hiệu quả tốt nhất cho sức khỏe.
1. Tổng quan về Đông trùng hạ thảo
Giới thiệu
Đông trùng hạ thảo có tên khoa học là Ophiocordyceps sinensis G.H.Sung, thuộc họ Nấm (Hypocreaceae), là một dạng cộng sinh giữa loài nấm túi Cordyceps sinensis (Berk.) Sacc. với ấu trùng của một loại côn trùng thuộc chi Hepialus.
Đông trùng hạ thảo được biết đến với nhiều tên gọi khác như Trùng thảo, Hạ thảo đông trùng,… Đây là một loại dược liệu quý hiếm với nhiều công dụng tốt cho sức khỏe con người như tăng cường miễn dịch, hạ huyết áp, cải thiện lưu thông máu, giảm Cholesterol trong máu, từ đó hỗ trợ ngăn ngừa xơ vữa động mạch – một yếu tố gây nên các bệnh lý tim mạch.
Đặc điểm
- Là dạng nấm nhỏ, hình trụ, mảnh, dài từ 3 – 6cm. Khi còn non, nấm có chiều dài từ 10 – 11cm, cấu trúc chắc chắn, tuy nhiên ở giữa thân rỗng.
- Cây nấm dày ở gốc và dần thuôn nhọn về phần đầu, tạo thành hình thoi với đường kính từ 2.5 – 6mm. Bên ngoài bề mặt nấm xù xì, lấm tấm các hạt nhỏ li ti. Khi soi dưới kính hiển vi sẽ thấy đó là u nang (một cơ quan sinh sản của nấm).
- Quả nang có hình bầu dục hoặc hơi tròn. Bên trong có chứa nhiều nang xơ có cuống ngắn, ở mỗi nang có chứa nhiều bào tử vách ngăn riêng lẻ.
Nhận biết Đông trùng hạ thảo
Điều kiện sống
Từ nhiều thập kỷ trước, Đông trùng hạ thảo đã được tìm thấy ở trên những vùng núi cao của dãy Himalaya ở cao nguyên Tây Tạng với độ cao từ 3500m đến hơn 5000m. Chính tại khu vực có điều kiện khí hậu vô cùng khắc nghiệt với mùa đông lạnh giá, thiếu oxy lại là môi trường lý tưởng để loại dược liệu quý hiếm có thể phát triển. Ngoài ra, chúng còn được tìm thấy ở một số vùng núi khác tại Trung Quốc như Tứ Xuyên, Cam Túc, Cam Hi và Vân Nam,…
Trước nhu cầu của thị trường, bên cạnh loại Trùng thảo sinh trưởng tự nhiên thì con người đã chủ động nuôi cấy trong các môi trường nhân tạo. Lúc này nấm ký sinh được nuôi dưỡng và phát triển trên cơ thể của ấu trùng nhộng tằm hoặc trên cơ thể các vật chủ khác như hỗn hợp đậu xanh, vỏ trứng, gạo lứt và nhộng tằm xay nhỏ nhằm tạo ra môi trường gần giống tự nhiên. Việc nuôi cấy vẫn đảm bảo duy trì được các thành phần dinh dưỡng và dược tính quan trọng của Đông trùng hạ thảo. Chính điều này giúp loại thảo dược quý trở nên phổ biến hơn trên thị trường, có được mức giá thành hợp lý hơn khi đến tay người dùng.
Bộ phận dùng, cách thu hái và sử dụng
Đông trùng hạ thảo được thu hái và sử dụng toàn bộ phần thân thảo, từ những phần trên mặt đất cho đến phần còn dính với sâu non. Thời điểm thu hái thường vào mùa hè, từ tháng 3 – tháng 7 hàng năm. Vì kích thước loại dị thảo đặc biệt này chỉ nhỏ bằng cuốn táo nên người thu hái thường sẽ phải đào một hố sâu tầm 10cm quanh cây nấm rồi mới tiến hành nhổ lên khỏi mặt đất.
Trong tự nhiên, loại thảo dược này thường mọc ở những khu vực địa hình hiểm trở, cheo leo, khiến cho việc thu hái vô cùng khó khăn. Đối với loại Đông trùng hạ thảo tự nuôi dưỡng sẽ được cấy giống trong các lọ cơ chất và thay đổi điều kiện môi trường theo từng giai đoạn. Quá trình thu hoạch cũng được thực hiện nhanh chóng trong môi trường hoàn toàn vô trùng. Sau khi thu hái, chúng sẽ được bảo quản và chế biến để có thể sử dụng trong thời gian dài.
Hạ thảo đông trùng đã qua chế biến
Hiện Đông trùng hạ thảo có nhiều dạng khác nhau như:
- Dạng tươi (nguyên con): Thu hái, bảo toàn hình dạng tự nhiên trong thời gian tầm 1 tháng trở lại giúp Đông trùng hạ thảo có thể giữ được trọn vẹn hàm lượng dinh dưỡng và hoạt tính sinh học.
- Dạng khô: Sau khi thu hái sẽ được sấy khô để bảo quản được lâu hơn, dễ dàng vận chuyển và sử dụng mà vẫn đảm bảo giữ được hàm lượng dược chất cao.
- Dạng chế phẩm, thực phẩm chức năng: Các loại thực phẩm chức năng được chiết xuất từ Đông trùng hạ thảo theo nhiều dạng bào chế khác nhau.
Để tối ưu hóa lợi ích cho sức khỏe, bạn có thể sử dụng Hạ thảo đông trùng theo nhiều cách:
- Ăn trực tiếp
- Dùng làm trà, ngâm rượu,…
- Nấu ăn (nấu canh, nấu cháo, hầm,…)
- Sử dụng trong các bài thuốc,…
2. Công dụng của Đông trùng hạ thảo đối với sức khỏe
Đông trùng hạ thảo được nghiên cứu và công nhận là loại dược liệu quý hiếm vì những lợi ích sức khỏe mà chúng mang lại cho con người. Dưới đây là một số công dụng nổi bật của loại dị thảo đặc biệt này ở cả góc nhìn Tây y và Đông y. Cụ thể:
2.1. Theo Tây y
Theo nhiều nghiên cứu cho thấy trong Đông trùng hạ thảo sở hữu hàm lượng dinh dưỡng cao với các thành phần hóa học quan trọng, có lợi cho sức khỏe bao gồm:
- 17 loại acid amin khác nhau
- Vitamin A, C, E, K, B12,…
- Các nguyên tố vi lượng Al, K, Mn, Na, Mg,…
- Thành phần D-manitol
- Dinh dưỡng nhóm HEAA, Adenosine, Acid Cordyceptic,…
- Hoạt chất sinh học Hydroxyethyl Adenosine
- Hàm lượng cao Lipid
Nhờ sở hữu nhiều thành phần hóa học mang lại giá trị, Đông trùng hạ thảo đã được đưa vào ứng dụng trong việc hỗ trợ điều trị một số loại bệnh lý và giúp cải thiện sức khỏe hiệu quả. Những ứng dụng chính của loại dược liệu này như là:
- Nâng cao sức khỏe thể chất, giảm mệt mỏi, tăng cường khả năng phục hồi của cơ thể;
- Chống lão hóa, cải thiện các vấn đề thường gặp của người cao tuổi như suy nhược cơ thể, xương khớp,…
- Tăng cường hệ miễn dịch, giúp chống oxy hóa;
- Giúp các bệnh nhân tiểu đường kiểm soát chỉ số đường huyết;
- Hỗ trợ tăng cường sức khỏe tình dục cho nam giới (cường dương, tăng cường sinh lực). Đồng thời còn giúp các chị em phụ nữ điều hòa nội tiết tố, cải thiện triệu chứng lạnh tử cung, vô sinh,…
- Cải thiện chức năng não bộ;
- Chống lại các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư, chống tăng sinh khối u – di căn khối u (ung thư vú, phổi, đại tràng, bàng quang…)
- Bảo vệ, làm giảm tổn thương, nguy cơ suy yếu của thận, cải thiện chức năng thận;
- Giải độc gan do tăng cường chuyển hóa năng lượng và lưu lượng máu ở gan;
- Cải thiện chức năng phổi, giúp giải quyết các vấn đề liên quan đến hệ hô hấp như viêm phế quản, hen suyễn với các triệu chứng ho, ho ra đờm,…
Đông trùng hạ thảo mang đến nhiều giá trị cho sức khỏe
2.2. Theo Đông y
Đông trùng hạ thảo là loại dược liệu có giá trị cao với những đặc tính như:
- Tính vị: Tính ôn, vị ngọt
- Quy kinh: Phế, Thận
- Công dụng: Ích phế, thận, cầm máu, bổ tinh tủy, hóa đờm.
- Chủ trị: Ho, ho ra máu, tiêu đờm, bảo vệ phổi, hư lao sinh ho, lưng gối đau mỏi, liệt dương, di tinh.
3. Cách sử dụng Đông trùng hạ thảo trong điều trị bệnh hoặc cải thiện sức khỏe
Sau đây là những cách sử dụng phổ biến nhất mà bạn có thể tham khảo:
3.1. Bài thuốc chữa chứng suy nhược cơ thể, viêm phế quản, ho lâu ngày
Những dược liệu trong bài thuốc sẽ giúp bạn cải thiện sức khỏe do suy nhược, đồng thời làm dịu các triệu chứng khó chịu của đường hô hấp do viêm phế quản, ho lâu ngày vô cùng hiệu quả.
- Thành phần: 6g Đông trùng hạ thảo, 8g Tang bạch bì, 6g Khoản đông hoa, 3g Cam thảo, 3g Tiểu hồi hương.
- Cách dùng: Đông trùng mang đi tán mịn, các dược liệu khác mang sắc cùng 700ml nước đến khi còn lại 200ml, hòa cùng bột Đông trùng, chia ra uống 3 lần trong ngày.
3.2. Trà Đông trùng hạ thảo
Sử dụng trà Đông trùng hạ thảo là một cách giúp cơ thể dễ dàng hấp thu các dưỡng chất quý giá có trong loại thảo dược quý này. Đây là giải pháp bồi bổ sức khỏe dễ làm, dễ thực hiện tại nhà mà bạn có thể áp dụng hàng ngày để cải thiện chất lượng giấc ngủ, nâng cao sức khỏe tổng thể, cải thiện huyết áp, sức khỏe tim mạch,… Dưới đây là cách pha trà tươi giữ trọn dưỡng chất, hương vị đặc trưng mà bạn có thể áp dụng:
Nguyên liệu: 3 Đông trùng hạ thảo tươi (nguyên con), nước sôi để nguội (70 độ C).
Cách làm:
- Cho Đông trùng hạ thảo vào ấm pha trà
- Cho 20ml nước sôi vào ấm tráng trà, đổ bỏ
- Cho nước sôi để nguội 70 độ C vào ⅔ ấm trà và ủ trong khoảng 10 phút là có thể sử dụng được.
Ngoài ra bạn cũng có thể thêm vào trà một số loại thảo dược khác để tăng hương vị, cải thiện tình trạng sức khỏe:
- Hoa cúc: Thanh nhiệt, giúp ngủ ngon.
- Nhân sâm: Bồi bổ khí huyết.
3.3. Ngâm rượu Đông trùng hạ thảo
Rượu Đông trùng hạ thảo không chỉ hỗ trợ tăng cường sức khỏe mà đồng thời còn giúp bổ thận tráng dương, tăng cường sinh lực, cải thiện chức năng sinh lý cho nam giới. Sau đây là 4 công thức ngâm rượu Trùng thảo phổ biến đang được nhiều người áp dụng nhất hiện nay:
Bổ thận, tráng dương dùng cho nam giới bị suy nhược, liệt dương
- Nguyên liệu: Đông trùng hạ thảo, Nhân sâm (liều lượng bằng nhau)
- Cách làm: Ngâm hai nguyên liệu trong rượu tốt. Sau từ 10 – 15 ngày ngâm thì có thể sử dụng được, mỗi ngày uống 1 chén nhỏ.
Ôn thận tráng dương, ích tinh, dưỡng huyết sử dụng cho người bị suy nhược, thiếu máu, liệt dương, suy giảm tình dục
- Nguyên liệu: Đông trùng hạ thảo, 20g Nhung hươu.
- Cách làm: Mang nguyên liệu đi ngâm trong 1.5 lít rượu tốt. Sau 10 ngày có thể lấy sử dụng, mỗi ngày uống từ 20 – 30ml.
Ngâm rượu Đông trùng – Giải pháp nâng cao sức khỏe, tăng cường sinh lực cho nam giới
Bổ ích can thận, ích khí sinh tinh sử dụng cho người bị liệt dương, tảo tiết
- Nguyên liệu: Đông trùng hạ thảo, 30g Kỷ tử
- Cách làm: Mang nguyên liệu đi ngâm trong 0.5 lít rượu trắng. Sau 10 ngày ngâm thì có thể lấy sử dụng, mỗi ngày uống 2 – 3 lần, mỗi lần 15ml.
Chữa tình trạng mất ngủ, suy nhược thần kinh
- Nguyên liệu: 30g Đông trùng hạ thảo
- Cách làm: Ngâm Đông trùng hạ thảo trong 500ml rượu trắng 40 độ. Sau từ 15 – 30 ngày có thể lấy ra sử dụng, mỗi ngày uống tầm 15 – 30ml.
3.4. Món ăn từ Đông trùng hạ thảo
Không chỉ thơm ngon, những món ăn từ Đông trùng hạ thảo còn chứa hàm lượng dinh dưỡng cao sẽ giúp bạn cải thiện sức khỏe, hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý khác nhau. Cụ thể:
Món ăn cho người thiếu máu, liệt dương, di tinh
Nguyên liệu: 10g Đông trùng hạ thảo, 100g thịt nạc heo.
Cách làm:
- Thịt heo rửa sạch, cát lát mỏng và ướp gia vị.
- Cho thịt và Đông trùng hạ thảo vào nồi ninh nhừ cho đến khi thịt mềm.
- Nêm nếm lại gia vị cho vừa ăn, chia thành 1 – 2 lần ăn trong ngày.
Món ngon dinh dưỡng, tốt cho sức khỏe từ Hạ thảo đông trùng
Món ăn chữa đau lưng, mỏi gối, hen suyễn khó thở
Nguyên liệu: 8g Đông trùng hạ thảo, 8 con chim cút
Cách làm:
- Sơ chế chim cút, ngâm với nước sôi trong tầm 1 phút, sau đó vớt ra để ráo.
- Chia Đông trùng hạ thảo thành 8 phần bằng nhau, cho vào bụng 8 con chim cút và khâu kín lại.
- Cho chim cút vào nồi ninh trong khoảng 40 phút đến khi thịt chim cút chín mềm, thêm gia vị vừa ăn.
- Chia ra thành các phần nhỏ để dùng dần.
Món ăn chữa hen suyễn, suy nhược cơ thể kéo dài
Nguyên liệu: 5 – 10 con Đông trùng hạ thảo (nguyên con), 1 con vịt.
Cách làm:
- Vịt mang rửa sạch, rạch cổ và cho Hạ thảo đông trùng vào trong, khâu kín lại.
- Đặt vịt vào nồi, thêm gia vị, giấm, một chút rượu và ninh nhừ với lửa vừa.
- Sử dụng món khi đói.
4. Thông tin quan trọng khi sử dụng Đông trùng hạ thảo
Để quá trình sử dụng đạt hiệu quả tốt nhất, sau đây là một số thông tin quan trọng mà bạn cần nắm:
4.1. Tác dụng không mong muốn
Đông trùng hạ thảo nếu không sử dụng đúng chỉ dẫn có thể gây nên các tác dụng không mong muốn ở mức độ nhẹ cho người dùng như:
- Buồn nôn
- Đau bụng
- Tiêu chảy
- Khô miệng
Tuy nhiên, các triệu chứng này thường hết khi ngừng sử dụng.
Đông trùng hạ thảo và tác dụng phụ cần biết
4.2. Đối tượng không nên dùng
Đông trùng hạ thảo phù hợp sử dụng chăm sóc sức khỏe, bồi bổ cho nhiều đối tượng như người cao tuổi, người đang ốm, người gầy yếu.
Tuy nhiên một số đối tượng lại không nên sử dụng loại dược liệu này hoặc muốn dùng cần tham khảo ý kiến bác sĩ để tránh gây tác động xấu đến sức khỏe, chẳng hạn như:
- Những người mắc bệnh tự miễn như đa xơ cứng, đau cơ xơ hóa,…
- Người đang sử dụng thuốc chống đông máu, thuốc giảm viêm NSAIDs (Aspirin, Ibuprofen,…)
- Trẻ em dưới 5 tuổi, phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú, phụ nữ trong giai đoạn hành kinh.
4.3. Những lưu ý khi sử dụng
Những lưu ý sau đây sẽ giúp bạn sử dụng Đông trùng hạ thảo một cách an toàn, mang lại hiệu quả tối ưu cho sức khỏe. Cụ thể như:
- Liều lượng sử dụng: Không nên dùng liên tục trong thời gian dài để tránh các tác dụng không mong muốn. Có thể dùng từ 6 – 12g mỗi ngày.
- Không nên dùng chung với Củ cải, đậu xanh, thực phẩm chua và lạnh (sữa chua, các loại hải sản, cà chua,…), thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ.
- Chọn mua dược liệu từ những địa chỉ cung cấp uy tín, đảm bảo chất lượng.
- Không nên chế biến quá lâu trên lửa lớn.
- Nên sử dụng nồi đất, nồi sứ để chế biến tránh làm ảnh hưởng đến các dưỡng chất quý có trong dược liệu.
4.4. Kết hợp thói quen tốt có lợi cho sức khỏe
Để tăng cường sức khỏe tổng thể bạn cần duy trì lối sống lành mạnh cho mình bằng cách xây dựng những thói quen có lợi như:
- Chế độ ăn dinh dưỡng đầy đủ 4 nhóm chất đường bột, đạm, béo và nhóm còn lại là vitamin và chất khoáng.
- Ăn uống điều độ, lành mạnh. Nắm thêm những tác hại của việc ăn uống không điều độ và ăn uống không lành mạnh mang đến những hậu quả gì. Trong trường hợp bạn bị chán ăn, ăn không ngon, hãy tìm hiểu thêm về các loại thực phẩm giúp ăn ngon miệng hơn
- Ngủ đủ giấc 7 – 8 tiếng mỗi ngày và ngủ sớm trước 23h00.
- Luôn giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng bằng việc sử dụng các liệu pháp thư giãn như tắm nước ấm, thiền định,…
- Tập luyện thể dục đều đặn ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần với các bài tập đơn giản như yoga, đi bộ,...Xem ngay tác hại khi lười vận động
- Duy trì mức cân nặng hợp lý; tránh thừa cân, béo phì;
- Thăm khám sức khỏe định kỳ.
Bảo vệ sức khỏe bằng việc xây dựng thói quen sinh hoạt lành mạnh
5. Tổng kết
Đông trùng hạ thảo là loại dược liệu quý mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe trong việc cải thiện hệ miễn dịch, tăng cường chức năng tiêu hóa, hỗ trợ tim mạch, ức chế vi sinh vật có hại,… Đặc biệt loại thảo dược quý này còn giúp giải độc, hỗ trợ điều trị các vấn đề hô hấp vô cùng hiệu quả.
Trước những lợi ích tuyệt vời mà dược liệu này mang lại, nhiều người đã quan tâm và lựa chọn sản phẩm bảo vệ sức khỏe có chứa thành phần Đông trùng hạ thảo cho bản thân và gia đình. Sản phẩm Viên ngậm thảo mộc Ho Thiên Môn có chiết xuất từ Đông trùng hạ thảo kết hợp cùng các loại thảo mộc tự nhiên khác như Thiên môn đông, Cao tỳ bà diệp, Xuyên bối mẫu, Húng chanh, Bạc hà, Lá thường xuân mang đến hiệu quả giảm ho, tiêu đờm, đẩy lùi tình trạng đau họng, khản tiếng, viêm phế quản. Đây là sản phẩm đạt chuẩn GMP của Bộ Y tế có thể sử dụng được cho cả người lớn và trẻ em từ 12 tuổi trở lên.
Viên ngậm thảo mộc ho Thiên Môn Bình Đông (Hộp 50 viên) làm dịu cơn đau rát họng, khản tiếng, giảm ho, giảm đờm do viêm họng, viêm phế quản.
Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến các sản phẩm tại Dược Bình Đông xin vui lòng liên hệ đến hotline 028.39.808.808 để được hỗ trợ tư vấn tận tình!
