Các bài thuốc hay trị bệnh từ Bách bộ dược liệu

Bách bộ là một loại thảo dược có từ lâu đời, vô cùng lành tính và được dân gian tin dùng. Phần rễ củ của cây Bách bộ được sử dụng như một vị thuốc quý với nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe. Vậy Bách bộ dược liệu là gì, công dụng và cách sử dụng Bách bộ để trị bệnh như thế nào? Hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây của Dược Bình Đông để được giải đáp nhé! 

1. Giới thiệu về Bách bộ dược liệu

Bách bộ có tên khoa học là Stemona tuberosa, thuộc họ Bách bộ (Stemonaceae); tên gọi khác là Củ ba mươi, Dây dẹt ác, Củ rận trâu. 

Bách bộ là dạng cây thân leo, có chiều dài từ 6 – 8m hoặc hơn. Thân cây hình trụ, nhẵn, có màu lục nhạt và hơi phình lên ở các mấu. Rễ củ nhiều và mập, nạc, có hình trụ, dài từ 15 – 30cm, mọc thành khóm dày. Lá có gốc hình tim, cuống dài, đầu thuôn nhọn, mọc đối nhau hoặc so le. Cụm hoa mọc ở kẽ lá, cuống dài khoảng 2 – 4cm, bao gồm 1 – 2 hoa màu vàng lục, mặt trong màu đỏ tía và có mùi hôi. Quả nang của cây có hình trứng, thuôn, bên trong chứa 5 – 8 hạt.

Người ta thường dùng rễ củ đã phơi hoặc sấy khô của cây Bách bộ để làm thuốc. Hình dạng của rễ Bách bộ cong queo, độ dài từ 5cm trở lên. Đầu dưới của rễ thuôn nhỏ và đầu trên hơi phình to. Mặt ngoài rễ có màu vàng nâu, nhiều nếp nhăn dọc. 

Rễ củ Bách bộ sau khi thu hoạch sẽ được rửa sạch đất cát, cắt bỏ hai đầu rồi đem đồ tới vừa chín hoặc nhúng qua nước sôi. Sau đó phân loại, rễ nhỏ để nguyên, rễ to có thể bổ làm đôi rồi đem phơi nắng hoặc sấy ở nhiệt độ 50 – 60ºC.

2. Công dụng của Bách bộ dược liệu

Bách bộ từ lâu đã được ca ngợi là thần dược để trị bệnh và bồi bổ sức khỏe. Công dụng của Bách bộ dược liệu trong Đông y và Tây y cụ thể như sau: 

2.1. Theo Tây y

Thành phần hóa học của Bách bộ bao gồm stemonin và một số alkaloid khác như tuberostemonin, stenin, stemotinin, isostemotinin,… Tác dụng dược lý của Bách bộ là: 

• Diệt ký sinh trùng: Theo Trung Dược Học, Bách bộ có tác dụng diệt được một số loại ký sinh trùng như chấy rận, muỗi, ấu trùng, bọ chét,… 
• Kháng khuẩn: Các thành phần trong Bách bộ có tác dụng kháng khuẩn với một số chủng như: Streptococcus pneumoniae, Staphylococcus aureus, Hemolytic streptococcus và Neisseria meningitidis. Ngoài ra, Bách bộ có tác dụng tiêu diệt và làm sạch vi khuẩn có trong ruột già. Đồng thời, chúng còn có khả năng kháng được vi khuẩn bệnh phó thương hàn, bệnh lỵ.
• Có tác dụng đối với hệ hô hấp: Bách bộ có khả năng ức chế phản xạ ho, giãn cơ và thông khí.
• Chữa ho: Stemonin trong Bách bộ có công dụng ức chế phản xạ ho và làm giảm ho.
• Trị giun và diệt côn trùng: Theo Tài Nguyên Cây Thuốc Việt Nam, đã có những thí nghiệm cho thấy dung dịch stemonin trong Bách bộ có khả năng diệt giun và côn trùng hiệu quả.

2.2. Theo Đông y

Bách bộ trong Đông y có tác dụng chữa bách nhật khái (ho gà), chàm lở, giun kim, thương phong khái thấu, phế lao và chấy rận. 

• Tính vị: Vị ngọt, đắng, tính ấm. 
• Quy kinh: Vào kinh Phế. 
• Công dụng: Ôn phế, nhuận phế, chỉ khái, sát trùng. 
• Chủ trị: Ho mới hoặc ho lâu ngày, ho lao, ho gà, viêm phế quản mãn tính. Dùng ngoài trị chấy, rận, giun kim, ghẻ lở, ngứa âm hộ. 

3. Gợi ý một số bài thuốc trị bệnh từ Bách bộ dược liệu

Bách bộ dược liệu có rất nhiều công dụng tuyệt vời. Chính vì thế mà vị thuốc này là một thành phần quý để bào chế ra nhiều bài thuốc trị bệnh. Một số bài thuốc trị bệnh hiệu quả từ Bách bộ được nhiều người tin dùng đó là: 

3.1. Bài thuốc trị ho từ Bách bộ dược liệu

Ho lâu ngày, ho do viêm phế quản: 20gr Bách bộ rửa sạch, để ráo. Sắc với 100ml nước đến khi còn lại ½ và thêm một ít mật ong. Ngày uống 3 lần sẽ giúp bạn giảm ho hiệu quả. 

Ho có đờm: 19gr Bách bộ, 12gr Tô diệp, 19gr Thổ bối mẫu, 9gr Sa sâm, 19gr Dây tóc tiên, 9gr Cát cánh, 19gr Kinh giới, 9gr Vỏ cam quýt khô, 19gr Tang bạch bì, 6gr Cam thảo, 12gr Sắn dây. Các nguyên liệu trên đem sắc cùng nhau và đun cho đến khi cô đặc thành dạng dung dịch. Trẻ từ 1 – 6 tuổi uống 2 – 3 lần/ngày, mỗi lần 5ml. Trẻ trên 6 tuổi và người lớn ngày uống 2 – 3 lần, mỗi lần 5 -10ml.

Ho gà: 15gr Bách bộ, 15gr Bạch tiền, 5gr Cam thảo, 3 tép Tỏi ta. Các vị thuốc này đem rửa sạch, thêm nước và đun sôi cho tới khi còn lại khoảng 60ml là có thể dùng. Chia đều lượng thuốc đã sắc được làm 3 phần và uống 3 lần/ ngày. Khi uống, hãy làm ấm và có thể cho thêm chút đường để dễ uống hơn.

3.2. Bài thuốc trị lao phổi

Trị lao phổi có hang: 20gr Bách bộ, 10gr Đơn bì, 10gr Đào nhân, 10gr Hoàng cầm. Rửa sạch nguyên liệu với nước muối, đem sắc cùng 400ml nước sạch cho đến khi cô đặc còn khoảng 60ml. Uống mỗi ngày 1 thang và dùng kiên trì trong vòng 2 – 3 tháng để giảm tình trạng bệnh hiệu quả. 

Trị lao phổi: 12gr Bách bộ rửa sạch với nước muối, sau đó sắc và uống cùng với 12gr bột Bạch cập. Đây chính là bài thuốc hữu hiệu để trị bệnh lao phổi. 

Trị lao phổi, ho ra máu, khạc ra đờm lẫn máu.

• Thành phần: 40g rễ Mỏ quạ, 30g dây Rung rúc, 20g Bách bộ, 20g Hoàng liên ô rô 20g.
• Cách thực hiện: Sắc uống.

3.3. Bài thuốc từ Bách bộ dược liệu trị giun kim

Có 3 bài thuốc phổ biến để điều trị giun kim từ Bách bộ dược liệu mà bạn có thể tham khảo như: 

• Bài 1: 15gr Bách bộ khô, 15gr Binh lang, 15gr Sử quân tử. Đem tất cả nguyên liệu tán thành bột mịn, trộn cùng Vaseline rồi bôi quanh hậu môn. 
• Bài 2: Các bạn cũng có thể dùng 20gr củ Bách bộ, 10gr Vaseline, 20gr Cỏ ngọc làm nhuyễn, trộn thành cao Bách bộ rồi bôi xung quanh hậu môn. 
• Bài 3: Đun 40gr Bách bộ cho đến khi còn 10-20ml, sau đó dùng xilanh lấy nước thụt vào hậu môn. Thực hiện phương pháp này liên tục trong 23 đêm trước khi ngủ để đạt được hiệu quả trị giun kim tốt nhất.

3.4. Bài thuốc trị chấy rận, ngứa do viêm da dị ứng, mề đay

Có 3 bài thuốc để điều trị chấy rận, ngứa ngáy do viêm da dị ứng, mề đay từ vị thuốc Bách bộ đó là: 

• Bài 1: Ngâm 100gr Bách bộ với 500ml cồn trong 2 ngày. Dùng hỗn hợp thu được bôi vào vùng da bị bệnh. Bài thuốc này sẽ có hiệu quả rõ rệt chỉ sau 2 – 3 ngày thực hiện. 
• Bài 2: Lấy 10gr Bách bộ cắt thành lát mỏng, đắp lên vùng da bị dị ứng, mề đay, chấy rận. Thực hiện ngày 1 – 2 lần trong liên tục 4 – 5 ngày để thấy hiệu quả.
• Bài 3: Dùng 15gr Bách bộ, 7gr Hùng hoàng, 15gr Cây cù đèn. Tất cả đem rửa sạch, cho vào ấm sắc. Cuối cùng là dùng phần nước này để rửa những vùng cần điều trị.

4. Một số lưu ý khi sử dụng Bách bộ dược liệu

Mặc dù là loại dược liệu lành tính nhưng Bách bộ cũng có những kiêng kỵ riêng. Hãy đọc những lưu ý dưới đây để sử dụng loại thảo dược này đúng cách:

• Không dùng Bách bộ cho những người bị tổn thương tỳ vị hoặc bị tiêu chảy. 
• Không dùng cho những người suy nhược, cơ thể kém hấp thu.
• Không dùng cho phụ nữ có thai, đang cho con bú và trẻ nhỏ dưới 7 tuổi.  
• Tránh sử dụng Bách bộ quá liều vì có thể gây tê liệt trung khu hô hấp, thậm chí nguy hiểm tới tính mạng. Nếu chẳng may uống quá liều, bạn cần giải độc bằng cách uống nước gừng hoặc giấm. 
• Sử dụng các bài thuốc Đông y như Bách bộ, bạn cần kiên nhẫn dùng trong nhiều ngày để phát huy được công dụng. 
• Khi sử dụng Bách bộ cùng các loại thuốc tân dược thì phải hỏi ý kiến bác sĩ. 
• Tuyệt đối không được tự ý kết hợp rượu Bách bộ ngâm cùng các dược liệu khác.
• Khi sử dụng các bài thuốc từ Bách bộ dược liệu cần tham khảo ý kiến của bác sĩ Y học cổ truyền. Người bệnh không nên tự ý sử dụng tại nhà để tránh gặp phải những hậu quả không mong muốn. 

5. Tổng kết

Bách bộ dược liệu có nhiều công dụng rất tốt cho sức khỏe, chẳng hạn như: trị giun, chấy rận, kháng khuẩn,… Đặc biệt, Bách bộ còn được biết đến là “Thần dược trị ho” với công dụng chữa ho, viêm họng, viêm phế quản và ho lâu ngày không khỏi.

Bách bộ là một trong số những thành phần của Thiên Môn Bổ Phổi – sản phẩm có công dụng bổ phổi và giảm ho hiệu quả. Thiên Môn Bổ Phổi kế thừa tinh hoa Y học cổ truyền Việt Nam và là sự kết hợp của nhiều vị thuốc Đông Y. Sản phẩm giúp bổ phổi, giảm ho hiệu quả và hỗ trợ làm giảm các triệu chứng ho khan, ho gió, triệu chứng ho có đờm, ho lâu ngày, ho ban đêm do bệnh viêm họng, bệnh viêm phế quản gây ra. Với thành phần thảo dược an toàn và lành tính, Thiên Môn Bổ Phổi chính là thực phẩm bảo vệ sức khỏe phổi mà bạn không thể bỏ qua. Sản phẩm phù hợp cho những đối tượng từ 11 tuổi trở lên. 

Thiên Môn Bổ Phổi thuộc công ty TNHH Dược Phẩm Bình Đông, với tiền thân là Cơ sở sản xuất thuốc Y học dân tộc Bình Đông. Trong hành trình hơn 70 năm ra đời và phát triển, Dược Bình Đông luôn cung cấp cho khách hàng những sản phẩm chất lượng với sứ mệnh phục vụ sức khỏe cộng đồng.

Để theo dõi các sản phẩm của Dược Bình Đông và đặc biệt là Thiên Môn Bổ Phổi, hãy truy cập website Dược Bình Đông hoặc liên hệ hotline 028.39.808.808 nhé!