Tang bạch bì – Vị thuốc quý nâng cao sức khỏe

Trong Đông y, Tang bạch bì là một vị thuốc quý được sử dụng phổ biến với tác dụng chính là trị ho, suyễn và lợi niệu tiêu thũng. Để hiểu rõ hơn về Tang bạch bì cũng như công dụng và cách sử dụng dược liệu này, Dược Bình Đông sẽ cung cấp những thông tin hữu ích trong bài viết dưới đây.

1. Giới thiệu đôi nét về Tang bạch bì

Tang bạch bì (hay vỏ rễ dâu) trên khoa học là Cortex Mori albae radicis, là vỏ rễ đã cạo lớp bần, phơi hay sấy khô của cây Dâu tằm (Morus alba L-), họ Dâu tằm Moraceae. Tang bạch bì còn có tên gọi khác là Sinh tang bì, Tang căn bạch bì, Mã ngạch bì….

Dâu tằm là loại cây thân gỗ nhỏ, chiều cao trung bình từ 2-3m. Lá có phiến hình bầu dục, nguyên hoặc xẻ thành 3 thùy, thường mọc so le. Mép lá có răng cưa to, cuống tròn hoặc hơi bằng, từ cuống tỏa ra 3 gân chính rõ rệt.

Mùa ra hoa của dâu tằm thường vào tháng 4-5, hoa đơn tính, mọc thành bông. Quả dâu tằm mọng, mọc ở các đài lá, có màu đỏ, khi chín chuyển sang màu đen sẫm và có thể ăn được. Mùa sai quả vào tháng 5 -7 hằng năm.

Loại cây này mọc hoang hoặc trồng ở Trung Quốc rất nhiều. Tại Việt Nam, dâu tằm được tìm thấy rải rác ở một số địa phương với số lượng không nhiều.

Sinh tang bì  là vỏ rễ phơi sấy của cây dâu, vỏ khô tẩy trắng, không nổi mốc, không vụn để làm thuốc chữa bệnh. Thời điểm thích hợp để thu hoạch thường vào cuối thu đến mùa xuân. Khi lấy, cắt bỏ hết phần già của cây để sang xuân cây mọc lên chồi mới. Sau đó, người dân tiến hành đào rễ của cây ở dưới đất, chỉ thu hoạch những rễ to có đường kính 5mm trở lên.

Phần rễ dâu tằm sau khi thu hoạch về, đem rửa sạch để loại bỏ đất, cát, bụi bẩn và tạp chất. Sau đó, dùng dụng cụ để cạo bỏ lớp vỏ thô màu vàng, giữ lại lớp màu trắng ngà và loại bỏ phần lõi. Cắt lớp vỏ ấy thành từng đoạn nhỏ rồi đem sấy khô hoặc phơi khô. Sau khi phơi nắng, thử bẻ gãy thấy giòn là được, có thể bảo quản trong bọc kín, tránh ẩm mốc, ánh sáng mặt trời.

2. Công dụng của Tang bạch bì

2.1. Công dụng của Tang bạch bì theo Tây Y

Trong Sinh tang bì tìm thấy có những hợp chất flavon bao gồm mulberrin, mullberrochromen, xyclomulberrochromen. Ngoài ra, còn có các axit hữu cơ, pectin, tanin và β amyrin và rất ít tinh dầu.

Theo nghiên cứu dược lý hiện đại, Sinh tang bì có nhiều tác dụng như sau:

• Điều trị ho: Sinh tang bì có khả năng giảm ho trong các chứng bệnh đường hô hấp.
• Lợi tiểu: Theo nghiên cứu thực nghiệm trên thỏ, với nước sắc Tang bạch bì ở liều 2g/ kg trọng lượng cơ thể thì thấy tăng lượng nước tiểu đáng kể trong vòng 6 giờ.
• Ức chế một số loại vi khuẩn có hại như: trực khuẩn thương hàn, tụ cầu vàng, các loại nấm tóc.
• Ức chế được sự phát triển của tế bào ung thư.
• Ngoài ra, Sinh tang bì còn có một số tác dụng như chống co giật nhẹ, hạ huyết áp, giảm đau, hạ sốt và an thần.

2.2. Công dụng của Tang bạch bì theo Đông y

Công dụng của Sinh tang bì trong Đông y được thể hiện như sau:

• Tính vị: Tính hàn, vị ngọt, không độc.
• Quy kinh: Phế.
• Công dụng: Thanh phế, bình suyễn, lợi thủy tiêu thũng. 
• Chủ trị: Ho lâu ngày không khỏi, hen, phế nhiệt ho đàm, ngực bụng đầy trướng, phù thũng, tiểu ít.

3. Gợi ý một số bài thuốc từ Tang bạch bì

Vị thuốc Sinh tang bì mang lại nhiều công dụng như đã đề cập ở trên. Trong phần tiếp theo đây, Dược Bình Đông giới thiệu đến bạn đọc một số bài thuốc phổ biến chứa dược liệu này.

3.1. Bài thuốc chữa viêm phổi

Bài thuốc 1:

• Nguyên liệu: 8g Tang bạch bì, 8g Tía tô, 8g Hoàng liên, 16g Kim ngân hoa, 20g Thạch cao, 20g Sài đất, 12g lá Tre.
• Cách dùng: Đem tất cả các dược liệu trên sắc lấy nước uống.

Bài thuốc 2:

• Nguyên liệu: 8g Tang bạch bì, 16g Kim ngân hoa, 20g Thạch cao, 6g Hoàng liên, 6g Liên kiều, 6g Tri mẫu, 6g Hoàng cầm, 4g Cam thảo.
• Cách dùng: Đem sắc chung các vị thuốc trên lấy nước uống.

3.2. Chữa hen phế quản, viêm phế quản, sốt nhẹ

Bài thuốc 1:

• Nguyên liệu: 12g Tang bạch bì, 12g Tỳ bà diệp.
• Cách dùng: Sắc lấy nước uống.

Bài thuốc 2:

• Nguyên liệu: 12g Tang bạch bì, 12g Địa cốt bì, 20g Ngạnh mễ, 8g Sinh cam thảo.
• Cách dùng: Đem toàn bộ dược liệu trên sắc lấy nước uống trong ngày.

Bài thuốc 3:

• Nguyên liệu: 20g Tang bạch bì, 8g Cam thảo, 12g hạt Tía tô. 
• Cách dùng: Sắc lấy nước uống.

3.3. Chữa viêm phế quản mãn tính

• Nguyên liệu: 10g Tang bạch bì, 10g Tỳ bà diệp.
• Cách dùng: Sắc lấy nước và dùng trong ngày.

3.4. Trị ho do nhiệt đàm

• Nguyên liệu: 12g Tang bạch bì, 4g Cam thảo, 12g Đại cốt bì.
• Cách dùng: Sắc lấy nước uống.

3.5. Trị khan tiếng, mất tiếng và ho lâu ngày không khỏi

• Nguyên liệu: 16g Tang bạch bì, 12g Bối mẫu, 30g Hạnh nhân (đã bỏ vỏ, đầu nhọn, nghiền nát), 6g Tử uyển, 6g Ngũ vị tử, 12g Thông thảo.
• Cách dùng: Thái nhỏ dược liệu rồi đem sắc lấy nước bỏ bã. Sau đó cho thêm 30g sa đường, 30g mật ong, 30ml Sinh khương trấp chưng đến khi còn lại 400ml. Mỗi lần dùng 20ml, ngày chia làm 3 lần uống.

3.6. Trị hen suyễn

• Nguyên liệu: 8g Tang bạch bì, 8g Khoản đông hoa, 8g Chế bán hạ, 8g Tô tử, 12g Ma hoàng, 4g Cam thảo, 6g Hạnh nhân, 6g Hoàng cầm, 21 quả Bạch quả
• Cách dùng: Đem sắc lấy nước uống, ngày chia làm nhiều lần uống.

3.7. Chữa phù thũng, viêm thận và tiểu ít

• Nguyên liệu: 8g Tang bạch bì, 63g Xích tiểu đậu.
• Cách dùng: Đem sắc lấy nước uống, dùng hết trong ngày

3.8. Chữa viêm cầu thận cấp phù (mức độ nhẹ)

• Nguyên liệu: 10g Tang bạch bì, 10g Sinh khương bì, 10g Trần bì, 10g Đại phúc bì, 12g Phục linh bì.
• Cách dùng: Sắc lấy nước uống, mỗi ngày uống 1 thang.

3.9. Hỗ trợ chữa ung thư bao tử và thực quản

• Nguyên liệu: 30g Tang bạch bì, 100g giấm ăn.
• Cách dùng: Nấu các nguyên liệu trên trong 1 tiếng đồng hồ. Loại bỏ cặn, chỉ dùng phần nước, có thể cho thêm ít đường để dễ uống.

3.10. Bài thuốc chữa lao phổi

• Nguyên liệu: 8g Qua lâu nhân, 8g Chỉ xác, 8g Tang bạch bì, 8g Bán hạ chế, 16g Hạ khô thảo, 16g Sài hồ, 16g Huyền sâm.
• Cách thực hiện: Đem sắc uống trong ngày.

4. Một số lưu ý khi sử dụng Tang bạch bì

Sinh tang bì là một thảo dược có lợi cho sức khỏe người sử dụng. Tuy nhiên khi sử dụng, người bệnh cần phải lưu ý một số vấn đề cơ bản sau để đảm bảo an toàn và đạt hiệu quả tốt nhất trong quá trình điều trị:

• Liều lượng mỗi ngày khoảng 6 đến 12g, có thể dùng liều nhỏ hơn đối với trẻ nhỏ.
• Chú ý không sử dụng đồng thời vị thuốc này cùng với các dược liệu như Ma tử, Quế tâm, Tục đoạn. Vì có thể gây ra một số tác dụng phụ ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh.
• Lưu ý, không dùng vị thuốc này cho các trường hợp tiểu không tự chủ, tiểu nhiều lần, phụ nữ đang mang thai và cho con bú.
• Do Sinh tang bì mang tính hàn dùng trị bệnh phế nhiệt. Do vậy, không nên dùng vị thuốc cho người bị cảm phải phong hàn với biểu hiện ho, đờm loãng, dễ khạc, hen suyễn, người sợ lạnh…
• Quan trọng nhất, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên môn trước khi áp dụng bài thuốc từ Tang bạch bì. 

5. Tổng kết

Bài viết trên Dược Bình Đông đã tổng hợp các thông tin quan trọng giúp bạn hiểu hơn về Tang bạch bì, công dụng, các bài thuốc trị bệnh hữu hiệu từ vị thuốc này. Để việc sử dụng Sinh tang bì đảm bảo an toàn và hiệu quả, người bệnh nên tham khảo tư vấn, ý kiến của bác sĩ chuyên môn về chỉ định, liều lượng và thời gian dùng để tránh các tác dụng phụ không mong muốn xảy ra.

Tang bạch bì là vị thuốc quý được sử dụng nhiều trong các bài thuốc trị bệnh: ho, bệnh viêm họng, viêm phế quản và ho lâu ngày không khỏi, hen suyễn, giúp lợi tiểu, thanh lọc cơ thể. Tuy nhiên, nếu bạn là người bận rộn, không có thời gian để thực hiện các bài thuốc thì bạn có thể sử dụng các sản phẩm bảo vệ sức khỏe với thành phần từ Tang bạch bì. Một trong số đó không thể không nhắc đến Thiên Môn Bổ Phổi của Dược Bình Đông. 

Sản phẩm là sự kết hợp của Tang bạch bì và nhiều vị thuốc Đông Y, gồm: Thiên môn đông, Bình vôi, Trần bì, Bạc hà, Kinh giới, Gừng, Bách bộ và Atiso. Với thành phần thảo dược an toàn và lành tính, Thiên Môn Bổ Phổi giúp bổ phổi, giảm ho hiệu quả và hỗ trợ làm giảm các chứng bệnh ho có đờm, ho khan kéo dài, ho gió, ho lâu ngày, ho ban đêm do viêm họng, viêm phế quản gây ra. 

Đối với trẻ nhỏ dễ bị cảm lạnh, ho sốt, viêm phế quản, viêm phổi do sức đề kháng yếu, có thể dùng Thiên Môn Bổ Phổi Trẻ Em. Sản phẩm chứa các dược liệu Tang bạch bì, Bạc hà, Tỳ bà diệp, Cát cánh, Kinh giới, Tang diệp, Tô tử, Mạch Môn, Trần Bì giúp loại bỏ ngoại tà xâm nhập cơ thể trẻ, hỗ trợ giảm sốt, ho khan, ho có đờm, đau rát cổ họng, khan tiếng ở trẻ. Lưu ý sản phẩm bảo vệ sức khỏe phổi Thiên Môn Bổ Phổi Trẻ Em dành cho những trẻ từ 3-10 tuổi và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.

Về Dược Bình Đông, đây là thương hiệu nổi tiếng uy tín và lâu đời tại Việt Nam. Trong suốt chặng đường hơn 70 năm hình thành và phát triển, Dược Bình Đông đã luôn không ngừng nghiên cứu và cho ra mắt các sản phẩm bảo vệ sức khỏe phù hợp với cơ địa và thể trạng của người Việt.

Để theo dõi các sản phẩm của Dược Bình Đông và đặc biệt là Thiên Môn Bổ Phổi và Thiên Môn Bổ Phổi Trẻ Em , hãy truy cập website Dược Bình Đông hoặc liên hệ hotline 028.39.808.808 nhé! 

6. Câu hỏi thường gặp