Trong năm 2024, cả nước ghi nhận 289.214 ca mắc cảm cúm – một con số khiến không ít người hoang mang khi bệnh liên tục xuất hiện ở nhiều tỉnh thành lớn. Số lượng ca mắc lớn khiến nhiều người không khỏi lo lắng, đặc biệt khi tình trạng này có thể lây lan nhanh và ảnh hưởng đến sức khỏe của cả gia đình.
Vậy làm sao để nhận biết sớm tình trạng cảm cúm? Bạn cần chăm sóc tại nhà thế nào để bệnh nhanh khỏi? Hãy cùng Dược Bình Đông tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau!
1. Tìm hiểu về cảm cúm
Cảm cúm là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp thường gặp do virus cúm gây ra, chủ yếu lây lan qua đường không khí khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc gần. Ngoài ra, virus cúm còn có thể lây truyền gián tiếp khi bạn chạm vào các bề mặt nhiễm virus như tay nắm cửa, bàn ghế,… rồi đưa tay lên mắt, mũi, miệng.
Triệu chứng cảm cúm do virus gây ra
Sau khi tiếp xúc với virus cúm, cơ thể thường sẽ có thời gian ủ bệnh trung bình khoảng 2 ngày trước khi xuất hiện triệu chứng. Tuy nhiên, người mắc cúm có thể bắt đầu lây bệnh cho người khác từ 1 ngày trước khi có dấu hiệu đầu tiên và tiếp tục lây lan trong suốt 3-4 ngày đầu kể từ khi phát bệnh. Một số trường hợp còn có khả năng phát tán virus trong vòng 5-7 ngày sau đó.
Do đó, một số nhóm đối tượng cần đặc biệt lưu ý như trẻ em dưới 5 tuổi và người cao tuổi trên 65, phụ nữ mang thai, người mắc bệnh mãn tính hoặc những ai thường xuyên thức khuya, ăn uống thiếu điều độ, sống trong môi trường ô nhiễm,… vì hệ miễn dịch yếu hơn và dễ bị bệnh hơn người bình thường.
Người trên 65 tuổi cần chú ý khi bị cảm cúm
Đồng thời, mức độ nặng hay nhẹ của cảm cúm còn phụ thuộc vào chủng virus như:
- Cúm A (H1N1, H3N2, H5N1, H7N9) là loại phổ biến và nguy hiểm nhất, chiếm phần lớn trong các ca cúm mùa, có khả năng gây đại dịch toàn cầu.
- Cúm B chỉ lây nhiễm ở người, ít phổ biến hơn cúm A, thường lành tính và tự khỏi sau vài ngày.
- Cúm C gây bệnh nhẹ, triệu chứng gần giống cảm lạnh thông thường.
- Cúm D chủ yếu ảnh hưởng đến gia súc, chưa ghi nhận lây bệnh sang người.
2. Dấu hiệu nhận biết bạn đang bị cảm cúm
Dù nhận thức được mức độ nguy hiểm, nhiều người vẫn chủ quan vì dễ nhầm lẫn cảm cúm với cảm lạnh thông thường do cả hai đều có các triệu chứng giống nhau như ho, hắt hơi hay sổ mũi. Tuy nhiên, cảm cúm là bệnh do virus gây ra, thường diễn tiến nặng và có biểu hiện rõ ràng hơn như sau.
- Sốt cao từ 38-40°C, kèm theo ớn lạnh, run người, vã mồ hôi – khác với cảm lạnh thường chỉ sốt nhẹ hoặc không sốt.
- Đau đầu – mệt mỏi kéo dài, cảm giác uể oải, thiếu sức sống, có thể bắt đầu từ ngày đầu nhiễm và kéo dài vài ngày sau khi khỏi.
- Đau nhức toàn thân, đặc biệt là vùng lưng, bắp chân, gây cảm giác ê ẩm, nhức sâu bên trong cơ.
- Triệu chứng của bệnh lý hô hấp như ho khan dai dẳng, đau rát cổ họng, ngứa họng kèm theo nghẹt mũi, chảy nước mũi hoặc có đờm màu trắng, vàng hay xanh nếu có bội nhiễm.
- Chán ăn hoặc bị rối loạn tiêu hóa, đôi khi buồn nôn nhẹ, ăn không ngon hoặc tiêu hóa kém.
Ngoài các triệu chứng phổ biến, một số người bệnh có thể mắc phải các biểu hiện ít gặp khác như, nôn ói, tiêu chảy nhẹ, khó thở, tức ngực, đau mỏi mắt, đỏ mắt hoặc chóng mặt, hoa mắt khi đứng dậy,… và thường diễn ra nhiều ở nhóm đối tượng cần lưu ý như trẻ nhỏ, người già hoặc người mắc bệnh nền.
3. Cảm cúm có nguy hiểm không? Khi nào cần gặp bác sĩ?
Hầu hết các trường hợp cảm cúm có thể tự khỏi sau vài ngày nghỉ ngơi. Tuy nhiên, trong nhiều tình huống, bệnh có thể trở nên nghiêm trọng nếu không xử lý kịp thời, dẫn đến các biến chứng như bệnh viêm phổi, viêm xoang, viêm tai giữa hoặc bội nhiễm vi khuẩn.
Do đó, khi tình trạng kéo dài hoặc có những dấu hiệu dưới đây, bạn cần đến thăm khám bác sĩ ngay:
- Sốt cao trên 39°C kéo dài liên tục hơn 2–3 ngày không giảm dù đã uống thuốc.
- Ho nhiều, khó thở, tức ngực, cảm giác nặng ngực hoặc thở gấp bất thường.
- Mệt mỏi kiệt sức, mất sức, ăn uống kém hoặc bỏ ăn hoàn toàn.
- Đau đầu dữ dội, có biểu hiện lơ mơ, rối loạn nhận thức hoặc giảm tỉnh táo.
- Trẻ nhỏ quấy khóc liên tục, bỏ bú, thở nhanh, co rút lồng ngực hoặc ngủ li bì.
4. Cách giảm triệu chứng cảm cúm tại nhà
4.1. Mẹo dân gian giúp giảm triệu chứng cảm cúm
Khi gặp triệu chứng cảm cúm, người bệnh có thể sử dụng những bài mẹo dân gian giảm ho từ những cây thuốc nam có tính kháng viêm, kháng khuẩn tự nhiên, hỗ trợ tăng sức đề kháng nhằm giúp phục hồi nhanh hơn. Những bài mẹo này vừa dễ thực hiện, vừa dễ kiếm và hiệu quả:
- Trà gừng mật ong được làm bằng cách dùng gừng tươi cạo vỏ, thái lát mỏng rồi đun với khoảng 250ml nước sôi trong 10-15 phút. Sau đó, cho thêm mật ong tùy khẩu vị, khuấy đều và uống khi còn ấm.
- Trà tía tô gồm một nắm lá tía tô tươi, rửa sạch và ngâm nước muối loãng, cho vào ấm, hãm với nước sôi khoảng 3-5 phút là có thể dùng ngay khi còn ấm.
- Húng chanh mật ong gồm 10-15 lá húng chanh tươi rửa sạch, để ráo, rồi trộn đều với 1-2 muỗng canh mật ong nguyên chất. Sau đó, hấp cách thủy hỗn hợp trong 15 phút, chắt lấy nước và dùng khi còn ấm.
Các mẹo dân gian chỉ nên sử dụng khi triệu chứng cúm còn nhẹ. Nếu người bệnh sốt cao, ho nhiều, khó thở hoặc mệt mỏi kéo dài không dứt sau vài ngày, cần đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị đúng cách. Tìm hiểu thêm: Các mẹo trị ho khan tại nhà hiệu quả.
4.2. Các phương pháp khác
Ngoài việc sử dụng thuốc hay các bài mẹo dân gian, bạn cũng có thể áp dụng thêm một số biện pháp đơn giản tại nhà để giúp cơ thể nhanh chóng hồi phục, hỗ trợ quá trình thải độc, làm dịu đường hô hấp và giảm mệt mỏi, khó chịu tức thời.
- Nghỉ ngơi đầy đủ và uống nhiều nước ấm (trung bình 2-2.5 lít mỗi ngày) giúp cơ thể nhanh phục hồi và bù nước do sốt, đổ mồ hôi nhiều.
- Súc miệng bằng nước muối sinh lý giúp làm dịu cổ họng, giảm đau rát, loại bỏ virus và vi khuẩn tích tụ ở vùng miệng-họng.
- Giữ ấm cơ thể, đặc biệt là vùng cổ, ngực, tai và mũi để tránh nhiễm lạnh, nhất là trong thời tiết chuyển mùa.
- Xông hơi hoặc xông mũi họng bằng thảo dược như sả, chanh, bạc hà hoặc tía tô giúp thông mũi, giảm nghẹt và hỗ trợ thải độc nhẹ qua tuyến mồ hôi.
- Ngâm chân hoặc tắm nước ấm giúp lưu thông máu tốt hơn, làm ấm người và thư giãn, từ đó hỗ trợ hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả.
- Chườm nóng hoặc chườm lạnh giúp giảm sốt, đau đầu, đau mỏi người và giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu, nghỉ ngơi tốt hơn.
- Duy trì độ ẩm không khí, bằng máy tạo ẩm hoặc đặt chậu nước trong phòng ngủ, giúp ngăn ngừa tình trạng khô họng, kích ứng niêm mạc, đặc biệt hữu ích trong mùa khô hoặc khi sử dụng điều hòa thường xuyên.
Máy tạo ẩm ngăn ngừa tình trạng khô họng, kích ứng niêm mạc
Ngoài ra, hiện nay trên thị trường có nhiều sản phẩm hỗ trợ giảm đau họng như viên ngậm, xịt họng hay cao lỏng, siro thảo dược,… chứa các thành phần tự nhiên giúp làm dịu cổ họng, giảm ho và hỗ trợ phục hồi hệ hô hấp. Tùy vào nhu cầu, bạn có thể lựa chọn dạng sử dụng phù hợp một cách an toàn và tiện lợi.
4.3. Thói quen ăn uống giúp cải thiện triệu chứng cảm cúm
Cảm cúm khiến cơ thể mệt mỏi, khó chịu và không muốn ăn uống, bạn nên ưu tiên các món như cháo nóng, súp gà, canh rau củ để dễ nuốt, dễ tiêu. Những món ăn này vừa giúp làm ấm cơ thể, làm dịu cổ họng, vừa bổ sung lượng nước cần thiết khi bị sốt hoặc ra nhiều mồ hôi.
Để hỗ trợ cơ thể nhanh khỏi cúm, bạn nên bổ sung thêm các thực phẩm giúp tăng sức đề kháng như trái cây giàu vitamin C (cam, quýt, ổi, súp lơ xanh) và thực phẩm giàu kẽm (trứng, hạt bí, hàu, ngũ cốc nguyên hạt).
Ngoài ra, người bệnh nên tránh các món nhiều dầu mỡ, cay nóng hoặc thức ăn nhanh vì có thể làm cơ thể sinh nhiệt, khiến sốt cao hơn, họng đau rát và khó chịu kéo dài.
5. Phòng ngừa bệnh cúm
5.1. Lối sống lành mạnh tăng sức đề kháng
Sức đề kháng được xem là “hàng rào tự nhiên” giúp cơ thể chống lại virus cúm từ bên ngoài. Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, việc duy trì một lối sống khoa học, nghỉ ngơi hợp lý và chăm sóc cơ thể mỗi ngày là yếu tố quan trọng giúp tăng cường hệ miễn dịch và giảm nguy cơ mắc cúm.
- Chế độ ăn uống lành mạnh, đúng giờ, đầy đủ và cân đối 4 nhóm chất dinh dưỡng chính (bột đường, đạm, béo, vitamin và khoáng chất) giúp cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể, nâng cao khả năng miễn dịch và sức khỏe hô hấp. Tìm hiểu ngay: Ho nên ăn gì cho nhanh khỏi?
- Uống đủ 2-2.5 lít nước/ngày giúp duy trì độ ẩm cho niêm mạc mũi họng, hỗ trợ quá trình đào thải độc tố và giúp các tế bào miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn.
- Ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm, đặc biệt nên ngủ trước 23h, giúp cơ thể có thời gian tái tạo hệ miễn dịch, củng cố sức khỏe toàn diện và giảm nguy cơ mắc bệnh.
- Dành ít nhất 30 phút/ngày – 5 ngày/tuần cho các hoạt động như đi bộ, yoga, đạp xe hoặc tập thở nhẹ giúp tăng cường tuần hoàn máu, cải thiện chức năng phổi và nâng cao sức đề kháng tự nhiên. Đọc ngay: Các bài tập thở tăng cường chức năng phổi!
- Duy trì cân nặng ổn định giúp giảm áp lực lên các cơ quan và giảm nguy cơ mắc các bệnh mạn tính, vốn là yếu tố làm suy yếu hệ miễn dịch.
- Cân bằng công việc và nghỉ ngơi vì khi làm việc quá sức, thiếu nghỉ ngơi khiến cơ thể suy nhược và dễ nhiễm bệnh.
Nghỉ ngơi hợp lý, tránh căng thẳng quá mức
Ngoài việc chăm sóc sức khỏe tích cực, bạn cũng cần tránh các thói quen làm suy yếu hệ miễn dịch như sau:
- Stress thường xuyên, kéo dài khiến hệ miễn dịch bị ức chế, giảm khả năng bảo vệ cơ thể trước các tác nhân gây bệnh.
- Hút thuốc lá, uống rượu bia, thức khuya hoặc lạm dụng chất kích thích ảnh hưởng đến gan, phổi và toàn bộ hệ miễn dịch, khiến cơ thể mệt mỏi và dễ nhiễm bệnh hơn.
- Tiếp xúc thường xuyên với môi trường ô nhiễm như bụi mịn, khói thuốc, nấm mốc hoặc hóa chất tẩy rửa mạnh có thể gây tổn thương lớp bảo vệ niêm mạc mũi họng – tạo điều kiện để virus xâm nhập sâu vào đường hô hấp.
5.2. Thói quen giúp phòng ngừa cảm cúm
Để phòng ngừa triệu chứng cảm cúm hiệu quả, việc hình thành và duy trì những thói quen đơn giản mỗi ngày sẽ giúp giảm đáng kể nguy cơ lây nhiễm. Những thói quen dưới đây không chỉ bảo vệ bản thân mà còn giúp ngăn ngừa lây lan trong cộng đồng.
- Tiêm vaccine cúm mùa hàng năm để tạo kháng thể chủ động, đặc biệt quan trọng với người lớn tuổi, trẻ nhỏ và người có bệnh nền.
- Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn, đặc biệt sau khi ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc nơi công cộng.
- Hạn chế đến nơi đông người, không gian kín hoặc tiếp xúc gần với người đang có triệu chứng cảm cúm.
- Sử dụng khẩu trang ở nơi công cộng để giảm nguy cơ lây nhiễm qua giọt bắn trong không khí.
- Vệ sinh không gian sống, lau dọn các bề mặt thường xuyên chạm vào như tay nắm cửa, điện thoại, bàn làm việc,…
- Duy trì nhiệt độ phòng trên 20°C và độ ẩm từ 50% trở lên để hạn chế khô niêm mạc, giảm nguy cơ kích ứng đường hô hấp.
6. Tổng kết
Cảm cúm là bệnh do virus gây ra, dễ lây lan và có thể gây biến chứng nếu không được xử lý đúng cách. Nhiều người thường nhầm lẫn triệu chứng cảm cúm với cảm lạnh thông thường, dẫn đến chủ quan hoặc tự điều trị sai cách tại nhà. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu như sốt cao kéo dài, ho nhiều, mệt mỏi kiệt sức,… sẽ giúp bạn chủ động đi khám kịp thời, tránh bệnh chuyển nặng.
Khi bị cảm cúm, bạn có thể áp dụng các cách chăm sóc tại nhà như uống trà gừng, ăn súp nóng, xây dựng chế độ ăn giàu vitamin C và kẽm. Đồng thời, bạn cần nghỉ ngơi đầy đủ, xông hơi bằng thảo dược và giữ ấm cơ thể, giữ môi trường sống sạch, mức ẩm phù hợp. Tất cả những thói quen này sẽ giúp bệnh mau phục hồi hơn.
Bên cạnh đó, bạn có thể tham khảo sản phẩm bảo vệ sức khỏe Thiên Môn Bổ Phổi của Dược Bình Đông, giúp hỗ trợ bổ phổi; hỗ trợ giảm ho do viêm họng, viêm phế quản; giảm ho khan, ho gió, ho có đờm, ho hen, ho về đêm, ho lâu ngày, đau rát cổ họng, khàn tiếng.
Vui lòng liên hệ qua hotline 028.39.808.808 hoặc truy cập vào website để được chúng tôi hỗ trợ trong thời gian sớm nhất!
Lưu ý, các sản phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.
