Hằng năm, cúm C cùng với các chủng cúm khác vẫn tiếp tục là mối lo ngại đối với sức khỏe cộng đồng. Thống kê cho thấy mỗi năm có khoảng 5-10% người lớn và 20-30% trẻ em mắc bệnh do các loại virus cúm gây ra. Những con số này phản ánh mức độ lây lan rộng rãi của cúm trong cộng đồng, đặc biệt là ở nhóm trẻ nhỏ – đối tượng dễ bị tổn thương hơn cả.
Mặc dù cúm A và cúm B thường được nhắc đến nhiều hơn, cúm C cũng là một dạng virus cúm đáng được quan tâm đúng mức. Việc tìm hiểu về cúm C không chỉ giúp mỗi người nâng cao nhận thức về một bệnh lý thường bị xem nhẹ, mà còn trang bị kiến thức cần thiết để bảo vệ bản thân và gia đình. Qua bài viết này từ Dược Bình Đông, bạn sẽ hiểu rõ hơn về cách cúm C lây lan, triệu chứng thường gặp, cũng như các biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Từ đó, bạn sẽ chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe, nhất là vào mùa dịch.
1. Đôi nét về cúm C
C là một trong ba loại cúm mùa phổ biến bên cạnh cúm A và cúm B, thường bị nhiều người lầm tưởng là cảm lạnh thông thường. Bệnh do virus Influenza nhóm C, thuộc họ Orthomyxoviridae gây ra và thường gây nhiễm trùng đường hô hấp trên với mức độ nhẹ đến trung bình. Bệnh thường xuất hiện vào mùa đông, khi không khí lạnh và độ ẩm cao tạo điều kiện cho virus tồn tại lâu hơn trong môi trường kín như trong nhà, trường học, văn phòng và các không gian công cộng,…
Virus cúm C chỉ lây từ người sang người và rất hiếm khi truyền từ động vật. Virus có thể lan truyền qua giọt bắn khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện gần. Ngoài ra, việc chạm vào các bề mặt bị nhiễm virus như tay nắm cửa, bàn ghế cũng là nguồn lây phổ biến.
Rửa tay sạch sẽ để ngăn sự lây lan nhanh từ virus cúm
Thời gian ủ bệnh của cúm C khoảng 2 ngày trước khi các triệu chứng xuất hiện. Trong giai đoạn này, virus cúm cũng có thể phát tán từ cơ thể người bệnh ra môi trường xung quanh.
Triệu chứng cúm giảm dần sau khoảng 5 ngày, mặc dù những cơn ho và cảm giác mệt mỏi vẫn tiếp tục kéo dài. Trong vòng 1-2 tuần, các dấu hiệu của cúm C sẽ hết hoàn toàn và bệnh có thể tự khỏi, ít để lại di chứng.
Cúm C là bệnh thường diễn tiến nhẹ, có thể tự khỏi sau vài ngày và hiếm khi để lại di chứng. Tuy nhiên, virus cúm C vẫn có khả năng lây lan nhanh trong cộng đồng và gây biến chứng nguy hiểm ở một số người, đặc biệt là trẻ nhỏ, người lớn trên 65 tuổi, phụ nữ mang thai, người mắc bệnh nền mãn tính hoặc có sức đề kháng kém do sinh hoạt không lành mạnh.
2. Dấu hiệu nhận biết cúm C, khi nào cần thăm khám bác sĩ
Triệu chứng của cúm C thường nhẹ và dễ nhầm lẫn với cảm lạnh thông thường. Tuy nhiên, việc nhận biết sớm các dấu hiệu đặc trưng sẽ giúp người bệnh chủ động theo dõi và chăm sóc đúng cách, tránh để bệnh kéo dài hoặc gây biến chứng không mong muốn.
- Đau họng và hắt hơi liên tục.
- Ho khan, sốt nhẹ và chảy nước mũi kéo dài, cơ thể mệt mỏi, đau nhức đầu hoặc ê ẩm toàn thân kèm theo cảm giác khó chịu.
Sốt nhẹ khi bị cảm cúm
Triệu chứng cúm C thường giảm sau 5-7 ngày. Tuy nhiên, nếu người bệnh sốt cao trên 39°C liên tục không hạ sau 2 ngày, kèm theo ho kéo dài, ho có đờm màu xanh hoặc vàng đậm, thở rít hoặc khó thở thì cần đi khám bác sĩ sớm.
Bởi vì những biểu hiện này có thể là dấu hiệu biến chứng như viêm phổi, viêm phế quản, nhiễm trùng máu hoặc viêm màng não, đặc biệt nguy hiểm cho người có sức đề kháng yếu, nhất là khi chưa có vaccine phòng ngừa đặc hiệu cho cúm C hiện nay.
3. Cách giảm triệu chứng cúm C tại nhà
3.1. Chế độ ăn phù hợp với người cúm C
Khi bị cúm, cơ thể bạn dễ mệt mỏi, chán ăn và dễ rối loạn tiêu hóa. Lúc này, các món ăn mềm, dễ tiêu hóa, dễ nuốt như cháo nóng, súp gà hoặc canh rau củ là lựa chọn lý tưởng. Những món ăn ấm nóng này không chỉ giúp làm dịu cổ họng, bổ sung nước mà còn hỗ trợ hồi phục nhanh hơn khi cơ thể đang sốt hoặc đổ nhiều mồ hôi.
Để hỗ trợ cơ thể chống lại virus cúm C hiệu quả, bạn nên tăng cường thực phẩm giàu vitamin C (cam, quýt, ổi) hay các loại rau xanh đậm màu như rau súp lơ xanh giúp cải thiện sức đề kháng và giảm viêm, giàu kẽm như hàu, trứng, hạt bí hoặc ngũ cốc nguyên hạt cũng góp phần rút ngắn thời gian mắc bệnh và làm giảm nhẹ các triệu chứng cúm. Xem thêm: Các loại thực phẩm nên ăn và nên tránh khi bị ho?
Ngoài ra, khi đang mắc cúm C, người bệnh nên hạn chế các món chiên xào nhiều dầu mỡ, đồ cay nóng, thịt đỏ hoặc thức ăn nhanh, chế biến sẵn vì dễ gây sinh nhiệt, khiến cơ thể nóng trong và làm triệu chứng sốt, đau họng trở nên nghiêm trọng hơn, từ đó cản trở quá trình phục hồi của cơ thể.
3.2. Các phương pháp giúp giảm triệu chứng
Bên cạnh chế độ ăn uống hợp lý, người bệnh cúm C có thể áp dụng thêm nhiều phương pháp chăm sóc tại nhà để hỗ trợ giảm sốt, làm dịu cổ họng và tăng cường miễn dịch một cách tự nhiên từ đó giúp cải thiện và rút ngắn thời gian hồi phục. Những phương pháp đơn giản này gồm:
- Nghỉ ngơi đầy đủ và uống nhiều nước ấm (khoảng 2-2.5 lít/ngày) để bù nước và giảm mệt mỏi do sốt, đổ mồ hôi nhiều.
- Súc miệng bằng nước muối sinh lý giúp làm sạch họng, giảm đau rát và hỗ trợ diệt vi khuẩn, virus tích tụ ở vùng miệng – họng.
- Giữ ấm toàn thân, nhất là vùng cổ, ngực và tai để tránh nhiễm lạnh làm nặng thêm các triệu chứng, nhất là khi chuyển mùa.
- Xông hơi, xông mũi họng với các loại thảo dược như sả, chanh, bạc hà, tía tô giúp thông mũi, giảm nghẹt và kích thích thoát mồ hôi nhẹ.
- Ngâm chân hoặc tắm nước ấm giúp máu lưu thông tốt hơn, làm ấm người và giảm cảm giác ớn lạnh, từ đó hỗ trợ hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả.
- Chườm nóng hoặc chườm lạnh tại vùng trán, cổ hoặc lưng giúp hạ sốt, giảm đau đầu, thư giãn cơ thể và giúp người bệnh dễ chịu hơn.
- Duy trì độ ẩm không khí bằng máy tạo ẩm hoặc đặt chậu nước tại nơi sinh hoạt để hạn chế khô mũi họng, giảm kích ứng niêm mạc, đặc biệt hữu ích trong mùa khô hoặc khi sử dụng điều hòa thường xuyên.
- Sử dụng thêm một số cây thuốc nam trị ho lành tính như tía tô, gừng, bạc hà,… để hỗ trợ làm dịu các triệu chứng ho, nghẹt mũi hoặc đau họng tại nhà.
Dùng Gừng để điều trị triệu chứng cúm
Ngoài các biện pháp chăm sóc tự nhiên, các sản phẩm hỗ trợ như viên ngậm, xịt họng, cao lỏng hoặc siro thảo dược cũng là giải pháp tiện lợi cho người mắc cúm C. Những sản phẩm này thường chứa thành phần thảo dược giúp làm dịu cổ họng, giảm ho và hỗ trợ phục hồi hệ hô hấp trên một cách nhẹ nhàng. Tùy theo triệu chứng và thói quen sử dụng, bạn có thể lựa chọn dạng phù hợp để cải thiện tình trạng khó chịu do cúm gây ra.
Trong trường hợp xuất hiện sốt cao, đau đầu hoặc đau nhức toàn thân, người bệnh có thể dùng thêm thuốc hạ sốt giảm đau không kê đơn như Paracetamol hoặc Ibuprofen. Tuy nhiên, bạn cần tuân thủ đúng liều lượng được hướng dẫn, tuyệt đối không tự ý kết hợp nhiều loại thuốc cùng lúc để tránh ảnh hưởng đến gan, thận hoặc gây ra các tác dụng phụ không mong muốn.
4. Phòng ngừa nhiễm cúm
4.1. Lối sống sinh hoạt giúp cải thiện sức đề kháng
Sức đề kháng đóng vai trò như hàng rào tự nhiên giúp cơ thể chống lại virus cúm và các tác nhân gây bệnh khác. Khi miễn dịch bị suy yếu, nguy cơ mắc cúm C và biến chứng sẽ tăng cao. Vì vậy, duy trì lối sống khoa học, sinh hoạt điều độ mỗi ngày chính là chìa khóa quan trọng để nâng cao sức khỏe tổng thể và phòng ngừa bệnh hiệu quả.
- Ăn uống lành mạnh, đúng giờ, đầy đủ và cân đối 4 nhóm chất dinh dưỡng chính (đường bột, đạm, béo, vitamin và khoáng chất) giúp cung cấp năng lượng cần thiết, hỗ trợ miễn dịch và cải thiện sức khỏe hô hấp.
- Uống đủ 2-2.5 lít nước mỗi ngày để giữ ẩm niêm mạc mũi họng, hỗ trợ thải độc và giúp các tế bào miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn.
- Ngủ đủ giấc từ 7-8 tiếng/ngày, bạn nên tranh thủ đi ngủ trước 23h để giúp cơ thể có thời gian tái tạo hệ miễn dịch và phục hồi năng lượng sau một ngày.
- Vận động đều đặn ít nhất 30 phút mỗi ngày bằng các bài tập nhẹ nhàng tốt cho phổi như đi bộ, yoga, đạp xe hoặc hít thở sâu để tăng tuần hoàn, cải thiện chức năng phổi và nâng cao đề kháng của bạn.
- Duy trì cân nặng hợp lý để giảm áp lực lên các cơ quan nội tạng và phòng tránh các bệnh mạn tính làm suy yếu hệ miễn dịch.
- Cân bằng giữa công việc và nghỉ ngơi, tránh làm việc quá sức hoặc căng thẳng kéo dài – những yếu tố khiến cơ thể mệt mỏi và dễ nhiễm bệnh hơn.
Hạn chế làm việc quá sức gây mệt mỏi thêm khi bị nhiễm cúm
Song song với việc duy trì lối sống lành mạnh, bạn cũng nên chú ý loại bỏ những thói quen có thể âm thầm làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến cơ thể dễ nhiễm virus cúm hơn và kéo dài thời gian hồi phục. Một số thói quen không lành mạnh cần tránh như:
- Stress kéo dài và căng thẳng thường xuyên khiến hệ miễn dịch bị ức chế, giảm khả năng bảo vệ cơ thể trước tác nhân gây bệnh.
- Thức khuya, ngủ không đủ giấc khiến cơ thể không có thời gian phục hồi, lâu dài sẽ dẫn đến suy nhược và dễ mắc bệnh.
- Hút thuốc lá, uống rượu bia hoặc lạm dụng chất kích thích ảnh hưởng đến chức năng gan, phổi và toàn bộ hệ miễn dịch.
- Tiếp xúc thường xuyên với môi trường ô nhiễm như bụi mịn, khói thuốc, nấm mốc, hóa chất tẩy rửa mạnh,… có thể làm tổn thương lớp bảo vệ niêm mạc mũi họng – tạo điều kiện để virus dễ dàng xâm nhập.
4.2. Thói quen tốt giúp phòng ngừa cúm C
Để phòng ngừa cúm C hiệu quả, việc duy trì các thói quen vệ sinh cá nhân đều đặn mỗi ngày là yếu tố không thể bỏ qua. Những hành động nhỏ này sẽ giúp hạn chế tối đa nguy cơ tiếp xúc với virus cúm, đồng thời bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng xung quanh.
- Tiêm vaccine cúm mùa hàng năm để chủ động tạo kháng thể, đặc biệt quan trọng với người cao tuổi, trẻ nhỏ và người có bệnh lý nền.
- Rửa tay kỹ bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn sau khi ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc với các bề mặt ở nơi công cộng.
- Hạn chế đến nơi đông người, không gian kín hoặc tiếp xúc gần với người có triệu chứng cảm cúm như ho, sốt, đau họng.
- Đeo khẩu trang đúng cách khi ra ngoài hoặc khi ở môi trường đông đúc để giảm tiếp xúc với giọt bắn và hạn chế nguy cơ lây nhiễm.
- Giữ gìn vệ sinh nhà cửa, đặc biệt lau dọn các bề mặt thường xuyên chạm vào như tay nắm cửa, điện thoại, bàn làm việc.
- Duy trì nhiệt độ phòng trên 20°C và độ ẩm từ 50% trở lên để tránh khô niêm mạc, giảm nguy cơ kích ứng đường hô hấp.
5. Tổng kết
Cúm C là một dạng cảm cúm mùa phổ biến, thường là triệu chứng nhẹ và có thể tự khỏi trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, nếu không được chăm sóc đúng cách, bệnh vẫn có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng, lay lan cực nhanh, đặc biệt nguy hiểm cho trẻ nhỏ, người cao tuổi hoặc người có hệ miễn dịch yếu.
Vì vậy, bạn cần chủ động chăm sóc bản thân bằng chế độ ăn uống hợp lý, nghỉ ngơi đầy đủ, kết hợp các biện pháp hỗ trợ như xông hơi, ngậm viên thảo dược, xịt họng,… để giúp giảm nhẹ triệu chứng ho, đau rát cổ họng và rút ngắn thời gian hồi phục. Đồng thời, việc duy trì lối sống khoa học, loại bỏ thói quen gây hại và tuân thủ các biện pháp vệ sinh cá nhân mỗi ngày chính là “lá chắn tự nhiên” giúp bạn phòng ngừa cúm C hiệu quả.
Ngoài các phương pháp thông thường, bạn có thể sử dụng thêm sản phẩm bảo vệ sức khỏe Thiên Môn Bổ Phổi của Dược Bình Đông để hỗ trợ bổ phế phổi, giảm ho, tiêu đờm, giảm đau rát họng do viêm họng, viêm phế quản. Với thành phần từ 9 loại thảo dược quý như Thiên môn đông, Bạc hà, Bách bộ, Trần bì, Tang bạch bì, Bình vôi, Gừng, Kinh giới, Atiso giúp làm dịu đường hô hấp và tăng cường sức khỏe phổi nhẹ nhàng.
Đừng đợi đến khi cơ thể mệt mỏi mới bắt đầu quan tâm đến sức khỏe. Hãy hành động ngay từ hôm nay – chăm sóc tốt mỗi ngày để mùa cúm không còn là nỗi lo của bạn và gia đình!
