Mắt thâm quầng là bệnh gì?

Quầng thâm mắt không biến mất dù bạn đã ngủ đủ giấc, ăn uống điều độ? Tình trạng “mắt gấu trúc” kéo dài có thể không chỉ do thiếu ngủ hay thói quen sinh hoạt, mà còn là cảnh báo cho những vấn đề sức khỏe tiềm ẩn như gan suy yếu, nội tiết rối loạn, thiếu máu hoặc thậm chí là bệnh thận.

Trong bài viết này, Dược Bình Đông sẽ giúp bạn nhận diện những nguyên nhân bệnh lý phổ biến gây thâm quầng mắt, phân biệt các dấu hiệu cần đi khám. Đồng thời, bài viết gợi ý những biện pháp cải thiện tại nhà và sản phẩm hỗ trợ từ thảo dược, giúp bạn xử lý tình trạng này từ gốc – hiệu quả và bền vững.

1. Mắt thâm quầng là gì? Khi nào là dấu hiệu bệnh lý?

Mắt thâm quầng là tình trạng vùng da dưới mí mắt trở nên tối màu hơn bình thường, có thể chuyển sang màu xanh tím, nâu đậm hoặc xám xỉn. Trong nhiều trường hợp, mắt có quầng thâm còn đi kèm bọng mắt, mỏi mắt, mắt trũng sâu hoặc xuất hiện mao mạch lộ rõ dưới da.

Tình trạng mắt thâm quầng thường cảnh báo bệnh lý

Thông thường, thâm quầng mắt chỉ là phản ứng tạm thời do thiếu ngủ, căng thẳng, làm việc nhiều giờ trước màn hình, hoặc do di truyền. Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài dù đã nghỉ ngơi thì đây có thể là dấu hiệu cảnh báo sức khỏe tiềm ẩn.

Đặc biệt, bạn cần hết sức lưu ý khi vùng da quanh mắt ngày càng sậm màu và kèm theo các dấu hiệu bất thường khác như: 

• Vàng da, vàng mắt.
• Phù mặt, sụt cân, tiểu ít, mất ngủ kéo dài.
• Xuất hiện cục u bất thường hoặc có dịch chảy ra từ mũi, tai.
• Chóng mặt, buồn nôn.
• Các dấu hiệu toàn thân khác như sốt nhẹ, mệt mỏi triền miên, đau đầu, rối loạn tiêu hóa, tăng huyết áp, rối loạn kinh,… cảnh báo nhiều nguy cơ tiềm ẩn khác.

Khi gặp những dấu hiệu kể trên, việc khám sức khỏe tổng quát là bước cần thiết để xác định nguyên nhân và có hướng xử trí kịp thời. 

Phần dưới là những bệnh lý phổ biến có thể liên quan đến tình trạng mắt bị thâm quầng mà bạn nên lưu ý.

2. Mắt thâm quầng cảnh báo bệnh gì?

Thông qua thăm khám lâm sàng kết hợp các xét nghiệm cận lâm sàng khác, bác sĩ có thể xác định nguyên nhân chính gây ra tình trạng quầng thâm quanh mắt. Dưới đây là một số bệnh lý điển hình:

2.1. Bệnh gan

Khi gan suy yếu do các bệnh lý như viêm gan, gan nhiễm mỡ, xơ gan, phù gan hoặc các bệnh gan mạn tính,…gây rối loạn chuyển hóa và dẫn đến quầng thâm mất.

Tình trạng thâm mắt liên quan đến bệnh gan thường đi kèm với các biểu hiện như vàng da, vàng mắt, mẩn ngứa, sạm da, nước tiểu đậm màu, ăn uống kém và cơ thể mệt mỏi kéo dài.

Tình trạng thâm quầng do gan có thể đi kèm vàng mắt

2.2. Bệnh thận 

Tương tự như gan, khi chức năng lọc của thận suy giảm, quá trình lọc bỏ chất thải và điều hòa nước – điện giải trong cơ thể bị rối loạn. Khi đó, chất độc và dịch dư thừa tích tụ dưới da, dẫn đến hiện tượng ứ nước, phù nề và biểu hiện rõ ở vùng mắt với quầng thâm kèm sưng nhẹ.

Thâm quầng mắt do thận hư thận yếu thường không xuất hiện đơn lẻ mà xuất hiện cùng các triệu chứng khác như tiểu ít hoặc tiểu nhiều lần về đêm, phù chân, đau lưng âm ỉ, da sạm màu, buồn nôn hoặc mệt mỏi kéo dài.

Thâm quầng mắt kèm đau lưng có khả năng do bệnh thận gây nên

2.3. Rối loạn nội tiết tố

Rối loạn nội tiết tố làm ảnh hưởng đến quá trình sản sinh melanin – sắc tố quyết định màu da, khiến vùng dưới mắt dễ trở nên sẫm màu. Tình trạng này thường xảy ra trong các giai đoạn như dậy thì, mang thai, tiền mãn kinh hoặc khi có rối loạn tuyến giáp..

Ngoài thâm mắt, người bệnh còn có thể gặp các dấu hiệu đi kèm như rụng tóc, da khô, mất ngủ, ngủ chập chờn, tăng hoặc giảm cân bất thường, rối loạn kinh nguyệt, tâm trạng thay đổi, dễ cáu gắt hoặc lo âu,…

2.4. Thiếu máu, thiếu sắt

Nếu cơ thể thiếu máu hoặc thiếu sắt, lượng oxy và dưỡng chất đến các mô, bao gồm cả vùng da xung quanh mắt sẽ bị suy giảm. Sự thiếu hụt này khiến da trở nên nhợt nhạt, kém đàn hồi và dễ hình thành quầng thâm kéo dài. Đặc biệt, thiếu sắt còn ảnh hưởng đến quá trình tái tạo máu, làm vùng mắt trũng sâu, kém sắc và dễ mệt mỏi.

Những người bị thiếu máu thường đi kèm các triệu chứng như hoa mắt, chóng mặt, tim đập nhanh, tay chân lạnh hoặc da xanh tái. Do đó, bạn cần được thăm khám để được tư vấn bổ sung phù hợp.

2.5. Bệnh dạ dày

Bệnh dạ dày, đặc biệt là tình trạng viêm mạn tính, thường làm giảm khả năng hấp thu dưỡng chất cần thiết như sắt, vitamin B12 và các khoáng chất. Khi quá trình hấp thu bị rối loạn, cơ thể dễ rơi vào trạng thái thiếu vi chất, từ đó dẫn đến tình trạng da sạm màu, mệt mỏi và quầng thâm xuất hiện rõ dưới mắt.

Người gặp vấn đề về dạ dày thường có các dấu hiệu đi kèm như đau vùng thượng vị, chướng bụng, ăn không ngon, buồn nôn hoặc sụt cân nhẹ, cơ thể suy nhược.

2.6. Các bệnh lý khác gây ra mắt thâm quầng

Bên cạnh các nguyên nhân trên, quầng thâm ở mắt còn có khả năng xuất phát từ nhiều bệnh lý khác ít được chú ý hơn. Do đó, tình trạng này thường âm thầm diễn tiến, dễ bị nhầm lẫn với mệt mỏi thông thường, khiến người bệnh chủ quan và chậm trễ trong việc thăm khám.

• Viêm mũi dị ứng, hắt hơi kéo dài hoặc chảy nước mũi thường xuyên thường gây áp lực lên các mao mạch dưới mắt, dẫn đến hiện tượng thâm quầng do ứ máu.
• Viêm xoang, ho gà, giảm tiểu cầu cũng có thể khiến mạch máu vùng mắt mỏng yếu và dễ xuất huyết nhẹ, hình thành vùng da tối màu dưới mắt.
• Các bệnh dị ứng, chàm, hen suyễn khiến hệ miễn dịch phản ứng mạnh, ảnh hưởng đến tuần hoàn máu và gây sạm da vùng mắt.
• Các rối loạn thần kinh như suy nhược cơ thể, trầm cảm hoặc các bệnh lý như tim mạch, phổi cũng có khả năng gián tiếp làm xuất hiện quầng thâm kéo dài nếu không được điều trị sớm.

Trong một số trường hợp hiếm gặp, quầng thâm mắt có thể là biểu hiện ban đầu của bệnh lý u nguyên bào thần kinh – một loại ung thư xuất phát từ các tế bào thần kinh ở cổ, ngực, ổ bụng hoặc vùng xương chậu, gây ra các bất thường trong lưu thông máu và dẫn đến thâm sậm quanh mắt giống như “mắt gấu trúc”. 

3. Cách giảm quầng thâm đơn giản tại nhà

Tình trạng quầng thâm ở mắt có khả năng được cải thiện bằng các biện pháp tự nhiên, dễ thực hiện tại nhà. Những phương pháp này tận dụng nguyên liệu quen thuộc, dễ tìm, giúp làm dịu vùng da quanh mắt, hỗ trợ giảm sạm màu và mang lại cảm giác thư giãn. 

• Áp dụng các mẹo đơn giản như đắp túi trà, trà xanh, dưa leo, khoai tây, cà chua hoặc chườm lạnh giúp làm dịu và làm sáng vùng da mắt. 
• Massage nhẹ nhàng bằng tay hoặc kết hợp với mật ong, nha đam để kích thích lưu thông máu và giảm thâm tự nhiên.
• Kết hợp sử dụng các sản phẩm hỗ trợ như kem dưỡng ẩm, dầu dưỡng mắt, serum làm sáng vùng mắt hoặc mặt nạ gel chuyên biệt giúp cung cấp độ ẩm và dưỡng chất cho da vùng mắt.
• Bổ sung vitamin C, sắt, collagen hoặc các vi chất thiết yếu từ thực phẩm hoặc viên uống giúp cải thiện sắc tố da và hỗ trợ làm mờ thâm quầng mắt từ bên trong.

Sử dụng các cách giảm thâm vùng mắt tại nhà

Tuy vậy, các mẹo chăm sóc tại nhà chỉ  giúp làm dịu và cải thiện phần nào tình trạng quầng thâm ở mắt. Do đó, bạn đừng chủ quan! Nếu tình trạng thâm quầng xuất phát từ các bệnh lý như gan, thận, thiếu máu hay rối loạn nội tiết, bạn cần thăm khám để hiểu rõ nguyên nhân gốc rễ. Những biện pháp này sẽ không thể thay thế cho việc điều trị chuyên sâu.

4. Thay đổi thói quen sinh hoạt, giảm thâm mắt từ bên trong

Để hạn chế tình trạng mắt thâm quầng và ngăn ngừa các bệnh lý liên quan, việc duy trì một lối sống lành mạnh mỗi ngày đóng vai trò rất quan trọng. Các thói quen được thực hiện đều đặn có thể giúp cải thiện tuần hoàn máu, tăng sức đề kháng và nuôi dưỡng làn da từ bên trong – đặc biệt là vùng da mỏng manh quanh mắt.

• Che chắn kỹ khi tiếp xúc ánh nắng, sử dụng kính mát khi ra ngoài và vệ sinh vùng mắt sạch sẽ mỗi ngày để hạn chế tác hại từ môi trường.
• Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, bổ sung đầy đủ vitamin C, E, sắt, omega-3; đồng thời hạn chế thực phẩm nhiều đường muối, dầu mỡ hoặc chất kích thích gây rối loạn chuyển hóa.
• Uống đủ 2-2.5 lít nước mỗi ngày, giúp duy trì độ ẩm cho da và hỗ trợ thải độc hiệu quả.
• Ngủ đúng giờ, lý tưởng là trước 23h mỗi ngày, ngủ đủ giấc từ 7-8 tiếng, đặc biệt cần tránh thói quen thức khuya làm tăng nguy cơ quầng thâm.
• Luyện tập thể dục đều đặn như đi bộ, yoga, đạp xe hoặc bơi lội để tăng lưu thông máu, cải thiện sắc tố da quanh mắt.
• Tham khảo sử dụng các sản phẩm hỗ trợ như thảo dược giúp ngủ ngon sâu giấc, thanh nhiệt, giải độc gan, bổ khí huyết nhằm tác động từ gốc đến các cơ quan liên quan đến tình trạng thâm quầng mắt.

Mặt khác, để hỗ trợ cải thiện thâm quầng mắt hiệu quả, bạn cũng cần hạn chế những thói quen vô tình làm vùng mắt thêm tổn thương. Bạn cần tránh dụi mắt liên tục, dụi mạnh, chà xát hoặc gãi vùng da dưới mắt. Việc sử dụng mỹ phẩm không phù hợp, không tẩy trang kỹ hoặc không chống nắng cho vùng mắt cũng là những yếu tố khiến vùng da mắt dễ bị tổn thương, sạm màu và khó hồi phục.

Ngoài ra, một số thói quen thiếu lành mạnh khác cũng làm trầm trọng thêm tình trạng thâm quầng mắt hoặc làm tổn thương vùng da mắt như: thức khuya kéo dài, làm việc quá sức, căng thẳng, ăn uống không đủ chất hoặc bỏ bữa, hút thuốc lá, uống nhiều rượu bia hoặc cà phê, lạm dụng thiết bị điện tử,….

5. Kết luận

Nếu quầng thâm mắt vẫn kéo dài dù bạn đã ngủ đủ giấc và nghỉ ngơi hợp lý, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo rối loạn chức năng gan, thận hoặc nội tiết. Điều đáng mừng là những nguyên nhân này có thể kiểm soát nếu được phát hiện sớm.

Một số dấu hiệu đi kèm mà bạn cần đặc biệt lưu ý gồm vàng da, vàng mắt, mệt mỏi, rối loạn kinh nguyệt, chóng mặt, tim đập nhanh hoặc nghiêm trọng hơn là xuất hiện cục u quanh mắt hay cổ, chảy dịch bất thường từ mũi – tai. Khi đó, hãy đi khám ngay để được chẩn đoán chính xác!

Bên cạnh đó, bạn nên bắt đầu cải thiện tình trạng tại nhà với những bước đơn giản như đắp dưa leo, túi trà lạnh hoặc khoai tây, massage vùng mắt, ngủ đủ giấc từ 7-8 tiếng và duy trì chế độ dinh dưỡng cân bằng. Những hành động nhỏ này sẽ giúp hỗ trợ tuần hoàn máu và làm sáng vùng da mắt hiệu quả.

Với hơn 70 năm kinh nghiệm, Dược Bình Đông luôn đồng hành cùng sức khỏe người Việt bằng các sản phẩm từ thảo dược thiên nhiên. Kế thừa tinh hoa y học cổ truyền và ứng dụng công nghệ hiện đại, chúng tôi luôn mang đến những giải pháp phù hợp thể trạng người Việt trong hành trình chăm sóc và bảo vệ sức khỏe.