Bệnh bụi phổi là gì? Nguyên nhân, Triệu chứng, Cách điều trị

Theo thống kê của Bộ Y tế, nước ta có khoảng 28.000 người lao động mắc bệnh bụi phổi, tuy nhiên số lượng bệnh nhân thực tế có thể cao gấp nhiều lần. Những nguyên nhân nào có thể gây ra bệnh bụi phổi? Cần làm gì để phòng tránh căn bệnh này? Cùng Công ty Đông Y Dược Bình Đông YHCT tìm hiểu những thông tin cơ bản về bệnh bụi phổi qua bài viết dưới đây. 

1. Tổng quan về bệnh bụi phổi

Bệnh bụi phổi (Pneumoconiosis) thuộc nhóm bệnh lý phổi mô kẽ do hít phải một lượng lớn các loại bụi dẫn đến tổn thương phổi. Tình trạng này còn được biết đến với tên gọi là bệnh phổi nghề nghiệp vì thường các trường hợp mắc bệnh đều liên quan đến nghề nghiệp. 

Đây là tình trạng bụi bẩn tích tụ trong phổi thời gian dài và tiến triển thành bệnh. Khi phổi của người bệnh không còn khả năng loại bỏ các hạt bụi này ra ngoài sẽ dẫn đến tình trạng viêm phổi, thậm chí là hình thành mô sẹo. Bệnh còn gây tổn thương mạch máu và túi khí trong phổi, làm cho túi khí và các mô bao quanh đường dẫn khí trở nên dày, cứng hơn. Điều này dẫn đến việc hô hấp của bệnh nhân trở nên khó khăn hơn, cần phát hiện bệnh sớm để xử lý bảo vệ sức khỏe.

Bệnh xuất hiện với nhiều dạng khác nhau, tùy thuộc vào loại bụi có trong phổi của bệnh nhân. Trong đó, phổ biến nhất là bệnh bụi phổi silic, bụi phổi amiăng, và bụi phổi than. 

• Bệnh bụi phổi amiăng: Nguyên nhân gây bệnh là do sự lắng đọng của amiăng trong phế nang phổi. Bệnh thường gặp ở các công nhân xây dựng hoặc gia đình có sử dụng loại mái fibro xi măng.
• Bệnh bụi phổi silic: Silic là thành phần thường được tìm thấy trong thủy tinh, đá granite hoặc thạch anh. Những người thường xuyên phải làm việc, mài nhỏ và cắt xẻ các loại vật liệu này có nguy cơ cao mắc bệnh.
• Bệnh bụi phổi than: Thường gặp ở công nhân, thợ mỏ khai thác quặng và than đá do sự tích lũy của bụi than với kích thước siêu nhỏ trong phổi.
• Một số dạng bệnh bụi phổi khác: Một số bụi vật liệu xây dựng, kim loại,… cũng có thể gây nên bệnh bụi phổi như sắt, nhôm, mica, bột talc,…

Những nhóm đối tượng có nguy cơ cao mắc phải bệnh bụi phổi nghề nghiệp bao gồm: 

• Người làm trong các mỏ khai thác quặng kim loại (đồng, nhôm, sắt,…), than.
• Người làm nghề cắt mài, nghiền đá, khai thác đá.
• Người nghiện thuốc lá.
• Người sản xuất và chế biến đồ gốm, thủy tinh, gạch chịu lửa.
• Người làm nghề dệt may, sản xuất vải vóc, khai thác bông.
• Người tiếp xúc trực tiếp với hóa chất độc hại và amiăng.
• Người sinh sống trong môi trường khói bụi, ô nhiễm không khí nặng nề.

Nếu bụi tích tụ trong phổi thời gian dài mà không được phát hiện và điều trị kịp thời thì có thể xuất hiện nhiều biến chứng nghiêm trọng, thậm chí là tử vong. Ngoài ra, dù đã được điều trị nhưng người bệnh không được chăm sóc tốt và phòng ngừa tái phát thì vẫn có thể gặp biến chứng.

Bệnh bụi phổi có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như:

• Viêm phế quản mạn tính.
• Suy hô hấp.
• Bệnh lao phổi.
• Suy tim do tăng áp lực bên trong phổi.
• Ung thư phổi.

2. Triệu chứng của bệnh bụi phổi

Triệu chứng của bệnh bụi phổi phụ thuộc vào loại bụi phổi và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Các triệu chứng này thường bị người bệnh bỏ qua, dễ nhầm lẫn với các bệnh phổi thông thường khác. Vì thế, người bệnh không nên chủ quan với bất kỳ bất thường nào của cơ thể và cần đến các cơ sở y tế để được thăm khám và chẩn đoán kịp thời. Bệnh nhân mắc bệnh bụi phổi thường gặp một số triệu chứng bao gồm: 

• Ho có đờm, ho nhiều.
• Đau tức ngực, khó thở.
• Hụt hơi.
• Mệt mỏi, uể oải.
• Thi thoảng có sốt.

Người bệnh cần đến gặp bác sĩ để được thăm khám, chẩn đoán và điều trị nếu có các triệu chứng như ho dai dẳng, ho có đờm đen hoặc ho khan, khó thở. Những người thuộc nhóm đối tượng có nguy cơ cao cũng nên đến cơ sở y tế để được tầm soát giúp phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường và được điều trị kịp thời.

3. Nguyên nhân gây bệnh bụi phổi 

Bụi phổi là bệnh lý mạn tính, xuất hiện sau một thời gian dài tiếp xúc với các loại bụi mịn với kích thước siêu nhỏ trong không khí như amiăng, silic, bụi than, bụi kim loại,…

Khi bụi xâm nhập vào đường hô hấp sẽ kích thích quá trình miễn dịch gồm:

• Phản ứng viêm: Hệ thống miễn dịch xác định các hạt bụi là những “kẻ xâm lược” đang tấn công cơ thể và cố gắng loại bỏ vật thể lạ này.
• Hình thành xơ sẹo: Kết quả của quá trình phản ứng miễn dịch sẽ gây ra viêm tại nhu mô phổi, cuối cùng là hình thành các mô sẹo trong phổi.

4. Phương pháp chẩn đoán bệnh bụi phổi

Để chẩn đoán bệnh bụi phổi, bác sĩ sẽ tiến hành khai thác về tiền sử bệnh, nghề nghiệp cũng như thăm khám phổi của người bệnh. Bên cạnh đó, bác sĩ sẽ chỉ định một số xét nghiệm cận lâm sàng như:

• Chụp X-quang hoặc CT – Cắt lớp vi tính phổi: Phương pháp này giúp bác sĩ đánh giá tổn thương của nhu mô phổi, mức độ nghiêm trọng của bệnh và biến chứng có thể xuất hiện.
• Xét nghiệm khí máu: Phương pháp này nhằm đánh giá khả năng trao đổi khí của phổi, mức độ thiếu oxy mạn tính trong máu, phân độ suy hô hấp.
• Sinh thiết: Tiến hành sinh thiết nhu mô phổi nhằm hỗ trợ sàng lọc ung thư phổi (nếu nghi ngờ) và phân loại tổn thương.

5. Phương pháp điều trị

Hiện nay, chưa có phương pháp điều trị dứt điểm bệnh bụi phổi. Các biện pháp điều trị chỉ nhằm cải thiện triệu chứng và hạn chế tổn thương phổi nặng tiến triển. Bác sĩ có thể chỉ định phương pháp nội khoa hoặc ngoại khoa để điều trị bệnh bụi phổi:

• Dùng thuốc: Bác sĩ có thể chỉ định một số loại thuốc giãn phế quản, thuốc chống viêm corticoid dạng xịt nhằm khắc phục triệu chứng cho người bệnh. Lưu ý: Việc sử dụng thuốc cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, người bệnh không được tự ý dùng thuốc để tránh các tác dụng không mong muốn. 
• Liệu pháp oxy bổ sung: Bác sĩ sẽ cho bệnh nhân thở oxy qua mặt nạ hoặc gọng kính. Biện pháp này thường được chỉ định cho những bệnh nhân có mức độ bão hòa oxy trong máu thấp.
• Bài tập phục hồi chức năng: Bệnh nhân được hướng dẫn tập các bài tập giúp nâng cao hiệu quả của việc hít thở và sức mạnh của phổi.
• Phẫu thuật: Một số bệnh nhân sẽ được chỉ định ghép phổi. Đây là phương pháp chỉ được áp dụng cho những trường hợp đặc biệt nghiêm trọng.

6. Cách phòng tránh bệnh bụi phổi

Để phòng tránh bệnh bụi phổi, bạn có thể thực hiện một số biện pháp sau:

• Tiêm ngừa các loại vắc xin phòng bệnh theo khuyến cáo của Bộ Y tế.
• Đeo khẩu trang đúng cách.
• Rửa tay sạch sẽ với xà phòng, đặc biệt là sau khi tiếp xúc trực tiếp với bụi bẩn.
• Không hút thuốc lá.
• Khám sức khỏe định kỳ để kịp thời phát hiện các bất thường.
• Người lao động thường xuyên phải làm việc và tiếp xúc với bụi bẩn cần được trang bị bảo hộ đầy đủ như kính mắt, quần áo, khẩu trang,…
• Đến ngay các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám, chẩn đoán và can thiệp kịp thời khi có xuất hiện triệu chứng bất thường.

Bên cạnh đó, để nâng cao sức khỏe cho phổi, bạn có thể bổ sung một số thực phẩm hoặc sản phẩm bảo vệ sức khỏe có tác dụng bổ phổi như:

• Món ăn bổ phổi: Bổ sung các thực phẩm bổ phổi vào bữa ăn hàng ngày như: Củ sen, mướp, củ cải trắng, đậu trắng, đậu phụ, khoai mỡ, măng, lê, bông cải trắng,… 
• Cây thuốc và bài thuốc bổ phổi: Một số cây thuốc và vị thuốc bổ phổi thường được sử dụng trong các bài thuốc Đông y có thể kể đến như: Tỳ bà diệp, Thiên môn đông, Cát cánh, Trần bì, Tía tô, Tang diệp,…
• Sản phẩm bảo vệ sức khỏe hỗ trợ bổ phổi: Đây là những sản phẩm có công dụng giúp thanh lọc, thải độc cho phổi,  tăng cường chức năng phổi. Thiên Môn Bổ Phổi Bình Đông là một trong những sản phẩm được nhiều người tin chọn. Sản phẩm là sự kết hợp của nhiều loại thảo dược như: Thiên môn đông, Trần bì, Bình vôi, Bách bộ, Kinh giới, Bạc hà, Gừng, Tang bạch bì, Atiso. Đây đều là những thảo dược thiên nhiên lành tính, an toàn và được kết hợp với nhau để tạo nên giải pháp bổ phổi hiệu quả cho người dùng. Sản phẩm đã nhận rất nhiều phản hồi tích cực từ khách hàng.

7. Tổng kết

Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về nguyên nhân, triệu chứng, biện pháp điều trị và phòng tránh bệnh bụi phổi. Để phòng bệnh hiệu quả, bạn hãy luôn chăm sóc, nâng cao sức khỏe, thăm khám sức khỏe định kỳ để phòng tránh và sớm phát hiện các bệnh lý nguy hiểm nói chung và bệnh bụi phổi nói riêng. Bên cạnh đó, bạn có thể sử dụng thuốc bổ phổi hoặc một số sản phẩm bảo vệ sức khỏe có tác dụng nâng cao sức khỏe lá phổi. 

Thiên Môn Bổ Phổi Bình Đông là sản phẩm bổ phổi được nhiều người tin dùng và đã nhận được rất nhiều phản hồi tích cực. Sản phẩm là sự kết hợp của nhiều loại thảo dược quý như: Bạc hà, Gừng, Bách bộ, Trần bì, Atiso, Thiên môn đông, Tang bạch bì, Kinh giới, Bình vôi giúp tăng cường chức năng phổi.

Công ty TNHH Dược phẩm Bình Đông thông qua việc kết hợp các thảo dược thiên nhiên với công nghệ sản xuất hiện đại đã cho ra đời nhiều sản phẩm chăm sóc sức khỏe hiệu quả. Với hơn 70 năm hình thành và phát triển, các sản phẩm của Dược Bình Đông đã trở thành một trong những lựa chọn hàng đầu của khách hàng. 

Để tìm hiểu thêm thông tin về sản phẩm Thiên Môn Bổ Phổi Bình Đông cũng như được tư vấn các vấn đề sức khỏe, xin vui lòng liên hệ đến cho chúng tôi thông qua Hotline (028) 39 808 808 để được hỗ trợ tư vấn nhanh chóng nhất!

8. Câu hỏi thường gặp