Sài hồ là một trong những vị thuốc nam giải độc gan quen thuộc trong các bài thuốc dân gian nhờ nhiều công dụng tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, nếu sử dụng không đúng cách và không đúng liều lượng có thể gây ra những tác dụng không mong muốn. Vậy hãy cùng Dược Bình Đông tìm hiểu kỹ hơn về đặc điểm của Sài hồ cũng như công dụng, cách dùng và một số bài thuốc trong bài viết sau nhé.
1. Giới thiệu đôi nét về Sài hồ
Sài hồ hay còn được gọi là Bắc sài hồ, Trúc diệp sài hồ và Sà diệp sài hồ. Sài hồ được biết đến với tên khoa học Bupleurum chinense thuộc họ Hoa tán (Apiaceae).
Sài hồ là cây bụi, cao khoảng 0,5-3m. Thân non màu xanh, phủ nhiều lông mịn; khi già bề mặt nhẵn, màu đỏ tím hoặc xanh nâu. Lá mọc mọc so le; phiến lá hình thìa, dày; mép có răng cưa, mặt dưới màu trắng nhạt, mặt trên bóng. Hoa mọc thành chùm ở đầu cành. Quả có chỏm lông không rụng, quả chia làm 10 mặt. Cây có nguồn gốc và được phân bố chủ yếu ở các tỉnh của Trung Quốc.
Người ta thường dùng lá và rễ Sài hồ để làm thuốc nhưng rễ là phổ biến nhất. Lá và rễ Sài hồ có thể thu hái quanh năm. Sau khi thu hoạch, cắt bỏ rễ, rửa sạch cát và tạp chất, phơi khô hoặc phơi nắng. Khi dùng có thể ngâm với mật ong hoặc rượu thơm. Lá thường dùng tươi hoặc phơi khô, nấu thành cao.
2. Công dụng của Sài hồ
Sài hồ là một thảo dược quý được dùng trong cả Đông y và Tây y. Trong Y học cổ truyền, vị thuốc này có công dụng thanh nhiệt, giải uất, điều hòa khí huyết, điều hòa kinh nguyệt. Ngoài việc được sử dụng trong các bài thuốc dân gian vị thuốc này còn được ứng dụng điều trị lupus ban đỏ, viêm gan virus, nhiễm trùng đường mật, viêm đường mật cấp tính… trong y học hiện đại.
2.1. Theo Tây Y
Theo nghiên cứu dược lý hiện đại, tác dụng của Sài hồ là:
- An thần, giải nhiệt, ức chế vi khuẩn lao, chống virus bại liệt, cúm và có tác dụng chống viêm tương tự corticoid.
- Ức chế Mycobacterium tuberculosis, Bacillus tả, Cầu khuẩn tán huyết, Virus cúm, Virus sốt rét, Virus viêm gan,…
- Hạ lipid máu, lợi mật và bảo vệ gan.
- Tăng tổng hợp protein; nâng cao khả năng miễn dịch của động vật thí nghiệm.
- Kích thích chức năng tuyến thượng thận ở những người bệnh có tiền sử sử dụng corticosteroid lâu dài khi kết hợp cùng Nhân sâm và Cam thảo.
Những công dụng trên đến từ các thành phần hóa học như: tinh dầu và 0,5% saponin (Bupleurumola phytosterol) trong rễ; và trong lá, thân còn chứa rutin.
2.2. Theo Đông y
Công dụng của Sài hồ đã được ghi nhận trong nhiều y văn phương Đông và được kiểm chứng thông qua các nghiên cứu khoa học hiện đại. Trong Y học cổ truyền, Sài hồ được sử dụng dạng sống để điều trị chứng khó tiêu, các chứng ngoại cảm, sốt không ra mồ hôi. Sau khi được sao tẩm được dùng trong điều hòa kinh nguyệt, hạ mỡ máu cũng như tăng cường miễn dịch,… Cụ thể, một số đặc điểm, công năng, chủ trị của vị thuốc này trong Đông y được đề cập dưới đây:
- Tính vị: Vị đắng; tính hơi hàn
- Quy kinh: Can, Tâm, Đởm
- Tác dụng: Sơ can chỉ thống, thoái nhiệt giải uất, thăng dương, điều kinh, phát biểu.
- Chủ trị: Trị chứng khó tiểu tiện, sốt không ra mồ hôi, trị dị cảm. Thuốc đã tẩm sao được dùng chữa kinh nguyệt không đều, sốt rét, chóng mặt, ù tai, thủy đậu, sởi,…
3. Gợi ý một số bài thuốc từ Sài hồ
Dược Bình Đông vừa cùng bạn tìm hiểu đôi nét về vị thuốc Sài hồ cũng như công dụng trong Tây y và Đông y. Trong phần tiếp theo đây, Dược Bình Đông giới thiệu đến bạn đọc một số bài thuốc từ Sài hồ thường được sử dụng, hãy cùng theo dõi nhé:
3.1. Hỗ trợ điều trị viêm gan
- Thành phần: 15g Sài hồ, 15g Cam thảo.
- Cách thực hiện: Cho các vị thuốc trên vào ấm đem sắc lấy nước uống, chia thành 3 lần dùng.
3.2. Hỗ trợ điều trị đau nhức vùng gan, bụng đầy trướng do gan mới xơ cứng và viêm gan mãn tính
- Thành phần: 40g Sài hồ, 40g Đương quy, 40g Bạch mao căn, 40g Xích thược, 40g Sái thảo, 40g Bồ hoàng, 40g Địa long, 40g Ngũ linh chi, 40g Chỉ thực, 140g Gan lợn khô, 70g Miết giáp, 30g Kê nội kim.
- Cách thực hiện: Tán các thành phần thành bột mịn, chế cùng mật làm thành các viên hoàn. Dùng 12g cùng với nước sôi để nguội mỗi lần và dùng 2-3 lần/ngày.
3.3. Điều trị chứng can khí (viêm loét dạ dày tá tràng, rối loạn kinh nguyệt, suy nhược thần kinh)
- Chuẩn bị: 12g Sài hồ, 12g Đương quy, 12g Bạch truật, 12g Bạch thược, 12g Bạch linh, 4g Chích cam thảo.
- Cách thực hiện: Đem các vị thuốc sắc lấy nước uống, tùy vào mức độ của triệu chứng, có thể hỏi ý kiến bác sĩ để gia giảm liều lượng.
3.4. Hỗ trợ chữa viêm ruột cấp, tiêu chảy, lỵ cấp, buồn nôn
- Thành phần: 15g Sài hồ và 15g Huyền hồ
- Cách thực hiện: Nghiền vụn, thêm nước sôi vào hãm trong 15 phút, dùng uống thay nước trà.
3.5. Điều trị chứng mỡ máu cao
- Chuẩn bị: 3g Sài hồ 3g, cùng 5-6 la hán quả.
- Cách thực hiện: Đem các vị thuốc sắc lấy nước uống hằng ngày có thể làm giảm lượng chất béo triglyceride tích tụ trong gan.
4. Một số lưu ý khi sử dụng Sài hồ
Sài hồ là một thảo dược có lợi cho sức khỏe người sử dụng, tuy nhiên người bệnh khi sử dụng cũng phải lưu ý những vấn đề cơ bản sau để đạt hiệu quả tốt nhất trong quá trình điều trị:
- Không dùng cho người có hội chứng âm hư, can dương vượng hay hỏa hư; các trường hợp triều nhiệt (sốt có định kỳ) và phế âm hư gây ho; bị dị ứng với bất kỳ thành phần nào của thuốc;…
- Cân nhắc khi sử dụng cho người mắc hội chứng can hỏa thượng nghịch (thường có các biểu hiện như huyết áp cao kèm triệu chứng ù tai, chóng mặt, đau đầu), người bị giãn tĩnh mạch thực quản và phụ nữ có thai; giảm liều cho người bệnh bị can khí uất hay lao phổi;…
- Người bệnh phải hỏi ý kiến và tuyệt đối tuân thủ theo lời dặn của bác sĩ, dùng đủ lượng thuốc theo yêu cầu để tránh ảnh hưởng đến quá trình điều trị.
- Người bệnh không được tự ý sử dụng cây thuốc kết hợp với các loại thuốc Đông hoặc thuốc Tây y giải độc gan khác. Điều này có thể gây phản ứng và ảnh hưởng xấu đến cơ thể người dùng.
- Bên cạnh đó, bạn nên kết hợp chế độ ăn uống hợp lý cùng với luyện tập thể dục, rèn luyện cơ thể khi sử dụng Sài hồ hỗ trợ điều trị bệnh để có được hiệu quả tốt nhất.
5. Tổng kết
Bài viết trên đây, Dược Bình Đông vừa tổng hợp một số thông tin về Sài hồ cũng như công dụng, lưu ý và một số bài thuốc từ vị thuốc này. Sài hồ mang lại rất nhiều công dụng tốt cho cơ thể, đặc biệt là hỗ trợ điều trị viêm gan, viêm gan mãn tính hay khi gan mới xơ cứng. Bên cạnh việc sử dụng Sài hồ trong một số bài thuốc theo cách chế biến món ăn hay pha trà,… bạn cũng có thể sử dụng các sản phẩm chăm sóc sức khỏe.
Tuy nhiên, vị đắng của dược liệu Sài hồ làm cản trở khá nhiều đến trải nghiệm sử dụng của người bệnh. Sản phẩm Long Đởm Giải Độc Gan kết hợp Sài hồ cùng Cam thảo và Atiso làm dịu vị đắng, đồng thời dễ dàng đảm bảo liều lượng sử dụng trong quá trình điều trị dài ngày là một lựa chọn phù hợp cho nhiều người bệnh.
Sản phẩm bảo vệ sức khỏe gan Long Đởm Giải Độc Gan của Dược Bình Đông là sự kết hợp Sài hồ cùng với các vị thuốc Đông y như Atiso, Long đởm thảo, Chi tử, Đại hoàng, Hoàng cầm, Cam thảo, Nhân trần, Sinh địa, Diệp hạ châu. Sản phẩm giúp thanh nhiệt, giải độc mát gan, tăng cường chức năng gan; đồng thời giúp giảm nóng trong, mụn nhọt, mẩn ngứa, vàng da…
Sản phẩm là giải pháp hữu hiệu giúp thanh nhiệt, giải độc, làm mát gan, giúp bạn có một lá gan khỏe mạnh và một cơ thể tràn đầy năng lượng. Nếu bạn muốn biết thêm thông tin về các sản phẩm Thực phẩm bảo vệ sức khỏe của công ty TNHH Dược Bình Đông, đặc biệt là Long Đởm Giải Độc Gan vui lòng liên hệ với chúng tôi qua hotline (028) 39 808 808 để được tư vấn và hỗ trợ một cách nhanh nhất.
