Thức đêm dậy muộn có tốt không?

Thói quen thức khuya rồi dậy muộn ngày càng phổ biến trong nhịp sống hiện đại, khi áp lực công việc, học tập và giải trí chiếm trọn quỹ thời gian. Vậy những “người đi đầu” cho lối sống này là ai? Không ai khác chính là dân văn phòng thường xuyên tăng ca chạy deadline, sinh viên miệt mài ôn thi xuyên đêm hay giới trẻ mải mê chơi game, lướt mạng xã hội đến tận sáng.

Ban đầu, việc ngủ bù có thể mang lại cảm giác thoải mái. Nhưng  thực tế, thói quen này lại tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ và gây hại cho sức khỏe. Từ thể chất, tinh thần cho đến chất lượng cuộc sống, tất cả đều bị ảnh hưởng khi đồng hồ sinh học liên tục bị đảo lộn.

Vậy thức đêm dậy muộn có tác hại gì? Làm thế nào để bảo vệ sức khỏe khi rơi vào tình huống này? Hãy cùng Dược Bình Đông tìm hiểu qua bài viết dưới đây để có lời giải đáp.

1. Thức đêm dậy muộn có sao không? Vì sao khiến cơ thể bị suy nhược?

Nhiều người coi việc dậy trễ sau một đêm thức khuya là cách “ngủ bù”. Thực tế, đây chỉ là giải pháp tạm thời và không thể thay thế cho giấc ngủ ban đêm vốn tuân theo nhịp sinh học tự nhiên.

Tình trạng thức khuya dậy muộn dễ bắt gặp ở nhiều người

Khi giờ giấc bị đảo lộn, đồng hồ sinh học mất cân bằng, hormone melatonin – vốn tiết ra vào ban đêm để cơ thể đi ngủ và tái tạo năng lượng không còn hoạt động đúng nhịp. Hậu quả là giấc ngủ trở nên nông, dễ gián đoạn và cơ thể không đạt được sự phục hồi cần thiết.

Nếu tình trạng kéo dài, bạn sẽ nhanh chóng rơi vào trạng thái suy nhược toàn diện. Không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe bên trong, những thay đổi này còn biểu hiện rõ rệt ra bên ngoài: 

• Quầng thâm mắt, da xỉn màu, nhiều mụn.
• Mệt mỏi, uể oải ngay cả khi đã ngủ bù.
• Đau đầu, chóng mặt, giảm trí nhớ và khả năng tập trung.
• Ăn uống thất thường: ăn khuya, bỏ bữa sáng, dễ đầy hơi, khó tiêu.
• Cáu gắt, khó kiểm soát cảm xúc, dễ nổi nóng.

Những biểu hiện này thực chất xuất phát từ việc không đạt được giấc ngủ chất lượng. Một giấc ngủ tốt cần hội tụ đủ ba yếu tố: ngủ đủ thời gian, ngủ đủ sâu và tỉnh táo khi thức dậy. Thế nhưng, việc ngủ bù vào ban ngày lại khó đáp ứng được vì dễ gián đoạn bởi ánh sáng, tiếng ồn và các hoạt động xung quanh. Do vậy, dù có ngủ đủ số giờ nhưng lệch khỏi nhịp sinh học, cơ thể vẫn không thể phục hồi hoàn toàn.

Hậu quả của việc thức đêm dậy muộn không dừng lại ở tình trạng suy nhược mà còn rơi vào trạng thái mất cân bằng nội tiết, rối loạn quá trình chuyển hóa và suy giảm khả năng miễn dịch. Đây là nền tảng dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn, sẽ được phân tích cụ thể trong phần tiếp theo.

2. Những tác hại khác của việc thức đêm dậy muộn là gì?

Như đã đề cập, việc thức khuya rồi dậy muộn thường được nhiều người xem như một cách “chữa cháy” để bù lại thời gian thiếu ngủ. Nhưng không đơn giản vậy! Khi hai thói quen xấu này kết hợp với nhau, bạn dễ rơi vào vòng xoáy nguy hại gấp đôi, biểu hiện rõ nhất qua bốn khía cạnh chính:

2.1. Tổn hại cơ quan nội tạng

Khi thức đêm dậy muộn trở thành thói quen, các cơ quan nội tạng buộc phải vận hành lệch khỏi nhịp sinh học vốn có. Điều này khiến chức năng của chúng dần suy yếu, từ từ bào mòn sức khỏe mà nhiều người không nhận ra ngay:

• Gan quá tải vì sau 23h là thời điểm gan cần thải độc, nhưng việc thức khuya khiến gan hoạt động kém hiệu quả. Hậu quả là gây nóng trong, nổi mụn, vàng da, lâu dài có thể dẫn đến gan nhiễm mỡ, viêm gan, xơ gan.
• Thận suy yếu do ngủ muộn làm giảm khả năng lọc độc tố của thận. Từ đó, cơ thể thường xuyên mệt mỏi, tiểu nhiều, tiểu đêm, tăng nguy cơ viêm cầu thận, sỏi thận.
• Dạ dày bị tổn hại khi ăn khuya hoặc bỏ bữa sáng thường xuyên khiến axit tiết không đúng nhịp, dễ gây đầy hơi, trào ngược, đau dạ dày mạn tính.
• Hệ hô hấp giảm sức đề kháng do ngủ lệch nhịp sinh học, từ đó bạn dễ mắc cảm cúm, viêm họng, viêm xoang, thậm chí hen suyễn.

Không chỉ vậy! Nếu tình trạng thức đêm dậy muộn kéo dài, bạn còn dễ đối diện với các vấn đề tim mạch, cao huyết áp, đột quỵ, thậm chí là ung thư. Nguy hiểm hơn, tình trạng suy nhược mạn tính hình thành khiến cơ thể khó hồi phục hoàn toàn, ngay cả khi được nghỉ ngơi đầy đủ.

Suy nhược cơ thể do thức khuya

2.2. Lão hóa và rối loạn chuyển hóa

Không chỉ làm suy yếu nội tạng, thói quen thức đêm dậy muộn còn tác động mạnh đến quá trình trao đổi chất. Người thường xuyên ngủ muộn dễ hình thành thói quen ăn đêm, ngủ bù ban ngày và ít vận động, khiến sự cân bằng chuyển hóa bị phá vỡ. Kết quả là cân nặng mất kiểm soát. Tìm hiểu thêm qua bài Thức khuya giảm cân.

Những rối loạn này không chỉ ảnh hưởng bên trong cơ thể mà còn biểu hiện rõ ra bên ngoài. Da trở nên khô sạm, nhiều nếp nhăn; tóc bạc sớm; mắt mờ, thâm quầng và thính giác kém nhạy. Đây đồng thời cũng là dấu hiệu của quá trình lão hóa sớm cần hết sức lưu ý!

2.3. Tác động đến sinh lý

Thói quen thức khuya rồi dậy muộn còn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe sinh lý của cả nam và nữ do sự mất cân bằng hormone khiến chức năng sinh sản và nội tiết bị suy giảm đáng kể.

Ở nam giới, thức khuya dậy muộn làm giảm testosterone, gây mệt mỏi, giảm ham muốn, dễ rối loạn cương dương và ảnh hưởng chất lượng tinh trùng, lâu dài tác động đến sức khỏe sinh sản và đời sống vợ chồng. 

Ở nữ giới, thói quen này khiến chu kỳ kinh nguyệt bị rối loạn, dễ mắc các bệnh phụ khoa và làm gia tăng nguy cơ vô sinh. Đáng lo ngại hơn, nhiều nghiên cứu cho thấy thiếu ngủ thường xuyên làm tăng nguy cơ ung thư vú. Bên cạnh đó, phụ nữ dễ rơi vào trạng thái lo âu, trầm cảm, nhất là trong giai đoạn tiền kinh nguyệt hoặc sau sinh.

Thức đêm dậy trễ ảnh hưởng đến đời sống vợ chồng

2.4. Tổn hại tinh thần

Không chỉ bào mòn thể chất! Thức khuya dậy muộn còn trực tiếp bào mòn tinh thần. Khi ngày mới bắt đầu muộn hơn bình thường, bạn thường bỏ qua bữa sáng, đồng thời phải đối diện với khối lượng công việc dồn lại. Hiệu suất học tập, làm việc vì thế giảm rõ rệt, kéo theo cảm giác căng thẳng liên tục.

Về lâu dài, tình trạng này khiến não bộ quá tải do không được nghỉ ngơi đúng giờ. 

Hậu quả là gì? Người duy trì thói quen thức khuya dậy muộn thường dễ rơi vào stress, lo âu, cáu gắt và mất kiểm soát cảm xúc. Khả năng tập trung, ghi nhớ suy giảm đáng kể. Nếu kéo dài có thể dẫn đến rối loạn cảm xúc, thậm chí trầm cảm.

3. Biện pháp tạm thời giúp giảm tác động tiêu cực?

Dẫu biết tác hại là vậy, nhưng trong cuộc sống hiện đại, không phải lúc nào chúng ta cũng duy trì được thói quen ngủ sớm, dậy sớm. Có những giai đoạn buộc phải thức khuya, dậy muộn vì áp lực công việc, học tập hoặc trách nhiệm gia đình. Thay vì để rơi vào trạng thái kiệt sức, bạn có thể áp dụng một số biện pháp tạm thời để giảm bớt tác động tiêu cực:

• Cố định giờ ngủ – thức mỗi ngày, ngay cả khi dậy muộn, để đồng hồ sinh học không bị rối loạn thêm.
• Ngủ bù bằng giấc trưa ngắn (20-30 phút), tuyệt đối không ngủ quá dài để tránh lệch nhịp sinh học.
• Ăn nhẹ trước khi đi ngủ, hạn chế thực phẩm nhiều dầu mỡ, khó tiêu; sau khi dậy trễ không nên bỏ bữa sáng.
• Uống đủ nước, bổ sung trái cây dễ tiêu hóa, tránh lạm dụng cà phê, nước tăng lực vào ban đêm.

Lưu ý, những cách trên chỉ mang tính chống cháy khi phải thức khuya – dậy muộn. Về lâu dài, giải pháp bền vững nhất vẫn là thiết lập lại nhịp sinh học tự nhiên với giấc ngủ sớm, sâu và đủ giờ.

4. Mẹo ngủ ngon giúp khôi phục nhịp sinh học

Để hạn chế tác hại của thức khuya và giúp cơ thể thích nghi tốt hơn, việc rèn luyện những thói quen ngủ khoa học là rất cần thiết. Các biện pháp dưới đây sẽ hỗ trợ bạn dễ dàng đi vào giấc ngủ, đồng thời khôi phục lại nhịp sinh học tự nhiên.

• Lập kế hoạch làm việc – học tập hợp lý, không để công việc dồn vào buổi tối và tránh kéo dài sau 23h.
• Tập thói quen đi ngủ đúng giờ (22-23h), hạn chế sử dụng điện thoại, máy tính ít nhất 30 phút trước khi ngủ.
• Ăn nhẹ buổi tối với thực phẩm hỗ trợ giấc ngủ như chuối, sữa ấm, hạnh nhân…; tránh cà phê, trà đặc, nước ngọt có ga và đồ ăn cay nóng nhiều dầu mỡ.
• Giữ tinh thần thư giãn, thoải mái bằng cách đọc sách, nghe nhạc nhẹ nhàng hoặc viết nhật ký cảm xúc để giải tỏa căng thẳng.
• Tạo không gian ngủ thoải mái bằng ánh sáng dịu, nhiệt độ mát, chăn gối êm ái; kết hợp hít thở sâu để dễ dàng chìm vào giấc ngủ.
• Massage nhẹ vùng đầu, trán, cổ và mặt trước khi ngủ để tăng tuần hoàn máu, giảm mệt mỏi.
• Ngâm chân nước ấm 15-20 phút, sau đó tắm nhanh bằng nước ấm và điều chỉnh nhiệt độ phòng mát nhẹ để duy trì giấc ngủ sâu.

Ngâm chân giúp thư giãn, dễ ngủ

Việc duy trì đều đặn những thói quen này sẽ giúp dần thiết lập lại nhịp sinh học ổn định. Nhờ đó, bạn có thể ngủ sâu hơn, tỉnh táo hơn khi thức dậy và duy trì được sức khỏe thể chất lẫn tinh thần lâu dài.

Bên cạnh đó, bạn nên kết hợp sử dụng thực phẩm bảo vệ sức khỏe (TPBVSK) Bát Tiên Bình Đông. Sản phẩm được bào chế từ nhiều thảo dược quý như Lạc Tiên, Thục Địa, Bạch Phục Linh, Mẫu Đơn Bì, Hoài Sơn, Mạch Môn, Ngũ Vị Tử, Hoàng Tinh, Phòng Đảng Sâm và Sơn Thù Du. Sự phối hợp này giúp bồi bổ cơ thể, giúp ngủ ngon, giảm mệt mỏi.

Lưu ý, sản phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.

5. Tổng kết

Thức đêm dậy muộn tưởng như chỉ là thói quen sinh hoạt nhưng thực tế lại gây hại toàn diện cho sức khỏe. Không chỉ gây mệt mỏi nhất thời, tình trạng này còn làm rối loạn hormone, tăng nguy cơ béo phì, tim mạch và thậm chí cả ung thư.

Đừng chủ quan! Nếu xuất hiện các triệu chứng như đau ngực, khó thở, tim đập nhanh bất thường; ngất xỉu hoặc chóng mặt kéo dài; đau đầu dữ dội kèm huyết áp cao – bạn cần thăm khám ngay!

Để bảo vệ cơ thể, bạn cần duy trì giờ ngủ – thức cố định mỗi ngày, kể cả khi dậy muộn. Ngủ bù ngắn 20-30 phút vào buổi trưa thay vì “ngủ nướng” lâu. Ăn nhẹ trước khi ngủ, tránh đồ dầu mỡ. Ăn sáng đều đặn và giữ tinh thần thư giãn bằng đọc sách hay nghe nhạc nhẹ.

Ngoài các biện pháp sinh hoạt trên, bạn có thể kết hợp thêm giải pháp thảo dược tự nhiên để hỗ trợ phục hồi nhịp sinh học tốt hơn. Trong đó, Bát Tiên Bình Đông của Dược Bình Đông là sản phẩm bảo vệ sức khỏe được bào chế từ thảo dược quý giúp bồi bổ cơ thể, giúp ngủ ngon và sâu, giảm mệt mỏi.

Dược Bình Đông với các sản phẩm từ thảo dược truyền thống có thể trở thành người bạn đồng hành, giúp bạn nâng cao sức khỏe, cải thiện tình trạng suy nhược do thức khuya, dậy muộn.

Lưu ý, sản phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.