Vàng da: Nguyên nhân, hướng dẫn đánh giá và điều trị 

Vàng da là một trong những triệu chứng điển hình của các bệnh về gan mật. Nếu không thăm khám và điều trị kịp thời thì có thể khiến gan của bạn bệnh nặng hơn, thậm chí ảnh hưởng tới tính mạng. Vậy đâu là cách để nhận biết vàng da do gan, nguyên nhân và cách thức phòng chống, điều trị, Dược Bình Đông sẽ chia sẻ với bạn trong bài viết dưới đây. 

1. Giới thiệu về triệu chứng vàng da 

Vàng da là tình trạng da và kết mạc mắt có màu vàng. Tình trạng này xuất hiện khi nồng độ bilirubin trong máu tăng cao bất thường, xảy ra do rối loạn chuyển hóa bên trong cơ thể. 

Bilirubin được tạo ra khi các tế bào hồng cầu bị vỡ để được thay thế bởi những hồng cầu mới. Khi bilirubin được vận chuyển đến gan, các tế bào gan và men gan đã biến đổi cấu trúc bilirubin thành bilirubin liên hợp tan được trong nước và sau đó được đào thải ra ngoài theo phân.

Do đó, nếu quá trình chuyển hóa này bị rối loạn, bilirubin sẽ ko đc đào thải ra ngoài mà tích tụ trong máu và gây nên tình trạng vàng da.

Màu vàng có thể xuất hiện ở mắt trước tiên

Vàng da là biểu hiện của một bệnh lý nên người mắc cần chú ý thời điểm khởi phát và thời gian vàng da để có thể đánh giá đúng tình trạng của mình. Trước khi khởi phát vàng da người mắc có thể xuất hiện một số dấu hiệu như: 

• Nước tiểu màu vàng
• Sốt, mệt mỏi, mỏi cơ
• Đau bụng, ngứa ngáy
• Thay đổi màu sắc phân, phân mỡ 

2. Nguyên nhân dẫn đến vàng da 

Gan đảm nhận nhiều vai trò quan trọng cơ thể như: sản xuất mật giúp cơ thể tiêu hóa thức ăn, chuyển hóa chất và đào thải độc tố ra ngoài cơ thể,… Khi chức năng chuyển hóa của gan gặp vấn đề sẽ khiến nồng độ bilirubin tăng cao trong máu và gây vàng da. 

Vàng da có nhiều nguyên nhân khác nhau ở người lớn, trẻ em và trẻ sơ sinh.

2.1. Vàng da ở trẻ sơ sinh

Ở trẻ sơ sinh khi có hiện tượng vàng da cần phải xác định đây là tình trạng nào:

• Vàng da sinh lý: xảy ra tạm thời do chức năng gan của trẻ chưa hoàn thiện, có thể tự hết sau vài ngày.
• Vàng da bệnh lý: xảy ra vấn đề về máu, gan hoặc mật

2.2. Vàng da ở trẻ lớn hơn và người lớn

Vàng da có thể là do một vấn đề bệnh lý gây ra. Có ba lý do chính dẫn đến vàng da ở nhóm đối tượng này:

• Sự phá vỡ các tế bào hồng cầu: Khi các tế bào hồng cầu bị phá vỡ quá nhanh, nồng độ bilirubin tăng gây ra tình trạng vàng ra.
• Thiếu máu tán huyết: Thiếu máu tán huyết là một rối loạn máu xảy ra khi hồng cầu có hình dạng khác với hình dạng bình thường (tế bào hồng cầu bình thường có hình đĩa, lõm 2 mặt). Những hồng cầu hình cầu này mỏng manh hơn, nhỏ hơn bình thường và không thay đổi hình dạng, dễ bị tổn thương và bị phá vỡ dẫn đến việc sản xuất bilirubin tăng lên. Điều này có thể dẫn đến thiếu máu, giảm số lượng tế bào hồng cầu.
• Sốt rét: gây nhiễm trùng máu, phá hủy tế bào hồng cầu, gây vàng da.

2.3. Vàng da do bệnh gan hoặc tổn thương gan

Các vấn đề về gan gây ra một loại vàng da, được gọi là vàng da tại gan.

• Nóng gan: Là trình trạng gan bị tổn thương, khiến gan không thực hiện được các chức năng của mình. Vàng da do nóng gan có thể nhận biết dễ dàng ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, trong kết mạc mắt hoặc niêm mạc lưỡi 
• Nhiễm độc gan: Khi gan bị nhiễm độc, các tế bào gan cũng bị tổn thương hoặc bị hủy hoại. Điều này khiến quá trình thu nhận và đào thải bilirubin không được diễn ra bình thường. 
• Viêm gan cấp: Tình trạng viêm ở gan do các virus, vi khuẩn, bệnh tự miễn hoặc do thói quen uống rượu, hút thuốc … dẫn đến phá hủy tế bào gan. 
• Xơ gan: Đây là tình trạng xuất hiện các mô sẹo tại gan, làm suy giảm chức năng gan. Xơ gan có thể xuất phát từ các nguyên nhân: Viêm gan B mãn tính, viêm gan C mãn tính, viêm gan tự miễn dịch hoặc thói quen sử dụng rượu bia, thuốc lá,…
• Bệnh ung thư gan: Bệnh ung thư gan có thể gây vàng da.
• Tắc nghẽn hệ thống ống mật: Khi tắc nghẽn xảy ra trong các ống dẫn mật từ gan đến túi mật và ruột, bilirubin không thể rời khỏi gan và tích tụ. Loại vàng da này được gọi là vàng da sau gan.
• Viêm hoặc tắc nghẽn ống mật: Các ống dẫn mật bị sưng hoặc tắc nghẽn do sỏi, sẽ ngăn cản việc giải phóng dịch mật ở gan. Khi mật không được giải phóng, gan không thể loại bỏ bilirubin.

Các vấn đề về gan là nguyên nhân chính gây vàng da

3. Hướng dẫn đánh giá về tình trạng vàng da 

Để xác định nguyên nhân của tình trạng vàng da, cần thực hiện các phương pháp sau:

3.1. Đánh giá lâm sàng

Trong bước đầu đánh giá, bác sĩ có thể dựa vào tiền sử bệnh của bạn hoặc khám thực thể.

• Tiền sử: Tiền sử bệnh của bệnh nhân sẽ đưa ra những giả thiết đầu tiên về nguyên nhân gây bệnh. Nếu bạn có tiền sử nghiện rượu hoặc nghiện ma túy thì nguyên nhân có thể là các bệnh về gan.
• Khám thực thể: Bạn sẽ được khám sức khỏe toàn diện, đặc biệt là phần ổ bụng. Nếu có dấu hiệu khối u ở bụng thì vàng da có thể là do ung thư thâm nhiễm di căn tới gan. Gan cứng sẽ nghĩ nhiều đến xơ gan, gan cứng kèm nhiều nốt thì gợi ý ung thư gan. 

3.2. Xét nghiệm 

Để có được chẩn đoán chính xác, bác sĩ có thể chỉ đi thực hiện một số xét nghiệm như:

• Định lượng bilirubin máu,  men gan hoặc xét nghiệm alkaline phosphatase(ALP)
• Siêu âm vùng bụng 
• CT scanner
• Sinh thiết (tiếp cận qua da hoặc qua đường tĩnh mạch)

Thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán và tư vấn phương pháp điều trị phù hợp

4. Điều trị vàng da 

Tình trạng vàng da có liên quan mật thiết với sức khỏe gan của bạn. Vậy nên để điều trị triệu chứng vàng da, người bệnh cần chú trọng điều trị các vấn đề về gan của mình. Khi có triệu chứng vàng da, nên đi thăm khám bác sĩ để tìm ra nguyên nhân và có phác đồ điều trị phù hợp. 

Ngoài ra, cần chủ động bảo vệ sức khỏe của gan để đảm bảo gan có thể thực hiện tốt chức năng của mình. Có một số phương pháp thanh nhiệt, giải độc gan, giúp gan luôn khỏe mạnh mà bạn có thể tham khảo như sau:

• Thuốc Tây y: Đây là phương pháp có thời gian điều trị nhanh, hiệu quả cao. Lưu ý cần thăm khám và sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. 
• Thuốc Đông y: Các loại thuốc Đông y trị nóng gan thường sử dụng các nguyên liệu từ thiên nhiên lành tính như atiso, nhân trần, mã đề… Tuy nhiên thời gian hiệu quả chậm hơn. 
• Xây dựng lối sống lành mạnh: Hạn chế rượu bia; tăng cường rau xanh, trái cây vào chế độ ăn uống.
• Sử dụng các sản phẩm bảo vệ sức khỏe có tác dụng giải độc gan: Hiện nay có nhiều sản phẩm hỗ trợ tăng cường chức năng gan, thanh nhiệt, giải độc gan. Tuy nhiên cần chú ý lựa chọn sản phẩm có thương hiệu uy tín và xuất xứ rõ ràng.

Lưu ý: khi sử dụng phương pháp điều trị bằng thuốc, người bệnh cần đi khám và tuân theo đúng chỉ định của bác sĩ. Tuyệt đối không được tự ý sử dụng thuốc.

5. Phòng chống vàng da

Để tránh được tình trạng vàng da do gan, bạn cần giữ cho gan luôn khỏe mạnh. Sau đây là một số điều bạn cần lưu ý để bảo vệ sức khỏe gan của mình. 

• Đảm bảo chế độ ăn đầy đủ chất, cung cấp đủ vitamin và chất khoáng cho cơ thể
• Không sử dụng các chất kích thích như thuốc lá, rượu bia,.. 
• Hạn chế các món ăn có hại cho gan như đồ chiên rán, nhiều dầu mỡ, nhiều gia vị,…
• Thực hiện chế độ sinh hoạt lành mạnh, tập thể dục điều độ, tránh thức khuya.

6. Điểm chính

Vàng da có thể đến từ nhiều nguyên nhân về gan như nóng gan, gan nhiễm độc, suy giảm chức năng gan,… Để xác định chính xác nguyên nhân của vàng da và có phương án chữa trị kịp thời, bạn nên chủ động thăm khám bác sĩ. Bên cạnh đó, để tránh gặp phải tình trạng vàng da, cần chú ý đến việc bảo vệ sức khỏe lá gan của mình. 

Long Đởm Giải Độc Gan được xem là giải pháp hiệu quả giúp hỗ trợ tăng cường chức năng gan và mang đến cho bạn một lá gan khỏe cũng như một cơ thể tràn đầy năng lượng.  Sản phẩm được phát triển từ bài thuốc cổ phương “Long đởm tả can thang” với sự phối hợp giữa các thành phần thảo dược thiên nhiên tốt cho gan như Diệp hạ châu, Atiso, Long đởm thảo,… Sản phẩm bảo vệ sức khỏe gan giúp hỗ trợ giải độc, thanh nhiệt, giảm nóng trong, mát gan và tăng cường chức năng gan. 

Sản phẩm Long Đởm Giải Độc Gan hỗ trợ giải độc gan, làm mát gan

Để tìm hiểu thêm về các thực phẩm bảo vệ sức khỏe của Dược Bình Đông, đặc biệt là Long Đởm Giải Độc Gan, hãy liên hệ với chúng tôi qua hotline (028)39 808 808 để được tư vấn nhanh nhất. 

7. Câu hỏi thường gặp