Xông mũi họng hiệu quả tại nhà và những điều cần biết

Đau họng, nghẹt mũi, ho khan, ho có đờm, ho lâu ngày,… là dấu hiệu cho thấy hệ hô hấp đang suy yếu và cần được hỗ trợ kịp thời. Trong số các phương pháp hỗ trợ phổ biến, xông mũi họng có thể được xem là cách đơn giản, tiết kiệm và dễ thực hiện ngay tại nhà. Phương pháp này sẽ giúp làm thông thoáng đường thở, giảm viêm nhiễm và cải thiện hô hấp một cách tự nhiên. 

Đặc biệt, nhu cầu sử dụng phương pháp này ngày càng tăng cao khi môi trường ô nhiễm, khói bụi, vi khuẩn, virus và không khí khô từ điều hòa khiến phổi phải hoạt động vất vả hơn. Vậy xông mũi họng phù hợp với ai, khi nào nên áp dụng để đạt hiệu quả cao và đảm bảo an toàn? Hãy cùng Dược Bình Đông tìm hiểu chi tiết ngay trong bài viết dưới đây!

1. Xông mũi họng có lợi gì ích? Những lưu ý khi xông mũi họng

1.1. Đôi nét về phương pháp xông mũi họng

Xông mũi họng là liệu pháp xông hơi rất phổ biến và được áp dụng từ lâu đời. Phương pháp này sử dụng hơi nước nóng để tác động lên vùng mũi và họng, giúp làm loãng dịch nhầy, đồng thời loại bỏ bụi bẩn, vi khuẩn và virus tích tụ tại đó. Nhờ đó, các vấn đề liên quan đến viêm phế quản, viêm xoang, viêm mũi dị ứng, cảm cúm (đau đầu, sổ mũi, mũi khô, nghẹt mũi, ho kéo dài, vướng đờm ở cổ họng,…) cũng thuyên giảm.

Ngoài ra, liệu pháp này còn giúp cải thiện lưu thông máu và giảm sưng viêm mũi họng, từ đó giúp cơ thể chống lại vi khuẩn, virus tốt hơn. Hơi nước nóng còn kích thích cơ thể giải phóng hormone endorphin, mang lại cảm giác thư giãn, giảm căng thẳng, xua tan mệt mỏi và cải thiện giấc ngủ.

Xông hơi mũi họng tại nhà

1.2. Xông mũi họng như thế nào cho đúng cách?

Mặc dù xông mũi họng có nhiều lợi ích, việc thực hiện không đúng cách có thể gây ra tác dụng ngược, làm tổn thương niêm mạc hoặc khiến tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.

Dưới đây là hướng dẫn chi tiết để xông mũi họng an toàn và hiệu quả:

Chuẩn bị dụng cụ và nguyên liệu:

• Dụng cụ có thể sử dụng máy xông hơi hoặc thau chậu bằng sứ, gỗ.
• Nguyên liệu được dùng có thể là các loại thảo dược, tinh dầu, thuốc xông có nguồn gốc rõ ràng, không bị ẩm mốc để đảm bảo an toàn khi sử dụng.

Quy trình xông đúng cách:

• Nhiệt độ nước lý tưởng khoảng 45°C để giảm nguy cơ bỏng da, kích ứng mắt, làm tăng huyết áp.
• Thời gian xông từ 10-15 phút/lần, mỗi ngày một lần, tốt nhất là vào buổi chiều.
• Khi xông, hãy ngồi trên mặt phẳng, giữ đầu thẳng hoặc hơi nghiêng sang một bên để tránh hơi nước nóng phả mạnh vào mặt (khoảng cách an toàn là khoảng 20-30 cm).
• Nên xông hơi ở nơi kín gió.
• Hít thở sâu, nhịp nhàng giúp hơi nước đi vào mũi họng hiệu quả hơn.
• Sau khi xong, nên lau khô mặt và tránh ra gió.

2. Các công thức xông mũi họng tại nhà

2.1. Xông hơi bằng nước ấm

Xông hơi bằng nước ấm là phương pháp đơn giản, dễ thực hiện ngay tại nhà mà không cần nhiều dụng cụ hay nguyên liệu phức tạp. Phương pháp này phù hợp với mọi đối tượng, đặc biệt là những người bận rộn muốn có một giải pháp nhanh chóng để cải thiện tình trạng nghẹt mũi, ho nhẹ hoặc khó chịu ở đường hô hấp.

1. Đun sôi nước rồi để nguội đến nhiệt độ an toàn (khoảng 45°C) để tránh bỏng da hoặc kích ứng niêm mạc.
2. Đổ nước vào chậu hoặc dụng cụ xông thích hợp.
3. Trùm khăn lên đầu, cúi mặt xuống cách mặt nước khoảng 30cm.
4. Hít thở sâu và đều đặn, tiếp tục xông trong 5-15 phút.

2.2. Xông mũi họng bằng nước muối sinh lý

Muối có khả năng sát khuẩn tự nhiên, giúp làm sạch niêm mạc mũi họng, loại bỏ vi khuẩn, virus và hạn chế sự phát triển của tác nhân gây viêm nhiễm. Khi xông bằng nước muối sinh lý (NaCl 0.9%), hơi nước kết hợp với muối giúp làm loãng đờm, giảm viêm và hỗ trợ thông thoáng đường thở, cải thiện hô hấp.

1. Đun sôi 500ml – 1 lít nước muối sinh lý (NaCl 0.9%), rồi để nguội đến nhiệt độ an toàn khoảng 45°C.
2. Đổ nước muối đã đun vào một chậu hoặc dụng cụ xông hơi thích hợp.
3. Trùm khăn lên đầu, cúi mặt xuống cách mặt nước khoảng 30cm. 
4. Hít thở sâu và đều đặn, xông trong vòng 5-15 phút.

Đối với trẻ em hoặc những người khó thực hiện phương pháp xông hơi truyền thống, máy xông khí dung là lựa chọn an toàn và hiệu quả hơn. Thiết bị này giúp chuyển nước muối sinh lý thành hạt sương mịn, dễ đi sâu vào đường hô hấp, hỗ trợ làm sạch niêm mạc, giảm nghẹt mũi và viêm nhiễm mà không gây khó chịu.

Máy xông khí dung cho trẻ được thực hiện dưới sự giám sát của bác sĩ

2.3. Xông hơi bằng tỏi

Tỏi có allicin – thành phần có tác dụng giảm viêm, tăng cường hệ miễn dịch và giúp long đờm, làm dịu niêm mạc họng. Khi kết hợp với hơi nước nóng, tinh dầu tỏi sẽ khuếch tán, giúp thông mũi, giảm nghẹt mũi, hỗ trợ điều trị cảm cúm và viêm phế quản một cách tự nhiên và hiệu quả. 

1. Bóc vỏ 1 củ tỏi, giã nhuyễn và để yên khoảng 5 phút để giải phóng chất allicin.
2. Đun sôi 1 lít nước, sau đó đổ vào chậu có chứa tỏi vừa giã nhuyễn.
3. Trùm khăn kín đầu, cúi mặt xuống cách mặt nước 30cm, lưu ý giữ hơi nước không thoát ra ngoài.
4. Hít thở sâu bằng cả mũi và miệng, thực hiện xông trong 10-15 phút.

2.4. Xông hơi bằng thảo dược

Xông mũi họng bằng thảo dược giúp cải thiện các vấn đề hô hấp nhờ tinh dầu tự nhiên. Phương pháp này không chỉ giảm nghẹt mũi, thông đường thở và làm dịu niêm mạc họng mà còn mang lại nhiều công dụng khác như thư giãn tinh thần, giảm căng thẳng,…

Các loại thảo dược thường được sử dụng để xông gồm sả, chanh, bạc hà, húng quế, gừng, tỏi, lá bưởi, kinh giới, tía tô, tràm gió,… có thể dùng đơn lẻ hoặc kết hợp với nhau để tăng hiệu quả. 

1. Đun sôi 200g – 400g thảo dược với 1 lít nước trong khoảng 5-10 phút để tinh dầu tiết ra.
2. Đổ nước vào chậu xông. 
3. Trùm khăn kín đầu, giữ khoảng cách 30cm để tránh hơi nóng quá mức.
4. Hít thở sâu để thảo dược dễ dàng len lỏi vào mũi họng, tiếp tục xông trong 5-15 phút.

Xông hơi thảo dược tại nhà

Bạn có thể thay thế thảo dược tươi bằng 2ml – 4ml tinh dầu từ các loại như sả, bạc hà, khuynh diệp, tràm gió,… hoặc sử dụng túi dược liệu có sẵn để giúp tiết kiệm thời gian mà vẫn mang lại hiệu quả tương đương. Tuy nhiên, bạn cần chú ý đến chất lượng và xuất xứ của dược liệu để tránh “tiền mất tật mang”, làm bệnh tình càng trầm trọng hơn.

3. Những nguyên tắc, lưu ý khi xông mũi họng để đảm bảo sức khỏe

3.1. Lưu ý khi thực hiện

Xông mũi họng mang lại nhiều lợi ích, nhưng nếu không được thực hiện đúng cách có thể gây kích ứng niêm mạc, bỏng hơi hoặc ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể. Để đảm bảo an toàn và đạt hiệu quả tốt nhất, bạn cần tuân thủ một số nguyên tắc quan trọng khi thực hiện xông hơi.

1. Dừng xông ngay nếu có dấu hiệu bất thường như mắt mờ, khó thở, choáng váng. Nếu triệu chứng không giảm sau khi nghỉ ngơi, bạn cần đến gặp bác sĩ ngay lập tức để kiểm tra.
2. Cẩn thận trong từng bước thực hiện, đặc biệt là khi dùng nước sôi để tránh bị bỏng. Bạn nên đặt chậu nước xông trên một mặt phẳng cố định để đảm bảo an toàn.
3. Lau khô mặt ngay sau khi xông và giữ ấm cơ thể, tránh gió lạnh để hạn chế nguy cơ bị nhiễm lạnh, đặc biệt là vào mùa đông hoặc khi nhiệt độ môi trường thấp.
4. Chỉ nên xông ở phần mũi họng, không xông toàn thân, nhất là đối với người đang bị sốt cao, vì hơi nóng có thể làm mất nước và khiến cơ thể mệt mỏi hơn.
5. Nhắm mắt trong quá trình xông để hơi nước không gây kích ứng mắt, tránh làm cay mắt hoặc chảy nước mắt do hơi nóng.
6. Thận trọng khi sử dụng thuốc xông – thảo dược, nếu có, bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi áp dụng để đảm bảo an toàn.

3.2. Đối tượng không nên xông hơi

Xông hơi không phù hợp với một số nhóm người vì có thể gây tác dụng phụ hoặc nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng. Vì vậy, bạn cần đặc biệt lưu ý trước khi áp dụng cho những người như: 

• Trẻ nhỏ.
• Người có tiền sử bệnh tim mạch, huyết áp cao.
• Người bị bệnh phổi mãn tính, hen suyễn.
• Người bị sốt cao trên 38.5°C.
• Người có da nhạy cảm, dễ kích ứng.

4. Kết hợp xông hơi mũi họng với các phương pháp khác giúp giảm ho, đau họng

4.1. Các phương pháp khác giúp cải thiện triệu chứng hô hấp

Ngoài xông hơi cho mũi họng, có nhiều phương pháp khác giúp giảm ho, làm dịu cổ họng và cải thiện sức khỏe. Kết hợp các biện pháp này với xông hơi sẽ tăng hiệu quả điều trị và giúp phục hồi nhanh hơn:

• Súc họng bằng nước muối có tác dụng sát khuẩn, giảm viêm, làm dịu cơn đau họng. Cách pha đơn giản: Hòa tan 1/4 – 1/2 thìa cà phê muối vào 240ml nước ấm, súc họng trong 10-15 giây, sau đó nhổ ra.
• Duy trì độ ẩm không khí giúp ngăn ngừa tình trạng khô họng, kích ứng niêm mạc, đặc biệt hữu ích trong mùa khô hoặc khi sử dụng điều hòa thường xuyên.
• Viên ngậm chứa mật ong, bạc hà, gừng giúp làm dịu cổ họng, giảm kích thích gây ho và hạn chế phản xạ ho kéo dài.
• Xịt họng có tác dụng giảm viêm, sát trùng họng, làm giảm cảm giác đau rát và khó chịu khi ho kéo dài.
• Sử dụng sản phẩm hỗ trợ bổ phổi giúp cải thiện chức năng hô hấp, giảm viêm nhiễm đường thở và tăng cường sức đề kháng. 

Song song với các biện pháp trên, việc sử dụng sản phẩm hỗ trợ bổ phổi cũng mang lại lợi ích thiết thực trong việc hỗ trợ hô hấp, giảm viêm đường thở và giúp cải thiện các triệu chứng hô hấp. Trong đó, sản phẩm bảo vệ sức khỏe Thiên Môn Bổ Phổi của Dược Bình Đông là một lựa chọn được nhiều người tin dùng. Với thành phần gồm Thiên môn đông, Trần bì, Tang bạch bì, Bách bộ, Kinh giới,… sản phẩm này không chỉ giúp giảm ho, giảm đờm, mà còn bổ phổi, đặc biệt phù hợp với những người bị ho lâu ngày, viêm phế quản, viêm họng do thời tiết.

4.2. Duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh giúp cải thiện sức khỏe hô hấp

Một chế độ sinh hoạt khoa học không chỉ giúp hạn chế nguy cơ mắc các bệnh về phổi và viêm nhiễm đường hô hấp, mà còn hỗ trợ quá trình phục hồi cơ thể khi bị ho, đau họng hoặc nghẹt mũi. 

• Chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh, điều độ, đúng giờ với đầy đủ, cân bằng 4 nhóm chất dinh dưỡng chính (tinh bột, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất). Ngoài ra, bạn có thể ưu tiên một số nhóm thực phẩm bổ phổi giảm ho như lê, mật ong, gừng, tỏi, nghệ, súp gà,…
• Hạn chế đồ cay nóng, thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ, đồ uống lạnh, rượu bia, caffeine vì có thể làm cổ họng kích ứng và gia tăng cơn ho.
• Đảm bảo ngủ đủ từ 7-8 tiếng mỗi đêm, đi ngủ trước 23 giờ giúp cơ thể phục hồi, tái tạo năng lượng và tăng sức đề kháng.
• Giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng bằng các phương pháp như thiền, tắm nước ấm, kết hợp với các liệu pháp thư giãn nhằm tăng cường sức đề kháng và giảm nguy cơ viêm nhiễm đường hô hấp.
• Luyện tập thể dục ít nhất 30 phút/ngày, 5 ngày/tuần giúp cải thiện tuần hoàn máu, tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ chức năng hô hấp.
• Không hút thuốc lá hoặc tiếp xúc khói thuốc vì khói thuốc chứa nhiều chất độc hại gây tổn thương niêm mạc hô hấp, kích thích cổ họng và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh phổi mãn tính.

5. Tổng kết

Xông mũi họng là phương pháp đơn giản, dễ thực hiện tại nhà, sử dụng hơi nước ấm có thể kết hợp với thảo dược hoặc nước muối sinh lý để làm sạch đường hô hấp, làm loãng dịch nhầy, giảm viêm nhiễm và giúp thông thoáng mũi họng, bảo vệ cơ thể khỏi tác nhân gây hại từ môi trường.

Để xông hơi mũi họng an toàn và hiệu quả, bạn không nên xông quá lâu hoặc quá nhiều lần trong ngày để tránh khô niêm mạc hô hấp. Đồng thời, bạn nên duy trì nhiệt độ nước xông hơi ở mức khoảng 45°C để tránh bỏng da, tránh gây kích ứng mắt. Đặc biệt, những người mắc bệnh tim mạch, cao huyết áp, hen suyễn hoặc trẻ dưới 2 tuổi cần cẩn trọng khi áp dụng phương pháp này.

Ngoài ra, khi gặp tình trạng ho nhiều, ho khan, kho đờm, ho kéo dài, ho về đêm,… bạn có thể tham khảo sản phẩm Thiên Môn Bổ Phổi của Dược Bình Đông. Đây là thực phẩm bảo vệ sức khỏe từ các thảo dược tự nhiên và được sản xuất theo quy trình đạt chuẩn GMP của Bộ Y tế.

Hãy liên hệ qua hotline 028.39.808.808 hoặc truy cập vào website để được chúng tôi hỗ trợ trong thời gian sớm nhất!

Lưu ý, các sản phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.

6. Câu hỏi thường gặp