Đau nhức xương khớp thường xuyên do đâu?

Theo Hội Xương khớp Việt Nam, 35% dân số đang mắc các bệnh lý liên quan đến xương khớp, trong đó nhóm tuổi từ 50 đến 70 chiếm đến 70%. Đáng lo ngại hơn, tình trạng này đang ngày càng trẻ hóa với khoảng 30% người từ 35 tuổi đã bắt đầu có dấu hiệu thoái hóa khớp.

Đau nhức xương khớp kéo dài không chỉ gây cản trở sinh hoạt hằng ngày mà còn tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến khả năng vận động, đặc biệt nếu không được phát hiện và chăm sóc kịp thời.

Vậy đau nhức xương khớp là gì? Vì sao lại xuất hiện ở người trẻ? Làm thế nào để chăm sóc tại nhà đúng cách? Tất cả sẽ được giải đáp trong bài viết dưới đây từ Dược Bình Đông.

1. Đôi nét về tình trang đau nhức xương khớp và khi nào cần thăm khám bác sĩ?

Đau nhức xương khớp là tình trạng các khớp trong cơ thể xuất hiện cảm giác đau âm ỉ, nhức mỏi hoặc khó chịu rõ rệt. Triệu chứng này thường xảy ra ở một vùng khớp riêng lẻ hoặc lan rộng trên toàn bộ hệ xương khớp. Những vị trí phổ biến thường là vai, gối, cột sống, cổ tay, cổ chân, các đốt ngón tay và ngón chân,…

Tình trạng đau nhức có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong ngày, nhưng thường rõ ràng hơn và buổi sáng sớm khi mới thức dậy, buổi tối, sau khi vận động mạnh hay ngồi hoặc đứng lâu một tư thế.

Khi mắc phải tình trạng này, người bệnh có thể kèm theo các triệu chứng sưng tấy, cứng khớp, tê bì tay chân hoặc cảm giác nóng đỏ tại khớp. Cơn đau thường tăng khi cử động, đôi khi có thể nghe tiếng lách cách, răng rắc khi di chuyển. Mức độ biểu hiện nặng hay nhẹ sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân và thể trạng của từng người.

Cơn đau khớp thường tăng khi cử động

Tình trạng nhức mỏi xương khớp thường gặp ở người 50-80 tuổi, do quá trình lão hóa tự nhiên khiến sụn bị bào mòn, dịch khớp suy giảm và xương yếu dần theo thời gian. Tuy nhiên, hiện nay, tình trạng này có xu hướng trẻ hóa, xuất hiện nhiều ở người dưới 40 tuổi, chủ yếu do thói quen sinh hoạt thiếu khoa học khiến hệ xương khớp bị tổn thương.

Trong nhiều trường hợp, tình trạng đau nhức khớp có thể được cải thiện nếu người bệnh biết cách chăm sóc đúng, duy trì lối sống khoa học và điều trị từ sớm. Tuy vậy, nếu chủ quan hoặc có các thói quen không phù hợp, triệu chứng dễ tái phát kéo dài và trở nên nghiêm trọng hơn. 

Dưới đây là những yếu tố phổ biến làm tăng nguy cơ đau nhức, bạn cần đặc biệt lưu ý:

• Lối sống thiếu khoa học như ăn uống thiếu dinh dưỡng, hút thuốc, ít vận động hoặc ngồi sai tư thế lâu ngày khiến cơ và khớp bị co cứng, giảm linh hoạt, dễ dẫn đến tổn thương.
• Lao động nặng kéo dài, mang vác quá sức hoặc sai tư thế có thể làm tổn thương đĩa đệm, cột sống, gây đau nhức âm ỉ kéo dài.
• Thời tiết thay đổi đột ngột, nhất là khi trời lạnh hoặc ẩm, khiến dịch khớp đặc lại, cơ và dây chằng co rút, làm khớp khô cứng, khó cử động và dễ đau hơn.
• Căng thẳng, mất ngủ kéo dài làm suy giảm miễn dịch, kích thích phản ứng viêm trong khớp, gây sưng đau và khiến cảm giác nhức mỏi lan rộng.
• Thừa cân, béo phì tạo áp lực lớn lên khớp gối, hông, cột sống, khiến khớp dễ bị tổn thương, thoái hóa sớm và đau dai dẳng theo thời gian.

Ngoài ra, nữ giới là nhóm dễ bị đau nhức khớp hơn so với nam giới, với tỷ lệ lên đến 75%. Nguyên nhân chủ yếu liên quan đến rối loạn nội tiết tố, đặc biệt trong giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh, khi hormone thay đổi làm ảnh hưởng đến mật độ xương và chức năng khớp. Bên cạnh đó, thói quen đi giày cao gót trong thời gian dài cũng khiến khớp gối và cột sống chịu áp lực lớn, dẫn đến nguy cơ đau mỏi khớp sớm.

Xương khớp của phái nữ dễ bị đau nhức hơn

Nhìn chung, đau nhức xương khớp dễ xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào, đặc biệt tăng cao sau 50 tuổi và đang có xu hướng trẻ hóa. Triệu chứng thường rõ hơn vào sáng sớm, kèm sưng đau, tê cứng hoặc lách cách khớp khi cử động. 

2. Dấu hiệu cần thăm khám bác sĩ

Nhiều người thường xem đau nhức là biểu hiện thoáng qua và tự khỏi, nhưng trên thực tế, đây thường là dấu hiệu sớm của các bệnh lý xương khớp nghiêm trọng. Việc thăm khám kịp thời không chỉ giúp xác định nguyên nhân chính xác mà còn ngăn ngừa những biến chứng lâu dài như thoái hóa khớp, viêm khớp mãn tính hoặc tổn thương vĩnh viễn.

Vì vậy, nếu tình trạng đau nhức khớp kéo dài trên 3 tuần hoặc có dấu hiệu bất thường đi kèm, bạn không nên tiếp tục chờ đợi. Đặc biệt, bạn nên chủ động thăm khám bác sĩ chuyên khoa cơ xương khớp ngay khi gặp một hoặc nhiều dấu hiệu cảnh báo sau:

• Cơn đau tăng khi vận động, đặc biệt lúc đi lại, leo cầu thang hoặc đứng lên sau khi ngồi lâu, cho thấy khớp đang bị tổn thương cơ học.
• Khớp phát tiếng lục cục, răng rắc khi co duỗi hoặc thay đổi tư thế, có thể do sụn khớp bị mài mòn hoặc mất ổn định cấu trúc.
• Cứng khớp vào buổi sáng, khiến việc cử động khó khăn và cần thời gian xoa bóp hoặc vận động nhẹ để khớp linh hoạt trở lại.
• Khớp sưng, nóng, biến dạng, có thể kèm đỏ da hoặc cảm giác nóng ran, là dấu hiệu của phản ứng viêm hoặc lệch trục khớp.
• Khó duỗi thẳng chân hoàn toàn, cảm giác căng tức phía sau gối, hạn chế phạm vi vận động, gây khó khăn trong việc đứng vững hoặc di chuyển.

Bên cạnh các biểu hiện rõ rệt tại khớp, người bệnh còn có thể gặp triệu chứng toàn thân như sốt cao, phát ban, ngứa da, sụt cân không rõ nguyên nhân hoặc mệt mỏi kéo dài, xuất hiện cảm giác khó thở,… Tất cả những triệu chứng này đều cần thăm khám sớm.

3. Đau nhức xương khớp nguy hiểm không? Cảnh báo những bệnh lý gì?

3.1. Những bệnh lý gây ra tình trạng đau nhức xương khớp

Để xác định nguyên nhân chính gây đau nhức xương khớp, bác sĩ sẽ tiến hành khám lâm sàng kết hợp chẩn đoán hình ảnh như X-quang, CT hoặc MRI nhằm đánh giá mức độ tổn thương. Ngoài ra, xét nghiệm máu còn giúp phát hiện các yếu tố viêm, bệnh tự miễn hoặc rối loạn chuyển hóa có liên quan.

Một số bệnh lý phổ biến bao gồm:

• Chấn thương do té ngã, vận động mạnh hoặc mang vác nặng khiến khớp bị tổn thương, gây đau nhức kéo dài.
• Thoái hóa khớp, thường xảy ra sau tuổi 50, do sụn khớp bị bào mòn và giảm dịch khớp, làm giảm độ linh hoạt và gây đau mỏi mỗi khi vận động.
• Viêm khớp, gồm viêm xương khớp, viêm khớp vảy nến hoặc gout, đi kèm các biểu hiện như sưng, nóng và đỏ tại khớp.
• Viêm khớp dạng thấp là bệnh tự miễn mãn tính gây viêm khớp kéo dài, thường ảnh hưởng đến các khớp nhỏ như cổ tay, đầu gối hoặc cột sống, khiến khớp đau, sưng và cứng.
• Loãng xương khiến xương yếu, dễ gãy, kèm theo cơn đau âm ỉ hoặc đau lan dọc theo thân xương, đặc biệt khi đứng lâu hoặc thay đổi tư thế.

Bên cạnh các nguyên nhân thường gặp, một số bệnh lý nghiêm trọng nhưng ít phổ biến hơn cũng có thể gây đau nhức kéo dài. Tiêu biểu như lao xương khớp, nhiễm trùng khớp, lupus ban đỏ hệ thống hoặc các khối u xương và di căn ung thư xương. 

3.2. Điều trị đau nhức xương khớp 

Dựa vào kết quả chẩn đoán cụ thể, bác sĩ sẽ xây dựng phác đồ điều trị phù hợp nhằm kiểm soát cơn đau, cải thiện khả năng vận động và ngăn ngừa bệnh tiến triển. Mỗi phương pháp có ưu điểm riêng và sẽ được kết hợp tùy tình trạng của từng người:

• Dùng thuốc là phương pháp phổ biến nhất, với các loại thuốc giảm đau, kháng viêm để kiểm soát triệu chứng và giúp người bệnh vận động dễ dàng hơn. Với những ca nặng, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật thay khớp hoặc can thiệp chỉnh hình. Tìm hiểu thêm về cách điều trị đau nhức khớp bằng Tây y hiệu quả.
• Vật lý trị liệu hỗ trợ giảm đau, phục hồi chức năng và tăng cường sức mạnh cơ quanh khớp. Các bài tập chủ động (kéo giãn, tăng cơ) kết hợp được với các phương pháp thụ động như nhiệt trị liệu, xoa bóp, sóng siêu âm, kích thích điện hoặc nắn chỉnh nhẹ nhàng.
• Đông y điều trị theo nguyên lý điều hòa khí huyết, cho rằng cơn đau phát sinh do phong – hàn – thấp – nhiệt xâm nhập và gây tắc nghẽn trong kinh lạc. Người bệnh cũng nên áp dụng các phương pháp châm cứu, bấm huyệt, massage hoặc sử dụng bài thuốc thảo dược để hỗ trợ cải thiện triệu chứng. Tìm hiểu thêm về cách điều trị đau nhức khớp bằng Đông y hiệu quả.

Đông Y chữa các bệnh về xương khớp bằng các bài thuốc quen thuộc

Dù lựa chọn phương pháp nào, người bệnh cũng cần lưu ý rằng mỗi phương pháp chỉ hiệu quả khi được áp dụng đúng cách và có chỉ định chuyên môn rõ ràng. Việc tự ý dùng thuốc, tập sai động tác khi chưa được chỉ định có thể khiến khớp bị tổn thương nặng hơn, thậm chí làm chậm quá trình phục hồi.

4. Phương pháp chăm sóc, giảm đau nhức xương khớp và phòng ngừa tại nhà

Một số biện pháp hỗ trợ tại nhà có khả năng làm giảm cảm giác đau nhức, giảm viêm nhẹ và cải thiện sự linh hoạt của các khớp. Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp bổ trợ, không thể thay thế hoàn toàn cho việc điều trị y tế, nếu có bệnh nền nghiêm trọng.

Để cải thiện tình trạng đau khớp ngay tại nhà, bạn tham khảo các phương pháp đơn giản và an toàn dưới đây.

4.1. Phương pháp giúp giảm đau nhức xương khớp tại nhà 

Khi khớp chỉ bị đau nhẹ hoặc mỏi do hoạt động nhiều, bạn nên áp dụng một số cách đơn giản tại nhà để làm dịu cơn đau và tránh khiến tình trạng chuyển biến nặng hơn. Những phương pháp này phù hợp cho hầu hết mọi người, đặc biệt hữu ích với người bị thoái hóa khớp, giúp tiết kiệm chi phí và dễ thực hiện hằng ngày:

• Nghỉ ngơi hợp lý, hạn chế đi lại hoặc gập duỗi liên tục để giảm áp lực lên vùng khớp bị tổn thương.
• Chườm lạnh trong 24-48 giờ đầu nếu khớp sưng đau, giúp làm dịu viêm và giảm cảm giác nóng rát tại chỗ.
• Chườm nóng hoặc tắm nước ấm buổi tối giúp giãn mạch, tăng lưu thông máu và giảm đau nhanh. Bạn nên kết hợp với muối rang, ngải cứu hoặc lá lốt để tăng hiệu quả.
• Ngâm chân bằng nước ấm pha muối hoặc gừng giúp thư giãn cơ bắp, hỗ trợ tuần hoàn máu, đặc biệt phù hợp vào cuối ngày.
• Massage nhẹ quanh khớp với dầu gừng, tinh dầu hoặc các loại cao thảo dược để giảm căng cứng và tăng lưu thông khí huyết.
• Sử dụng kem xoa bóp, chai xịt giảm đau, hoặc băng thun, đai cố định khớp để giảm lực tác động lên khớp và giữ ổn định khi di chuyển.

Ngoài các biện pháp trên, nếu bạn yêu thích phương pháp truyền thống, có thể thử áp dụng một số mẹo dân gian chữa đau nhức xương khớp đơn giản, lành tính. Các nguyên liệu như lá lốt, ngải cứu hoặc gừng tươi,… rang nóng cùng muối hạt, bọc lại và chườm lên vùng bị đau sẽ giúp làm ấm, giảm tê cứng và mang lại cảm giác dễ chịu rõ rệt.

4.2. Chế độ ăn hỗ trợ xương khớp giúp giảm đau giảm viêm

Một chế độ ăn uống khoa học, đúng giờ và đủ chất không chỉ giúp cơ thể duy trì sức khỏe toàn diện mà còn giảm viêm, tăng cường xương khớp và hỗ trợ cải thiện tình trạng thoái hóa.

Ngoài ra, bạn nên ưu tiên bổ sung những nhóm thực phẩm tốt cho xương khớp sau trong khẩu phần hằng ngày:

• Thực phẩm giàu canxi gồm sữa, phô mai, sữa chua, cá hồi, cá mòi giúp tăng mật độ xương và giảm nguy cơ loãng xương.
• Thực phẩm giàu omega-3 như cá hồi, cá thu, hạt chia, quả óc chó có khả năng chống viêm tự nhiên, hỗ trợ giảm đau khớp.
• Nguồn vitamin D từ trứng, nấm, các loại cá béo giúp cơ thể hấp thụ canxi tốt hơn và duy trì cấu trúc xương.
• Trái cây, rau củ giàu vitamin C như cam, bưởi, dâu tây, ớt chuông giúp tăng sức đề kháng và hỗ trợ sản sinh collagen cho sụn khớp.
• Rau xanh đậm màu như cải bó xôi, bông cải xanh chứa chất chống oxy hóa giúp bảo vệ xương khớp và giảm viêm hiệu quả.

Bên cạnh việc bổ sung thực phẩm có lợi, người bị đau nhức cũng nên hạn chế các món ăn có khả năng kích thích phản ứng viêm.

Những thực phẩm như chiên xào nhiều dầu mỡ, món quá mặn hoặc ngọt, thịt đỏ, nội tạng động vật, rượu bia và nước ngọt có gas có thể khiến tình trạng sưng đau trở nên nghiêm trọng hơn, làm tăng cảm giác nhức mỏi và ảnh hưởng đến quá trình phục hồi.

4.3. Thói quen có lợi giúp giảm đau và phòng ngừa bệnh lý xương khớp 

Duy trì thói quen sống khoa học và vận động hợp lý là yếu tố quan trọng giúp xương khớp khỏe mạnh, hạn chế tổn thương và làm chậm quá trình thoái hóa. Dưới đây là những thói quen đơn giản bạn cần áp dụng mỗi ngày để hỗ trợ xương khớp khỏe mạnh hơn:

• Uống đủ 2-2.5 lít nước mỗi ngày để giữ ẩm cho sụn khớp, giảm ma sát và hỗ trợ bôi trơn khớp khi bị viêm đau.
• Giữ đúng tư thế khi ngồi, đứng hoặc làm việc, duy trì độ cong chữ S tự nhiên của cột sống để giảm áp lực lên khớp và ngăn chặn tổn thương tái phát.
• Giữ ấm cơ thể, nhất là khi trời lạnh hoặc thay đổi thời tiết đột ngột, giúp tránh co cứng và đau nhức khớp.
• Nghỉ ngơi 5-10 phút mỗi giờ làm việc, đặc biệt khi ngồi hoặc đứng lâu; kết hợp các động tác giãn cơ nhẹ để giảm căng khớp và hỗ trợ lưu thông máu.
• Tập luyện đều đặn các bài nhẹ nhàng như đi bộ, đạp xe, bơi hoặc yoga ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần để duy trì độ linh hoạt và sức bền của khớp.
• Giữ cân nặng hợp lý, tránh thừa cân béo phì để giảm áp lực lên các khớp lớn như gối, cổ chân, cột sống, từ đó hạn chế kích thích phản ứng viêm kéo dài.

Ngoài việc điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt, người bệnh cũng cần cân nhắc sử dụng các sản phẩm bổ xương khớp để hỗ trợ phục hồi cấu trúc sụn và giảm tình trạng đau nhức. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý rằng không phải sản phẩm nào cũng phù hợp với mọi cơ địa. Do đó, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia y tế trước khi dùng để đảm bảo hiệu quả và tránh tương tác với thuốc điều trị khác.

Thăm khám bác sĩ nếu có dấu hiệu lạ ở xương khớp

Song song với các biện pháp chăm sóc và hỗ trợ xương khớp, bạn cũng nên duy trì những thói quen sống tích cực để cải thiện sức khỏe toàn diện. Hãy ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm, ưu tiên đi ngủ trước 23 giờ, vận động nhẹ nhàng mỗi ngày. 

Đồng thời, bạn cần kiểm soát căng thẳng, tránh hút thuốc lá, làm việc quá sức hoặc bỏ bữa – vì tất cả những yếu tố này đều có thể ảnh hưởng đến hệ xương khớp và khả năng phục hồi của cơ thể.

Ngoài chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng, bạn nên sử dụng thêm các dụng cụ hỗ trợ như đai bảo vệ hoặc nẹp khớp để giảm áp lực lên khớp trong quá trình vận động, đặc biệt là khi tập luyện thể thao, mang vác nặng hoặc làm việc với cường độ cao.

Bên cạnh chăm sóc tại nhà, việc thăm khám định kỳ là bước quan trọng giúp bạn chủ động trong việc phòng ngừa bệnh, từ đó can thiệp đúng thời điểm để tránh tình trạng âm thầm diễn tiến nặng hơn.

Bạn nên giảm đau và phòng ngừa thoái hóa khớp tại nhà bằng cách nghỉ ngơi hợp lý, chườm nóng/lạnh, ăn uống khoa học, giữ đúng tư thế và tập luyện đều đặn. Đừng quên thăm khám định kỳ để phát hiện sớm bất thường và bảo vệ xương khớp lâu dài!

5. Tổng kết

Nhiều người thường chủ quan khi cơn đau khớp chỉ xuất hiện thoáng qua, nhưng thực tế đây có thể là dấu hiệu sớm của bệnh lý xương khớp nghiêm trọng, nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời. Một số dấu hiệu cảnh báo bạn cần đặc biệt lưu ý là:

• Đau tăng khi vận động như đi lại, leo cầu thang hoặc đứng lên.
• Tiếng lục cục, răng rắc khi co duỗi khớp, đặc biệt ở gối và cổ tay.
• Khớp bị sưng, nóng ran, đỏ hoặc biến dạng nhẹ so với cấu trúc bình thường.

Để chủ động cải thiện và phòng ngừa, bạn nên:

• Nghỉ ngơi hợp lý khi khớp có dấu hiệu đau mỏi hoặc viêm nhẹ.
• Giữ đúng tư thế làm việc, tránh ngồi – đứng quá lâu một chỗ.
• Uống đủ 2-2.5 lít nước mỗi ngày để duy trì độ ẩm và tính linh hoạt của sụn khớp.
• Kết hợp vận động nhẹ như đi bộ hoặc yoga để tăng tuần hoàn.

Ngoài ra, bạn có thể tham khảo thêm sản phẩm bảo vệ sức khỏe Thảo Linh Tiên để bổ sung giải pháp hỗ trợ tại nhà, an toàn và dễ sử dụng lâu dài.

Thảo Linh Tiên là sản phẩm hỗ trợ xương khớp được phát triển từ công thức y học cổ truyền kết hợp công nghệ hiện đại, hỗ trợ bảo vệ xương giảm các triệu chứng đau nhức xương khớp, đau nhức, tê mỏi chân tay. Với thành phần từ thảo dược thiên nhiên, sản phẩm phù hợp cho người gặp tình trạng đau nhức xương khớp, viêm cơ xương khớp, thoái hóa khớp và bệnh phong thấp.

Lưu ý, sản phẩm không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.

6. Câu hỏi thường gặp