Đau cổ vai gáy là tình trạng thường gặp hiện nay, tuy không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại khiến cho người bệnh gặp nhiều khó khăn trong vận động, sinh hoạt hàng ngày. Vậy đau mỏi cổ vai gáy do đâu, có những cách điều trị giảm đau nào? Làm sao để phòng ngừa đau cổ vai gáy? Hãy cùng Dược Bình Đông tìm hiểu chi tiết về tình trạng bệnh lý này thông qua bài chia sẻ bên dưới đây nhé!
1. Đôi nét về tình trạng đau cổ vai gáy
1.1. Thế nào là đau cổ vai gáy?
Đau cổ vai gáy là tình trạng khi các cơ vùng cổ vai gáy bị co cứng gây đau, người bệnh khó khăn khi quay đầu hoặc quay cổ. Tình trạng này thường xuất hiện vào buổi sáng lúc mới ngủ dậy, khi ngồi làm việc quá lâu trong một tư thế không đổi, sau khi lao động nặng hay đôi khi là do bị nhiễm lạnh. Tình trạng đau nhức có thể xảy ra ở một phía bên trái, bên phải hoặc cả vùng cổ vai gáy.
Tình trạng đau cổ vai gáy có thể được chia ra thành 2 loại chính dựa theo thời gian diễn biến của bệnh, cụ thể:
- Đau cổ vai gáy cấp tính: Cơn đau tự nhiên xuất hiện do người bệnh nằm ngủ sai tư thế hoặc do phần cơ, dây chằng tại khu vực vai gáy bị chấn thương. Tình trạng đau nhức có thể dần biến mất sau thời gian ngắn và không gây nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh.
- Đau cổ vai gáy mãn tính: Cơn đau diễn ra thường xuyên, kéo dài và kèm theo những triệu chứng đi kèm như dị cảm, cơn đau lan ra vùng cánh tay.
Đau cổ vai gáy là tình trạng phổ biến mà ai cũng có thể mắc phải. Những người có nguy cơ cao thường là người làm việc văn phòng; người lao động nặng, lái xe; người bị tác động chấn thương bên ngoài hoặc tác động từ bệnh lý bên trong cơ thể (thoát vị đĩa đệm, ung thư vùng cổ, thoái hóa đốt sống cổ, lao,…); người có dị tật bẩm sinh vùng cổ, gáy.
1.2. Dấu hiệu nhận biết đau cổ vai gáy
Khi bị đau cổ vai gáy, người bệnh thường có các dấu hiệu như:
- Có cảm giác đau nhức nhẹ, khó chịu, bị tê mỏi tại khu vực giữa cổ và vai hoặc lan tỏa cả vùng rộng trên vai hoặc trên cổ. Cơn đau gia tăng khi đi đứng hay ngồi lâu, khi ho, hắt hơi, vận động quá sức, sau khi xoa bóp hoặc day ấn cột sống. Cơn đau sẽ giảm bớt khi được nghỉ ngơi và trong 1 số trường hợp, thay đổi thời tiết cũng làm gia tăng cơn đau.
- Cảm thấy các cơ tại vùng cổ vai gáy như bị kéo căng, đặc biệt là sau khi ngồi hoặc đứng một tư thế trong thời gian dài.
- Có cảm giác cứng, nặng, nóng, sưng tại vùng cổ vai gáy khiến cho vận động bị hạn chế, khó khăn khi nhấc cánh tay hoặc quay đầu.
- Có cảm giác ngứa ran và tê lan dần xuống vai, cánh tay, bàn tay (tê bì chân tay đau mỏi vai gáy).
Ngoài ra người bệnh còn có thể gặp phải các dấu hiệu khác như:
- Cơn đau lan từ bả vai sang các vùng lân cận (mang tai, thái dương, cánh tay và thắt lưng).
- Một số trường hợp, người bị đau vai gáy còn kèm theo các triệu chứng đau đầu, nặng đầu, hoa mắt, chóng mặt, ù tai,…
1.3. Biến chứng của tình trạng đau cổ vai gáy và khi nào cần gặp bác sĩ
Đau cổ vai gáy không chỉ khiến người bệnh bị hạn chế vận động tại vùng cổ vai gáy mà các cơn đau còn có xu hướng lan dần sang các vùng lân cận khiến người bệnh khó chịu, có cảm giác tê bì, châm chích, làm ảnh hưởng đến năng suất lao động và chất lượng cuộc sống.
Nếu tình trạng bệnh kéo dài lâu ngày mà không được điều trị kịp thời có thể tiến triển nặng và dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như rối loạn tiền đình, tăng nguy cơ thiếu máu não, rối loạn cảm giác tứ chi, đau rễ thần kinh và thậm chí teo yếu cơ tay, bại liệt một hoặc cả 2 tay.
Khi phát hiện các dấu hiệu bất thường sau, người bệnh cần nhanh chóng đến cơ sở y tế thăm khám bác sĩ kịp thời:
- Cơn đau lan xuống tay hoặc chân, nhất là khi kèm theo cảm giác tê bì, yếu cơ hoặc thay đổi cảm giác lan dần đến vùng cánh tay, chân và đi kèm đau nhức.
- Khó khăn khi di chuyển hay thực hiện các hoạt động hàng ngày do đau khớp, cứng khớp.
- Bị đau cổ vai gáy nặng hơn kèm theo các triệu chứng như hoa mắt, chóng mặt, ù tai, buồn nôn, khó thở, có khối u bất thường ở đầu hoặc cổ, sốt không rõ nguyên nhân hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng (sưng đỏ, nóng tại khu vực bị đau).
- Cơn đau mỏi cổ vai gáy cấp tính xảy ra sau khi người bệnh bị chấn thương, cơ và dây chằng bị tổn thương.
- Cơn đau kéo dài hơn một tuần nhưng không thuyên giảm dù đã nghỉ ngơi, sử dụng các biện pháp giảm đau thông thường.
2. Nguyên nhân gây ra đau cổ vai gáy
Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng đau vùng cổ vai gáy như do bệnh lý, hay do căng cơ, chấn thương. Cụ thể như sau:
2.1. Nguyên nhân bệnh lý
Tình trạng đau cổ vai gáy có thể xảy ra ở những người mắc các bệnh như:
- Thoái hóa đốt sống cổ: Khi đốt sống cổ bị thoái hóa, các gai xương sẽ xuất hiện. Chúng chèn ép vào các dây thần kinh tại vùng cổ vai gáy gây đau mỏi.
- Thoát vị đĩa đệm cổ: Sụn chêm (đĩa đệm) giữa các đốt xương sống bị tụt ra khỏi vị trí bình thường và chèn ép vào dây thần kinh gần đó gây đau, kèm theo các triệu chứng như đau cục bộ, tê bì, yếu cơ tay chân hoặc đau lan tỏa theo đường dây thần kinh.
- Bệnh lý khác: Một số bệnh lý về xương khớp khác cũng có thể gây ra tình trạng đau cổ vai gáy như viêm xương khớp, viêm khớp dạng thấp, bệnh thoái hóa khớp, vôi hóa cột sống, rối loạn khớp bả vai lồng ngực, rối loạn chức năng thần kinh, viêm bao khớp vai, ung thư,…
2.2. Căng cơ hoặc chấn thương
Không chỉ các bệnh lý có thể gây ra tình trạng đau cổ vai gáy mà khi bị căng cơ hoặc chấn thương cũng có thể gặp phải tình trạng này. Cụ thể như sau:
- Căng cơ: Khi cơ tại vùng cổ phải hoạt động trong thời gian dài có thể khiến cho cơ bị kéo căng, gây đau.
- Chấn thương: Khi vận động, làm việc hoặc tập luyện thể thao sai kỹ thuật, quá sức, không khởi động trước cũng có thể gây chấn thương vùng cổ vai gáy. Lúc này, đi kèm theo các cơn đau sẽ có các triệu chứng như cứng vùng cổ vai gáy, đau đầu, co thắt cơ bắp.
2.3. Yếu tố nguy cơ
Ngoài 2 nguyên nhân cơ bản là nguyên nhân bệnh lý và do căng cơ chấn thương, còn có một số yếu tố khác có thể làm tăng nguy cơ đau cổ vai gáy như:
- Tuổi tác: Theo thời gian, khi cơ thể bắt đầu bước vào quá trình lão hóa thì hệ cơ xương khớp cũng dần bị thoái hóa, suy giảm chức năng. Do đó tỷ lệ người cao tuổi bị đau mỏi cổ vai gáy, gặp các vấn đề về xương khớp cũng cao hơn.
- Tính chất nghề nghiệp: Nhân viên văn phòng, thợ may, tài xế lái xe thường xuyên ngồi nhiều hay những người phải làm các công việc đứng lâu như tổ chức sự kiện, tiếp thị,… hệ thần kinh vùng cổ vai gáy sẽ rất dễ bị áp lực, từ đó gây nên tình trạng đau mỏi.
- Thiếu dinh dưỡng: Khi cơ thể bị thiếu hụt vitamin, khoáng chất cần thiết (đặc biệt là Canxi) sẽ gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động của hệ thần kinh và xương khớp, dẫn đến tình trạng tê bì chân tay, nhức mỏi cổ vai gáy.
- Thói quen: Thói quen ngồi, nằm sai tư thế (thường xuyên cúi gập cổ trong thời gian dài, nằm nghiêng, nằm co quắp, ngồi tựa đầu vào ghế, ngồi lâu trước màn hình máy tính,…) có thể gây ảnh hưởng đến quá trình cung cấp oxy và máu đến vùng cổ vai gáy, làm nhức mỏi cổ vai gáy.
- Yếu tố khác: Môi trường và thời tiết cũng có thể khiến bạn gặp tình trạng đau mỏi vai gáy, đặc biệt là mỗi khi giao mùa, thời tiết trở lạnh. Nguyên nhân là do nhiệt độ môi trường lúc này giảm xuống thấp, các mạch máu cũng co lại làm giảm khả năng lưu thông máu trong cơ thể. Điều này làm ảnh hưởng ít nhiều đến các dây thần kinh ở vùng cổ vai gáy.
3. Chẩn đoán đau cổ vai gáy
Để chẩn đoán tình trạng đau vùng cổ vai gáy, các bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám lâm sàng bằng cách hỏi chi tiết về các triệu chứng, lịch sử bệnh tật và những hoạt động hàng ngày của bệnh nhân. Cùng với đó các bác sĩ sẽ kiểm tra phạm vi chuyển động của cổ, vai, gáy và xác định điểm đau.
Nhằm giúp kết quả chẩn đoán có tính chính xác cao, biết được rõ nguyên nhân gây đau cổ vai gáy là do đâu thì các bác sĩ cũng có thể chỉ định bệnh nhân thực hiện các phương pháp chẩn đoán như:
- Xét nghiệm máu: xét nghiệm tổng phân tích máu, xét nghiệm máu lắng CRP để xác định bệnh nhân có bị đau vùng cổ vai gáy do viêm nhiễm hay do cơ học.
- Xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu: đánh giá chỉ số bạch cầu để xem có thể có đang bị viêm nhiễm hay không.
- Xét nghiệm máu lắng, CRP: phân biệt nguyên nhân đau vùng cổ kiểu viêm hay kiểu cơ học.53
- Chẩn đoán hình ảnh: chụp X-quang, MRI hoặc CT giúp bác sĩ nhìn thấy tình trạng tổn thương của vùng cổ vai gáy, từ đó xác định được nguyên nhân gây bệnh.
- Xét nghiệm điện sinh lý: các phương pháp EMG (Điện cơ đồ), NCS (Điện thần kinh đồ) nhằm đo tốc độ dẫn truyền thần kinh, từ đó có thể chẩn đoán chính xác các tình trạng đau cổ, vai, cánh tay.
4. Phương pháp điều trị và hỗ trợ làm giảm nhẹ tình trạng đau cổ vai gáy
4.1. Phương pháp Tây Y
Các bác sĩ sẽ dựa theo nguyên nhân, mức độ nghiêm trọng của tình trạng đau cổ vai gáy mà người bệnh đang gặp phải để chỉ định sử dụng phương pháp điều trị cho phù hợp. Trong đó 2 phương pháp phổ biến nhất là:
- Nội khoa: Để giúp người bệnh giảm bớt tình trạng đau mỏi cổ vai gáy, các bác sĩ có thể chỉ định sử dụng một số loại thuốc giảm đau như Paracetamol, thuốc chống viêm không Steroid (NSAIDs), thuốc giảm đau Opioids, thuốc kháng viêm Corticosteroid, nhóm thuốc giãn cơ điều trị đau vai gáy cổ,… Để tìm hiểu thêm về các nhóm thuốc trị đau vai gáy mời bạn xem thêm tại bài viết: Nhóm thuốc trị đau mỏi vai gáy hiệu quả.
- Phẫu thuật: Phương pháp này thường được áp dụng cho các trường hợp người bệnh bị đau cổ vai gáy do những vấn đề liên quan đến rễ thần kinh, tủy sống,…
4.2. Phương pháp Đông Y
Theo Y học cổ truyền, dựa theo từng thể bệnh sẽ có những bài thuốc điều trị đau cổ vai gáy tương ứng. Đây là những bài thuốc tác động đến xương khớp, các mạch máu và khối cơ giúp lưu thông khí huyết, giải phóng kinh lạc ứ trệ, giảm đau, giảm co cứng, tê bì hiệu quả và cải thiện chức năng của xương khớp.
Điều trị đau nhức cổ vai gáy theo Đông y với những thành phần thảo dược thiên nhiên an toàn, lành tính là phương pháp giúp bệnh nhân khắc phục được tình trạng đau mỏi, điều trị tận gốc và phòng ngừa tái phát hiệu quả mà ít gây ra tác dụng phụ không mong muốn.
- Các loại cây thuốc: Cỏ Trinh nữ, Mễ nhân, Ngải cứu,…
Một số bài thuốc trị đau vai gáy được sử dụng phổ biến:
- Quyên tý thang trị đau cổ vai gáy do can thận hư (Thoái hóa đốt sống cổ).
- Ma hoàng quế chi thang gia giảm trị đau cổ vai gáy do lạnh.
- Các phương pháp khác: Ngoài ra, để nâng cao hiệu quả điều trị, giảm tình trạng cứng khớp tại vùng cổ vai gáy, tăng cường chức năng hệ cơ xương khớp vùng cổ vai gáy giúp việc chuyển động tại vùng đau mỏi được dễ dàng thì người bệnh có thể áp dụng kèm theo các phương pháp như xoa bóp, bấm huyệt, châm cứu, châm loa tai, diện chẩn,…
4.3. Vật lý trị liệu
Vật lý trị liệu là một trong những phương pháp điều trị hiệu quả nhất đối với tình trạng đau nhức, căng cứng vùng cổ vai gáy. Mục tiêu điều trị: giảm tình trạng đau khớp và cứng khớp; cải thiện phạm vi chuyển động của phần đầu, cổ, vai, gáy,…
- Chủ động: Các bài tập kéo giãn cơ, bài tập tăng cường cơ bắp, bài tập di chuyển thiết bị hoặc bài tập dưới nước.
- Bị động: Dùng nhiệt trị liệu (nóng hoặc lạnh), dùng sóng âm, kích thích điện, siêu âm trị liệu, trị liệu bằng ánh sáng,…
4.4. Hỗ trợ giảm đau tại nhà
Ngoài những phương pháp đã nêu trên, người đau cổ vai gáy có thể thực hiện các cách hỗ trợ giảm đau tại nhà vì đây là những phương pháp đơn giản, dễ thực hiện từ cách ăn uống đến ngủ nghỉ. Một số phương pháp hỗ trợ giảm tình trạng đau cổ vai gáy tại nhà gồm:
- Thực phẩm và dinh dưỡng dành cho người bị đau cổ vai gáy: Bổ sung những thực phẩm giàu Canxi, Vitamin D, Vitamin C, Vitamin A, Protein, chất chống oxy hóa, Kẽm, Omega-3, Magie,…Nhấp vào để tìm hiểu thêm về các thực phẩm tốt cho người bị đau nhức xương khớp.
- Thực hiện các bài tập giãn cơ: Các bài tập như xoay cổ, nghiêng đầu sang hai bên, kéo căng cơ cổ có thể giúp giảm căng thẳng và đau nhức. Bạn hãy tìm hiểu thêm về các bài tập cổ vai gáy để tham khảo và biết cách thực hiện đúng.
- Thay đổi thói quen: Không sử dụng chất kích thích, tránh căng thẳng; uống nhiều nước ít nhất 2 lít mỗi ngày;…
- Tư thế: Cải thiện tư thế nằm, đứng, đi lại, nâng đồ,… Luôn giữ cho đầu và vai luôn thẳng hàng, vai thẳng hàng với hông để cột sống duy trì được dáng cong hình chữ “S” tự nhiên. Tìm hiểu thêm về tư thế đúng tốt cho cổ vai gáy để áp dụng hàng ngày.
- Chườm nóng, chườm lạnh hoặc xoa bóp vùng cổ vai gáy: Xoa bóp, massage giúp tăng cường lưu thông máu, giảm tình trạng co cứng vùng cổ vai gáy, giảm đau và tránh các triệu chứng hoa mắt, đau đầu, chóng mặt,… Tham khảo các bài Massage cổ vai gáy
- Hạn chế vận động vùng cơ vai gáy: Không thực hiện những hoạt động gây áp lực lớn lên vùng cổ vai gáy như mang vác vật nặng, cúi đầu quá mức.
- Sử dụng thuốc đúng cách: Dùng thuốc giảm đau, chống viêm theo chỉ dẫn của bác sĩ, không tự ý dùng thuốc hay tăng liều.
5. Phòng ngừa đau cổ vai gáy
Để tránh gặp tình trạng đau nhức cổ vai gáy, bạn cần chú ý:
- Chế độ dinh dưỡng: Bạn cần xây dựng một chế độ ăn uống với đa dạng các loại thực phẩm để tăng cường sức khỏe cho hệ xương khớp của mình. Bên cạnh đó, bạn hãy chú ý uống đủ nước, ăn nhiều trái cây và rau xanh, bổ sung thêm hải sản, các loại hạt, các loại đậu, để giúp duy trì hệ xương khỏe mạnh, hạn chế tình trạng đau cổ vai gáy. Bạn có thể tìm hiểu thêm qua bài viết Đau cổ vai gáy nên ăn gì?
- Tránh chấn thương: Hết sức thận trọng khi tham gia giao thông, chơi thể thao, sinh hoạt thường ngày nhằm giảm nguy cơ chấn thương vùng cổ vai gáy.
- Thói quen tốt trong công việc: Tạo thói quen nghỉ từ 5 – 10 phút sau mỗi giờ đánh máy, vẽ hoặc may vá,…
- Xây dựng thói quen sinh hoạt khoa học: Tạo dựng chế độ sinh hoạt, nghỉ ngơi hợp lý. Bạn cần ngủ đủ giấc mỗi ngày, nghỉ ngơi buổi trưa từ 30 – 60 phút để cơ thể thư giãn, hạn chế stress, giữ ấm vào mùa lạnh, không tắm nước lạnh, tuyệt đối không tắm vào buổi tối, hạn chế mang vác vật nặng trên 1 vai,…
- Nghỉ ngơi đúng cách: Ngủ trên gối có độ cao vừa phải và đảm bảo giường ngủ thoải mái.
- Thăm khám định kỳ: Thường xuyên đi khám sức khỏe định kỳ 6 tháng hoặc 1 năm một lần để để kiểm soát được bệnh, sớm phát hiện để điều trị.
6. Tổng kết
Tình trạng đau cổ vai gáy ban đầu chỉ là những cơn đau nhức nhẹ, nhưng nếu không được điều trị kịp thời, các cơn đau có thể tăng dần mức độ và tần suất, làm ảnh hưởng đến cuộc sống của người bệnh, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Do đó, khi phát hiện dấu hiệu đau nhức cổ vai gáy bạn cần nhanh chóng đến thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán, có phương án điều trị phù hợp.
Quan tâm đến chế độ dinh dưỡng, nghỉ ngơi, xây dựng thói quen sinh hoạt lành mạnh và thường xuyên khám sức khỏe định kỳ chính là cách giúp bạn có thể phòng ngừa đau nhức cổ vai gáy và các bệnh về xương khớp cho bản thân và những người thân yêu.
Công ty TNHH Dược phẩm Bình Đông với hành trình hơn 70 năm trong lĩnh vực cung cấp các sản phẩm chăm sóc sức khỏe kết hợp giữa Y học cổ truyền với công nghệ sản xuất hiện đại đến cho người tiêu dùng Việt. Chúng tôi mang đến cho khách hàng với hơn 10 sản phẩm đặc trưng được bào chế từ thành phần 100% thảo dược thiên nhiên, đạt chuẩn GMP – WHO của Bộ Y tế để hỗ trợ chăm sóc sức khỏe từ não bộ, xương khớp, phổi, gan, thận, phụ khoa,…
Nếu quý khách hàng cần tìm hiểu thêm thông tin về các sản phẩm tại Dược Bình Đông xin vui lòng gọi đến số Hotline 02839808808 để được đội ngũ nhân viên của chúng tôi tận tình hỗ trợ!
