Bình vôi là một loại cây dây leo phân bố nhiều ở các tỉnh miền núi phía Bắc. Bình vôi dược liệu là phần thân phình ra thành củ của cây Bình vôi, thường được sử dụng trong Đông y để điều trị bệnh. Đặc biệt, Bình vôi dược liệu có tác dụng an thần và chữa mất ngủ rất hiệu quả. Bên cạnh đó, Bình vôi có thể được phối hợp với các vị thuốc khác để chữa sốt rét, ho lao, lở ngứa ngoài da, nổi mụn nhọt. Trong bài viết hôm nay, Dược Bình Đông sẽ gửi đến bạn những thông tin về công dụng và một số bài thuốc trị bệnh từ Bình vôi dược liệu và lưu ý khi sử dụng. Hãy cùng đón đọc nhé!
1. Giới thiệu về Bình vôi dược liệu
Bình vôi hay củ Bình vôi (Tuber Stephaniae rotundae) là phần thân phình ra thành củ của cây Bình vôi (Stephania rotunda), thuộc họ Tiết dê (Menispermaceae). Bình vôi còn được gọi là Củ một, Củ mối trôn, Ngải tượng, Tử nhiên hay Cà tom (Thổ).
Cây Bình vôi là một loại cây dây leo có phần dưới thân phình to thành củ, bám vào núi đá, có củ rất to và thậm chí nặng tới hơn 20kg. Vỏ củ màu nâu đen, xù xì giống như hòn đá, hình dáng thay đổi tuỳ theo nơi củ phát triển. Nếu mọc ở đất thì củ nhỏ hơn. Cây Bình vôi thường ưa mọc ở những vùng có núi đá tại các tỉnh Hà Tây, Tuyên Quang, Hoà Bình, Nam Định, Hà Giang, Hà Nam, Cao Bằng, Ninh Bình, Lạng Sơn, Thanh Hoá,… và những nơi cao lạnh như Sapa (Lào Cai). Củ Bình vôi có thể thu hái quanh năm, đem về cạo bỏ lớp vỏ đen, thái lát mỏng rồi đem phơi khô để ngâm rượu hoặc sắc uống; ngoài ra không phải chế thêm gì khác.
2. Công dụng của Bình vôi dược liệu
Bình vôi dược liệu được biết đến với một số công dụng như an thần, chữa mất ngủ rất hiệu quả hoặc phối hợp với các vị thuốc khác chữa sốt rét, ho lao, lở ngứa ngoài da, mụn nhọt. Cùng tìm hiểu kỹ hơn về công dụng của dược liệu này theo Đông y và Tây y trong nội dung dưới đây nhé.
2.1. Theo Tây y
Bình vôi mang lại rất nhiều tác dụng có lợi cho cơ thể. Dược liệu này đã được chứng minh là có nhiều công dụng đối với sức khỏe không chỉ trong Y học cổ truyền mà cả Y học hiện đại. Các nghiên cứu hiện đại cũng phát hiện và ứng dụng củ Bình vôi trong hỗ trợ điều trị an thần, mất ngủ, triệu chứng suy nhược cơ thể,…
Theo phân tích của các nhà nghiên cứu cho biết củ Bình vôi có chứa một thành phần hóa học quan trọng là Alkaloid (1%), bao gồm: L-tetrahydropalmatin, Roemerin, Rotundin, Cepharanthin, Tetrandrin. Ngoài Alkaloid, củ còn chứa một lượng lớn tinh bột, axit hữu cơ và đường.
Ở Việt Nam có nhiều loại Bình vôi khác nhau nên thành phần Alkaloid lại có sự khác nhau nhất định với mỗi loại.
Một số công dụng của dược liệu Bình vôi theo Tây y có thể kể đến như:
- Chất L-tetrahydropalmatin có trong Bình vôi có tác dụng an thần, giúp ngủ ngon. Chất này còn có tác dụng chống co giật, chống co thắt mạch vành, hạ huyết áp, điều hòa nhịp thở,…
- Chất Cepharanthin trong củ Bình vôi giúp tăng cường hệ miễn dịch và hạn chế thiếu bạch cầu do uống thuốc điều trị ung thư.
- Roemenin có tác dụng làm tê niêm mạc, giãn mạch dẫn đến hạ huyết áp.
- Tetrandrin có tác dụng hạ huyết áp, chẹn kênh canxi, chống viêm và ức chế miễn dịch.
- Isotetradrin có đặc tính chống viêm, giảm đau và hạ sốt.
Ngoài ra, theo kết quả của các nhà nghiên cứu Liên Xô về tác dụng của hoạt chất Rotundin trong củ Bình vôi rất ít độc, có tác dụng an thần và trợ tim.
Thực tế trên lâm sàng, Rotundin được áp dụng rộng rãi từ năm 1944 và trong suốt kháng chiến chống Pháp để điều trị có kết quả một số trường hợp đau tim, mất ngủ, hen, đau bụng, lỵ amip. Trong đó tác dụng rõ rệt nhất là chữa mất ngủ và an thần.
2.2. Theo Đông y
Củ Bình vôi theo Y học cổ truyền có tác dụng an thần, bổ phế. Nhờ đó, Bình vôi thường được dùng để điều trị một số chứng bệnh như: ho ra đờm, hen suyễn, bị khó thở, nhức đầu, trị mất ngủ, đau dạ dày,…
- Tính vị: vị đắng, ngọt, tính hơi hàn.
- Quy kinh: Can, Tỳ
- Công năng: an thần, tuyên phế
- Chủ trị: mất ngủ, nhức đầu, sốt nóng, nhức đầu, đau dạ dày, ho nhiều đờm, hen suyễn khó thở
3. Gợi ý một số bài thuốc trị bệnh từ Bình vôi dược liệu
Trên đây là một số thông tin cơ bản cùng với công dụng của dược liệu Bình vôi theo Đông y và Tây y. Để tìm hiểu kỹ hơn về một số bài thuốc trị bệnh từ củ Bình vôi, các bạn hãy cùng Dược Bình Đông theo dõi nội dung dưới đây:
3.1. Bài thuốc trị mất ngủ từ Bình vôi dược liệu
Một trong những công dụng đáng chú ý nhất của Bình vôi đó chính là trị mất ngủ. Uống nước sắc củ Bình vôi có thể cải thiện hiệu quả chứng mất ngủ, nhức đầu, suy nhược và các triệu chứng khác. Bên cạnh đó, việc kết hợp với các vị khác như long nhãn và hạt sen, là những vị thuốc quý trong điều trị chứng mất ngủ, giúp làm dịu thần kinh, cải thiện chứng mất ngủ an toàn và hiệu quả.
- Nguyên liệu: 10-15g Hạt sen, 10-15g Long nhãn, 10-15g nhân của hạt Táo chua (đã được sao), 8g củ Bình vôi, 12g lá Vông nem.
- Cách sử dụng: Mỗi ngày chuẩn bị nguyên liệu đem sắc 1 thang để uống. Bài thuốc sắc xong uống trong ngày, trước khi đi ngủ 30 phút.
Hoặc bạn cũng có thể kết hợp củ Bình vôi với Lạc tiên, Mạch môn, mỗi vị 12g cùng Liên kiều 6 gam, Cam thảo 6 gam. Sắc uống 1 thang/ ngày.
3.2. Bài thuốc trị viêm nhiễm đường hô hấp, viêm họng, viêm phế quản mãn tính
Các bệnh viêm nhiễm đường hô hấp, viêm họng hay viêm phế quản mãn tính đều là những bệnh hay gặp ở nhiều đối tượng có độ tuổi khác nhau. Để trị những bệnh này, bạn có thể tham khảo bài thuốc từ dược liệu Bình vôi sau đây:
- Nguyên liệu: 12g Bình vôi, 12g Cát cánh, 12g Huyền sâm, 10g Trần bì.
- Cách sử dụng: Mỗi ngày chuẩn bị nguyên liệu đem sắc 1 thang để uống.
3.3. Bài thuốc từ Bình vôi dược liệu trị đau loét dạ dày
Người bị viêm loét dạ dày tá tràng thường gặp rất nhiều bất tiện trong cuộc sống, khiến sức khỏe sa sút nhanh chóng. Uống ngay bài thuốc này có thể cải thiện rõ rệt các triệu chứng, hiệu quả nhất đối với những người mới mắc bệnh.
- Nguyên liệu: 12g Bình vôi, 12g Dạ cầm, 12g Lá khổ sâm, 12g Xa tiền tử.
- Cách sử dụng: Mỗi ngày chuẩn bị nguyên liệu đem sắc 1 thang để uống.
4. Một số lưu ý khi sử dụng Bình vôi dược liệu
Bình vôi dược liệu mang lại nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe. Tuy nhiên, không phải cái gì nhiều quá cũng mang lại kết quả tốt. Để có thể sử dụng củ Bình vôi đạt hiệu quả tốt nhất, bạn cần lưu ý một số điều như sau:
- Củ Bình vôi có chứa hoạt chất Roemerin – có tác dụng làm tê niêm mạc, giảm nhịp tim. Chất này có khả năng gây độc và gây co giật nếu người bệnh sử dụng liều lượng lớn dược liệu.
- Củ Bình vôi có độc, dù chỉ rất ít. Do đó, không được tự ý sử dụng Bình vôi trừ khi có chỉ định của bác sĩ Y học cổ truyền. Trong quá trình điều trị, cần thường xuyên theo dõi và thông báo cho bác sĩ chuyên khoa nếu gặp bất kỳ triệu chứng bất thường nào. Phụ nữ mang thai và trẻ em cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng dược liệu này.
Hiện nay vẫn chưa có nghiên cứu nào chỉ ra rõ tác dụng phụ của Bình vôi dược liệu. Để biết thêm thông tin, bạn nên tham khảo ý kiến của các bác sĩ Y học cổ truyền hoặc chuyên gia.
5. Tổng kết
Bình vôi dược liệu là một vị thuốc quen thuộc mang lại nhiều công dụng hữu ích cho cơ thể bổ phế khí, an thần, khắc phục triệu chứng suy nhược, nhức đầu,… Nhờ những công dụng tuyệt vời như vậy, Dược Bình Đông đã tiến hành nghiên cứu và kết hợp Bình vôi với các vị thuốc khác để cho ra đời sản phẩm bảo vệ sức khỏe phổi với tên gọi là Thiên Môn Bổ Phổi.
Kế thừa tinh hoa Y học cổ truyền Việt Nam, Thiên Môn Bổ Phổi là sự kết hợp Bình vôi với các vị thuốc gồm: Thiên môn đông, Trần bì, Kinh giới, Bạc hà, Gừng, Bách bộ, Tang bạch bì, và Atiso giúp bổ phổi, giảm ho hiệu quả và hỗ trợ giảm ho khan, ho gió, bệnh ho có đờm, ho lâu ngày có đờm, ho nhiều về đêm do viêm họng hạt mãn tính, bệnh viêm phế quản,… Thành phần hoàn toàn từ thảo dược tự nhiên nên đây là sản phẩm an toàn và chất lượng tốt cho sức khỏe bạn không thể bỏ qua.
Dược Bình Đông sau 70 năm phát triển đã tạo được chỗ đứng nhất định trên thị trường. Khách hàng luôn dành sự ưu ái cho những sản phẩm của Dược Bình Đông bởi hiệu quả và chất lượng đem lại. Nếu bạn đang quan tâm đến sản phẩm Thiên Môn Bổ Phổi, hãy liên hệ ngay hotline 028.39.808.808 để được đội ngũ chuyên môn của Dược Bình Đông hỗ trợ sớm nhất nhé!
