Tại sao bạn lại dễ tỉnh giấc giữa đêm?

Một giấc ngủ sâu và liền mạch chính là “liều thuốc tự nhiên” giúp cơ thể phục hồi, nuôi dưỡng sức khỏe thể chất và tinh thần. Thế nhưng, ngày càng nhiều người lại rơi vào tình trạng tỉnh giấc giữa đêm – trằn trọc, thao thức, khó ngủ lại, để rồi sáng hôm sau mệt mỏi, uể oải, mất tập trung.

Vì sao lại như vậy? Liệu đây chỉ là biểu hiện thoáng qua hay là dấu hiệu cảnh báo sức khỏe đang xuống dốc? Quan trọng nhất là làm thế nào để cải thiện tình trạng thức giấc giữa đêm một cách an toàn, hiệu quả? Hãy cùng Dược Bình Đông giải mã trong bài viết dưới đây!

1. Tỉnh giấc giữa đêm là như thế nào? Cảnh báo những bệnh lý gì?

1.1. Nguyên nhân khiến bạn tỉnh giấc giữa đêm

Tỉnh giấc giữa đêm là tình trạng đang ngủ say thì bất chợt thức dậy vào nửa đêm hoặc gần sáng. Có người chỉ tỉnh dậy một lần, nhưng cũng có người bị lặp lại nhiều lần trong đêm. 

Nếu tình trạng thức giấc giữa đêm chỉ thỉnh thoảng xảy ra và bạn dễ dàng ngủ lại thì thường không phải là vấn đề đáng ngại. Ngược lại, nếu tỉnh giấc nhiều lần, khó quay lại giấc ngủ và tình trạng kéo dài thì đó là dấu hiệu cảnh báo cần được quan tâm.

Tình trạng thức giấc giữa đêm ảnh hưởng sức khỏe nghiêm trọng

Trong nhiều trường hợp, tỉnh giấc giữa đêm chỉ đơn thuần xuất phát từ yếu tố sinh lý hoặc sự thay đổi nhịp sinh học, phổ biến nhất ở người bước vào tuổi trung niên. Tuy nhiên, hiện tượng này cũng có thể đến từ nhiều nguyên nhân khác như:

• Rối loạn giấc ngủ bao gồm mất ngủ mãn tính, hội chứng ngưng thở khi ngủ và hội chứng chân không yên, đều khiến cơ thể bị đánh thức vào giữa đêm một cách vô thức.
• Các yếu tố từ thói quen sinh hoạt như sử dụng thiết bị điện tử sát giờ ngủ, uống cà phê hoặc rượu bia vào buổi tối, hoặc phòng ngủ nhiều ánh sáng và tiếng ồn làm giấc ngủ dễ bị gián đoạn.
• Căng thẳng, lo âu khiến hệ thần kinh giao cảm hoạt động quá mức, làm cơ thể trong trạng thái cảnh giác và dễ tỉnh giấc bất chợt.
• Rối loạn nội tiết tố thường gặp ở phụ nữ đang trong chu kỳ kinh nguyệt, tiền mãn kinh, mãn kinh, gây bốc hỏa, khó chịu và ảnh hưởng đến giấc ngủ sâu.
• Bệnh lý nền như đau nhức khớp, ung thư, hen phế quản, viêm phế quản, viêm bàng quang, tiểu nhiều về đêm, tim mạch, nóng gan,… …

1.2. Hậu quả khi tình trạng kéo dài

Nếu tình trạng thức giấc giữa đêm kéo dài, bạn sẽ dễ cảm thấy mệt mỏi, khó tập trung, làm việc kém hiệu quả và ảnh hưởng cảm xúc. Lâu dần, thiếu ngủ dễ làm tăng nguy cơ suy giảm chức năng gan thận, cao huyết áp, tim mạch, trầm cảm, suy giảm trí nhớ. Thậm chí, hệ miễn dịch dần yếu đi và khiến bạn dễ mắc bệnh hơn.

Do đó, nếu bạn thường xuyên tỉnh giấc lúc giữa đêm, khó ngủ lại và luôn cảm thấy mệt mỏi, hãy đi khám ngay! Đặc biệt, nếu kèm thêm dấu hiệu như thở khó, đau ngực, toát mồ hôi đêm, tim đập nhanh hoặc lo âu nhiều,… bạn càng cần gặp bác sĩ sớm để kiểm tra và điều trị đúng cách.

2. Làm gì khi thường xuyên tỉnh giấc giữa đêm?

2.1. Kỹ thuật giúp dễ vào giấc ngủ

Thức dậy giữa đêm và không ngủ lại được là tình trạng rất nhiều người gặp phải. Trong những lúc này, bạn có thể áp dụng một số kỹ thuật thư giãn đơn giản ngay trên giường để cơ thể thả lỏng và dễ chìm vào giấc ngủ hơn:

• Thư giãn cơ thể với bài tập thở 4-7-8, bằng cách hít vào bằng mũi trong 4 giây, giữ hơi thở 7 giây, sau đó thở ra chậm rải qua miệng trong 8 giây. Lặp lại 5-7 lần giúp làm dịu thần kinh và giảm căng thẳng.
• Thư giãn từng nhóm cơ bằng cách siết chặt rồi thả lỏng lần lượt từ ngón chân, bắp chân, bụng, ngực, vai, đến mặt và trán. Cách này giúp toàn bộ cơ thể được thư giãn sâu, dễ trở lại trạng thái nghỉ ngơi.
• Kỹ thuật chuyển động mắt giúp làm dịu hoạt động thần kinh, hãy nhắm mắt lại và lần lượt di chuyển mắt xuống – giữa – trái – giữa – phải – giữa – lên – giữa. Sau đó xoay mắt theo chiều kim đồng hồ và ngược lại, cuối cùng nhìn nhẹ vào sống mũi. Thực hiện chậm rãi nhiều lần có thể giúp bạn ngủ lại dễ dàng hơn.

Phương pháp 4-7-8 hít vào bằng mũi trong 4 giây, giữ 7 giây, sau đó thở ra chậm rải trong 8 giây

2.2. Tạo điều kiện thuận lợi để dễ vào giấc

Để các kỹ thuật thư giãn phát huy hiệu quả tốt hơn, bạn cũng nên tạo điều kiện thuận lợi cho cơ thể dễ dàng quay trở lại giấc ngủ. Việc điều chỉnh môi trường ngủ và thực hiện một vài thói quen nhỏ vào nửa đêm sẽ giúp thư giãn sâu hơn và ngủ lại nhanh hơn.

• Uống một ngụm nước ấm giúp làm dịu dạ dày, cơ thể thoải mái hơn và dễ chìm lại vào giấc ngủ.
• Giữ phòng tối và yên tĩnh, tắt hoàn toàn đèn, hạn chế ánh sáng từ điện thoại hoặc TV. Nếu có tiếng ồn xung quanh, bạn có thể dùng bịt tai hoặc bật quạt để tạo tiếng ồn trắng, giúp dễ chịu hơn khi ngủ.
• Không nên cố ép bản thân ngủ lại, nếu bạn đã nằm trên giường hơn 20 phút mà vẫn không ngủ được thì hãy rời khỏi giường, chuyển sang không gian khác và thử đọc sách hoặc nghe nhạc nhẹ. Khi thấy buồn ngủ trở lại, bạn quay về giường sẽ dễ ngủ hơn.

3. Thói quen sinh hoạt giúp ngủ ngon và sâu giấc hơn, hạn chế thức giấc giữa đêm

Thói quen sinh hoạt hằng ngày đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì một giấc ngủ ngon và sâu. Khi bạn xây dựng được một nhịp sống đều đặn và hợp lý, cơ thể sẽ tự điều chỉnh theo đồng hồ sinh học tự nhiên. Điều này giúp dễ đi vào giấc ngủ hơn, ngủ sâu và ít bị thức giấc giữa đêm.

• Hãy cố gắng ngủ và thức dậy vào cùng một giờ mỗi ngày, kể cả cuối tuần.
• Đi ngủ trước 11 giờ đêm là thời điểm lý tưởng để cơ thể được nghỉ ngơi và các cơ quan nội tạng phục hồi tốt nhất.
• Trước khi ngủ khoảng 30 phút, bạn nên tạm xa điện thoại, tivi hoặc máy tính. Ánh sáng xanh từ các thiết bị này có thể khiến bạn khó ngủ sâu.
• Không ăn tối quá muộn hoặc ăn quá no, lý tưởng nhất là ăn trước giờ ngủ khoảng 2 tiếng và ưu tiên các món nhẹ, dễ tiêu hóa.
• Vận động nhẹ nhàng mỗi ngày, khoảng 30 phút với các bài tập như đi bộ, yoga hoặc giãn cơ, sẽ giúp cơ thể thả lỏng và dễ ngủ hơn, đặc biệt nếu tập vào buổi chiều hoặc đầu tối.
• Hãy giữ phòng tối, yên tĩnh và thoáng mát để tạo cảm giác dễ chịu, thư giãn khi nằm xuống.
• Hạn chế dùng cà phê, trà đậm, nước ngọt có gas hoặc rượu bia sau 3 giờ chiều, vì chúng có thể khiến bạn khó ngủ vào buổi tối.
• Trước giờ ngủ, hãy dành vài phút thư giãn bằng những việc nhẹ nhàng như tắm nước ấm, đọc sách, nghe nhạc êm dịu hoặc chỉ đơn giản là hít thở sâu và chậm.

Tránh căng thẳng để hạn chế giật mình tỉnh giấc vào ban đêm

Bên cạnh việc hình thành thói quen tốt để dễ ngủ lại, bạn cũng nên tránh các thói quen có hại như căng thẳng kéo dài, ngủ không đúng giờ, ăn đồ cay nóng hoặc nhiều dầu mỡ vào buổi tối, lười vận động,… Những yếu tố này dễ làm rối loạn nhịp sinh học, khiến cơ thể khó thư giãn và dễ giật mình tỉnh giấc.

Trong nhiều trường hợp, tình trạng mất ngủ giữa đêm có thể là dấu hiệu từ những rối loạn bên trong như gan nóng, thận yếu hoặc phổi hoạt động kém. Khi đó, chỉ thay đổi thói quen thôi là chưa đủ – bạn cần giải quyết tận gốc từ nguyên nhân.

Tham khảo thêm các nội dung chuyên sâu của Dược Bình Đông:

• Trường hợp gan nóng, dễ nổi mụn, khó ngủ, hãy tìm hiểu thêm bài viết Cách giải độc gan.
• Cơ thể suy nhược, tiểu đêm nhiều, lạnh chân tay, đọc ngay bài viết Làm gì để bổ thận hiệu quả tại nhà?
• Cảm thấy khó thở, ho về đêm, theo dõi cách chăm sóc sức khỏe lá phổi qua bài viết Cách dưỡng phổi.

4. Tổng kết

Tỉnh giấc giữa đêm là tình trạng khá phổ biến, nhưng nếu không xử lý đúng, bạn sẽ rất khó ngủ lại và có nguy cơ rơi vào mất ngủ kéo dài. Tin tốt là chỉ cần điều chỉnh một vài yếu tố nhỏ như hít thở sâu, thư giãn hoặc giữ không gian yên tĩnh, bạn đã có thể giúp cơ thể dễ dàng quay trở lại giấc ngủ.

Tuy nhiên, để có được một giấc ngủ ngon và sâu mỗi đêm, bạn cũng cần xây dựng những thói quen sinh hoạt lành mạnh. Việc đi ngủ và thức dậy đúng giờ, ăn uống khoa học, vận động nhẹ nhàng mỗi ngày và giữ tinh thần thoải mái chính là nền tảng giúp duy trì nhịp sinh học ổn định và dễ dàng ngủ sâu hơn theo cách tự nhiên.

Bát Tiên Bình Đông là sản phẩm bảo vệ sức khỏe từ thảo dược hỗ trợ cải thiện giấc ngủ từ gốc – đặc biệt hữu ích với người thường xuyên tỉnh giấc vào đêm do cơ thể suy nhược. Sản phẩm được bào chế từ các vị thuốc Đông y quý như Thục địa, Hoài sơn, Mạch môn, cây Phòng đảng sâm, Ngũ vị tử, Hoàng tinh, Mẫu đơn bì và Lạc tiên… bồi bổ cơ thể, hỗ trợ giảm mệt mỏi, tăng cường sức khỏe và giúp ăn ngon, ngủ ngon. Nhờ đó, cơ thể được phục hồi sâu hơn về đêm, giảm cảm giác mệt mỏi, ngủ chập chờn và ăn uống kém – vốn là những biểu hiện điển hình của mất ngủ kéo dài.

Dược Bình Đông là thương hiệu với hơn 70 năm đồng hành chăm sóc sức khỏe người Việt bằng tinh hoa Đông y kết hợp công nghệ sản xuất hiện đại. Mỗi sản phẩm đều được nghiên cứu kỹ lưỡng, sử dụng nguồn dược liệu sạch, đạt chuẩn và phù hợp với thể trạng người Việt.

5. Câu hỏi thường gặp