Ho về đêm ở trẻ nhỏ là tình trạng phổ biến khiến nhiều bậc phụ huynh lo lắng. Cơn ho có thể khiến trẻ mất ngủ, quấy khóc, ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của bé.
Mặc dù ho là phản xạ tự nhiên của cơ thể để bảo vệ đường hô hấp khỏi vi khuẩn, virus hoặc các tác nhân kích thích, tình trạng này vẫn khiến phụ huynh băn khoăn: Ho về đêm có đáng lo ngại không? Khi nào cần đưa trẻ đến bác sĩ? Làm thế nào để giúp trẻ giảm ho hiệu quả?
Hãy cùng Dược Bình Đông tìm hiểu chi tiết về nguyên nhân và cách xử lý ho vào ban đêm ở trẻ nhỏ trong bài viết dưới đây.
1. Trẻ ho về đêm
Cơn ho thường xuất hiện về đêm khi trẻ ngủ. Nguyên nhân có thể xuất phát từ tư thế nằm không phù hợp làm axit từ dạ dày trào ngược hoặc làm đờm chảy xuống cổ họng; hay do không khí ban đêm quá lạnh hoặc quá khô gây kích thích đường hô hấp. Từ đó, cổ họng dễ nhạy cảm hơn, làm tăng tần suất và mức độ ho.
Ở mỗi đứa trẻ, cơn ho có thể diễn ra với các mức độ khác nhau, từ ho nhẹ, thỉnh thoảng trong lúc ngủ, đến ho liên tục, dữ dội và kéo dài. Nhìn chung, cơn ho xuất hiện về đêm khiến trẻ dễ bị tỉnh giấc nhiều lần, ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ, sự phát triển và sức khỏe tổng thể.
Trẻ ho vào ban đêm
Tình trạng ho vào ban đêm ở trẻ nhỏ diễn ra thường xuyên do hệ hô hấp của bé chưa hoàn thiện. Các tác động từ bên ngoài dễ dàng gây kích thích đường hô hấp, dẫn đến cơn ho kéo dài. Một số nguyên nhân phổ biến bao gồm:
- Thời tiết thay đổi đột ngột vào mùa lạnh, thời điểm giao mùa hoặc khi trẻ ngủ trong phòng điều hòa quá lạnh, hệ hô hấp của trẻ chưa kịp thích nghi nhiệt độ gây kích ứng cổ họng và dẫn đến ho.
- Tác nhân kích ứng từ môi trường xung quanh từ bụi bẩn, phấn hoa, lông thú cưng hoặc nấm mốc có thể khiến trẻ bị dị ứng, gây ho khan kéo dài, đặc biệt vào ban đêm.
- Tư thế nằm ngủ không đúng gây áp lực lên ngực, khiến đường thở bị thu hẹp, cản trở lưu thông khí, từ đó làm trẻ dễ bị ho, nhất là vào ban đêm.
- Môi trường độc hại gồm khói thuốc lá, khói bếp, mùi hóa chất từ nước lau sàn, nước hoa, hoặc sơn tường,… có thể gây kích ứng hô hấp, làm trẻ ho về đêm nhiều hơn.
Các cơn ho đến từ những nguyên nhân này thường không quá nghiêm trọng, có thể thuyên giảm nếu cha mẹ biết cách hỗ trợ trẻ đúng đắn.
Mặc dù ho đêm có khả năng tự thuyên giảm nhờ các biện pháp chăm sóc tại nhà, nhưng nếu kéo dài hơn 7 ngày không khỏi hoặc kèm theo những dấu hiệu bất thường, phụ huynh cần đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay để tránh biến chứng nguy hiểm. Một số dấu hiệu cần lưu ý ở trẻ như:
- Sốt cao trên 39°C, kéo dài hơn 3 ngày.
- Thở khó khăn, khò khè, thở nhanh hoặc co lõm lồng ngực khi hít vào.
- Màu đờm thay đổi bất thường (đờm xanh, vàng hoặc có máu).
- Mệt mỏi, bỏ ăn, quấy khóc liên tục, môi tím tái.
Đặc biệt, phụ huynh cần chú ý những bé dưới 3 tuổi ho nhiều về đêm. Bởi vì hệ hô hấp của trẻ còn non yếu nên khi xuất hiện triệu chứng khó thở hoặc quấy khóc không dứt, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám ngay để ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.
2. Trẻ ho về đêm cảnh báo những bệnh lý gì?
2.1. Bệnh gì khiến trẻ ho về đêm?
Tình trạng trẻ ho về đêm có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh lý khác nhau. Để xác định chính xác nguyên nhân, bác sĩ thường dựa vào kết quả thăm khám lâm sàng và các xét nghiệm như xét nghiệm máu, xét nghiệm đờm, nội soi, X-quang,…
Các nguyên nhân bệnh lý khiến bé ho có đờm, ho khan về đêm có thể kể đến như:
- Cảm lạnh, cảm cúm khiến niêm mạc họng bị viêm, gây kích thích ho, thường đi kèm với sổ mũi, nghẹt mũi, sốt nhẹ.
- Nhiễm trùng hô hấp như viêm họng, viêm tiểu phế quản, viêm phế quản, viêm phổi,… khiến dịch nhầy tích tụ và chảy xuống cổ họng, gây ho kéo dài, đi kèm các triệu chứng như đau họng, đờm có màu trắng, vàng hoặc xanh, thở khò khè, khó thở và sốt cao kéo dài.
- Hen suyễn khiến phế quản bị co thắt và tăng tiết dịch nhầy, gây ho kéo dài, đờm loãng, thở rít và khó thở, đặc biệt vào ban đêm khi trẻ ngủ trong môi trường không khí lạnh hoặc khô.
- Trào ngược dạ dày do dịch axit từ dạ dày có thể trào ngược lên thực quản, kích thích niêm mạc họng, dẫn đến ho. Tình trạng này thường xuất hiện, kèm theo các triệu chứng như ợ nóng, ợ chua, đau rát cổ họng.
Một số bệnh lý khiến bé ho nhiều về đêm
2.2. Điều trị bệnh lý khiến trẻ ho về đêm
Việc điều trị ho nhiều về đêm ở trẻ em cần được thực hiện dựa trên nguyên nhân gây bệnh, mức độ nghiêm trọng cũng như tình hình sức khỏe của trẻ. Dựa vào đó, các bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp:
- Thuốc ho giúp giảm tần suất ho khi các cơn ho ảnh hưởng đến giấc ngủ hoặc gây khó chịu.
- Thuốc long đờm như Acetylcysteine, Ambroxol, Bromhexine giúp làm loãng dịch nhầy trong đường hô hấp, giúp trẻ dễ dàng khạc nhổ đờm.
- Thuốc kháng sinh chỉ được dùng khi có bằng chứng nhiễm khuẩn rõ ràng, không nên sử dụng tùy tiện.
- Thuốc kháng histamin trong trường hợp trẻ bị dị ứng.
- Thuốc giảm đau, hạ sốt như Paracetamol hoặc Ibuprofen có thể được dùng nếu trẻ sốt cao hoặc đau họng nhiều.
Thuốc giảm ho ban đêm cho trẻ
3. Cách giảm ho ban đêm cho trẻ tại nhà
3.1. Sử dụng các mẹo dân gian giúp trẻ giảm ho
Ngoài dùng thuốc, cha mẹ có thể áp dụng một số mẹo dân gian từ các loại thảo dược tự nhiên dễ kiếm để giúp giảm nhanh tình trạng ho vào đêm cho bé ngay tại nhà. Những nguyên liệu này không chỉ lành tính, an toàn mà còn dễ chế biến và phù hợp với trẻ nhỏ bị ho đêm.
- Trà gừng mật ong giúp kháng viêm, giữ ấm, làm dịu họng, giảm kích ứng ho và long đờm hiệu quả.
- Mật ong ngâm tỏi hỗ trợ miễn dịch, giảm viêm họng, do tỏi chứa allicin có đặc tính kháng khuẩn, giúp giảm viêm họng, trong khi mật ong làm dịu niêm mạc và tăng cường đề kháng.
- Nước củ cải trắng giảm ho, làm dịu cổ họng, có tính mát, giúp làm loãng đờm và hỗ trợ tiêu đờm hiệu quả.
- Húng chanh đường phèn giúp kháng khuẩn, tiêu viêm, có tác dụng làm dịu cổ họng, giảm kích ứng niêm mạc, hỗ trợ tiêu đờm và giảm ho tự nhiên, đặc biệt phù hợp cho trẻ nhỏ.
- Tắc chưng mật ong đường phèn giúp giảm ho, đau họng, tiêu đờm giảm cảm giác khó chịu do bệnh lý gây ra.
3.2. Các phương pháp khác giúp trẻ giảm ho vào ban đêm
Ngoài việc áp dụng các mẹo dân gian từ thảo dược, cha mẹ có thể kết hợp thêm các biện pháp hỗ trợ đơn giản nhưng mang lại hiệu quả giúp trẻ giảm ho nhanh chóng:
- Điều chỉnh tư thế ngủ cao đầu giúp hạn chế tình trạng trào ngược dạ dày và chảy nước mũi xuống họng (chảy dịch mũi sau), từ đó giảm kích ứng cổ họng và các cơn ho, đặc biệt vào ban đêm.
- Duy trì độ ẩm phù hợp, tránh tình trạng không khí quá khô có khả năng ảnh hưởng đến hệ hô hấp của trẻ. Có thể sử dụng máy tạo độ ẩm nếu cần thiết.
- Tránh ăn no trước khi ngủ để hạn chế dịch axit trào ngược làm kích thích niêm mạc họng gây ho.
- Giữ ấm cơ thể cho trẻ, đặc biệt che chắn cổ, ngực, bàn chân để tránh nhiễm lạnh, hạn chế kích ứng ho do không khí lạnh. Cha mẹ có thể xoa dầu tràm vào gan bàn chân và massage nhẹ nhàng cho trẻ để bé thư giãn, giảm ho, dễ đi vào giấc ngủ hơn.
- Vệ sinh mũi họng bằng nước muối sinh lý giúp loại bỏ chất nhầy, vi khuẩn, đồng thời làm dịu niêm mạc mũi họng.
- Hút mũi hoặc vỗ rung lồng ngực để làm sạch chất nhầy, do trẻ nhỏ chưa thể tự khạc đờm.
3.3. Duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh để hỗ trợ phục hồi
Một lối sống lành mạnh không chỉ hỗ trợ trẻ phục hồi nhanh chóng mà còn giúp tăng cường hệ miễn dịch, bảo vệ hệ hô hấp và ngăn ngừa các bệnh tái phát. Dưới đây là những thói quen sinh hoạt có lợi mà cha mẹ nên áp dụng:
- Chế độ ăn lành mạnh, đúng giờ, đầy đủ và cân đối 4 nhóm chất dinh dưỡng chính gồm đường bột (gạo, khoai), đạm (thịt, cá, trứng), béo (dầu, mỡ), vitamin và khoáng chất. Đặc biệt, ưu tiên bổ sung các thực phẩm giàu vitamin C (từ các loại trái cây như cam, kiwi, ổi) và kẽm (từ thịt đỏ, hải sản, các loại hạt) nhằm tăng sức đề kháng cho trẻ.
- Hạn chế những thực phẩm gây hại cho cơ thể như đồ chiên rán, đồ cay nóng, nước uống có gas vì có thể gây kích ứng, khiến cơn ho kéo dài hơn.
- Cho bé uống nhiều nước ấm giúp làm loãng và tổng đờm dễ dàng, từ đó giảm tình trạng ho và khó chịu
- Ngủ đủ giấc và đúng giờ, đảm bảo đủ 8-10 tiếng mỗi đêm giúp bé tái tạo năng lượng, phục hồi các tổn thương và tăng cường khả năng miễn dịch.
- Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với khói bụi, khói thuốc lá nhằm tránh những tác nhân kích ứng đường hô hấp gây ho.
Đeo khẩu trang thường xuyên cho bé
4. Cách phòng tránh tình trạng trẻ bị ho nhiều về đêm
Phòng bệnh hơn chữa bệnh, đặc biệt với trẻ nhỏ, vì việc này không chỉ giảm thiểu khả năng mắc bệnh ở trẻ mà còn góp phần nâng cao sức đề kháng, giúp trẻ phát triển khỏe mạnh hơn. Dưới đây là các cách phòng tránh hiệu quả mà cha mẹ có thể tham khảo:
- Giữ ấm cơ thể cho trẻ, đặc biệt khi thời tiết lạnh.
- Rửa tay thường xuyên để ngăn ngừa lây nhiễm virus và vi khuẩn.
- Hạn chế để trẻ tiếp xúc với người bệnh hoặc các nguồn gây bệnh.
- Xây dựng chế độ ăn uống khoa học để tăng cường hệ miễn dịch.
- Vệ sinh mũi họng thường xuyên bằng nước muối sinh lý.
- Tiêm phòng đầy đủ các vaccine phòng bệnh hô hấp.
5. Tổng kết
Tình trạng trẻ ho về đêm có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm yếu tố sinh lý, tác nhân môi trường hoặc bệnh lý hô hấp. Việc xác định nguyên nhân chính xác giúp cha mẹ có hướng chăm sóc phù hợp, từ đó giúp trẻ giảm ho nhanh chóng và cải thiện giấc ngủ.
Đồng thời, quý phụ huynh cần theo dõi các triệu chứng bất thường ở trẻ như ho kéo dài trên 7 ngày, sốt cao, khó thở, đờm có màu bất thường, để đưa trẻ đi khám kịp thời.
Bên cạnh các biện pháp chăm sóc tại nhà và điều chỉnh thói quen sinh hoạt, cha mẹ cần có thể cân nhắc lựa chọn các sản phẩm hỗ trợ từ thảo dược giúp bảo vệ hệ hô hấp, giảm ho an toàn cho bé. Trong đó, Thiên Môn Bổ Phổi 90ml dành cho trẻ em từ 3-10 tuổi là sản phẩm bảo vệ sức khỏe được nhiều người tin dùng với các thành phần từ thảo dược như Tỳ bà diệp, Cát cánh, Tang diệp, Tang bạch bì, Bạc hà, Trần bì, Kinh giới, Tô tử và Mạch môn mang đến tác dụng bổ phổi, hỗ trợ giảm biểu hiện ho, tăng tiết đờm, khan tiếng, hắt hơi chảy nước mũi, nghẹt mũi do cảm lạnh, viêm họng, viêm phế quản.
Thiên Môn Bổ Phổi trẻ em dung tích 90ml giúp giảm tình trạng trẻ ho về đêm, bổ phế
Vui lòng liên hệ qua hotline 028.39.808.808 hoặc truy cập vào website để được chúng tôi hỗ trợ trong thời gian sớm nhất!
Lưu ý, các sản phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.
