Nguyên nhân, triệu chứng, điều trị đau lưng dưới

Đau lưng dưới có thể xuất phát từ nguyên nhân do làm việc, vận động quá sức gây nên, chỉ cần nghỉ ngơi sẽ thuyên giảm. Tuy nhiên, nhiều trường hợp cơn đau kéo dài liên tiếp, gây nhiều hệ lụy nghiêm trọng tới sức khỏe và chất lượng cuộc sống thì nguyên nhân có thể đến từ các bệnh lý. Đau lưng dưới cần được phát hiện điều trị sớm nếu không người bệnh có thể đối mặt với những biến chứng khó lường và có thể gây suy giảm khả năng vận động. Cùng tìm hiểu về đau lưng dưới trong bài viết dưới đây!

1. Tìm hiểu về đau lưng dưới 

1.1. Đau lưng dưới là gì? 

Vùng lưng dưới (cột sống thắt lưng) gồm 5 đốt sống L1 – L5, bên cạnh đó là hệ thống cơ, gân, dây chằng bao quanh. Chúng có chức năng nâng đỡ, tạo đường cong cơ thể, vị trí này là mắt xích quan trọng trong hệ thống truyền tín hiệu từ não tới chân để cơ thể thực hiện các động tác di chuyển như bước tiến, bước lùi, bước sang trái, bước sang phải…

Đau lưng dưới có thể liên quan đến gân cơ, dây chằng, đĩa đệm, đốt sống hay hệ thần kinh. Ngoài ra còn những nguyên nhân ngoài cột sống biểu hiện đau tại vùng lưng dưới. Tùy mức độ bệnh, đặc điểm cùng tần suất xuất hiện những cơn đau cũng có sự khác biệt. Đau mỏi lưng dưới có thể từ âm ỉ đến dữ dội. Thực tế, khi bệnh chuyển biến nặng, ảnh hưởng tới cuộc sống thì nhiều người bệnh mới chủ động tìm đến các cơ sở y tế khám cùng điều trị.

1.2. Triệu chứng đau lưng dưới

Triệu chứng đau lưng dưới tùy thuộc và nguyên nhân bệnh, cơn đau có thể đột ngột hoặc âm ỉ tại vùng lưng dưới. Cơn đau có thể xảy ra trong thời gian nghỉ ngơi hoặc ngay sau khi người bệnh bị chấn thương, ngã, ngồi, đứng lâu hoặc bê vác vật nặng.

Cơn đau có thể lan xuống vùng mông đùi, hoặc có thể lan xuống cẳng chân, bàn chân gây cảm giác tê bì, ngứa râm ran châm chích. Ngoài ra, đau lưng dưới có thể lan sang hay bên cơ cạnh cột sống hoặc lan ra phần trước bụng, cơn đau thường có xu hướng tăng lên khi vận động, khi cúi, đứng hoặc ngồi lâu, đau ban ngày nhiều hơn ban đêm.

Nếu tình trạng đau tăng lên khi giảm vật động, nghỉ ngơi và có xu hướng đau nhiều về ban đêm làm gián đoạn giấc ngủ, người bệnh cần phải chú ý đây có thể là bệnh lý về viêm khớp cột sống. 

1.3. Phân loại đau lưng dưới

Tùy và thời gian và triệu chứng, đau lưng dưới chia làm 3 loại: 

• Đau lưng dưới cấp tính: Cơn đau kéo dưới 6 tuần
• Đau lưng dưới bán cấp tính: Cơn đau kéo dài từ 6 – 12 tuần
• Đau lưng dưới mãn tính: Nếu cơn đau kéo dài liên tục trên 12 tuần, bệnh có thể đã bước vào giai đoạn mãn tính, ảnh hưởng nghiêm trọng tới khả năng vận động

1.4. Đau lưng dưới có nguy hiểm không ?

Nếu nguyên nhân đến từ việc vận động quá sức hay té ngã thì người bệnh chỉ cần chú ý nghỉ ngơi, tránh vận động nhiều trong thời gian đau.

Nhiều trường hợp đau lưng dưới có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm. Chèn ép tủy sống là một trong những nguyên nhân nguy hiểm nhất của đau lưng dưới. Tủy sống bị chèn ép sẽ có những triệu chứng như yếu, liệt tay chân, giảm cảm giác, tiểu tiện không tự chủ.

Người bệnh bị đau lưng dưới kèm với những biểu hiện trên cần đến ngay cơ sở y tế khám, chẩn đoán bệnh nhằm điều trị sớm bởi nếu không, các triệu chứng sẽ ngày càng trở nên nghiêm trọng có thể dẫn đến tàn phế vĩnh viễn.

Đối với những trường hợp cấp tính, nếu không được điều trị đúng cách sẽ có nguy cơ cao chuyển thành mãn tính. Cơn đau có xu hướng kéo dài liên tục, mức độ nặng lên theo thời gian, làm giảm chất lượng cuộc sống. Khi phát hiện bệnh trễ, việc điều trị sẽ trở nên khó khăn và tốn chi phí của người bệnh. Ngoài ra cơn đau kéo dài có thể dẫn đến teo cơ đùi, cơ cẳng chân, làm giảm khả năng vận động, thậm chí đến đến bại liệt. 

2. Nguyên nhân gây đau lưng dưới

Có nhiều nguyên nhân gây đau lưng dưới, có thể chia thành các nhóm nguyên nhân chính gồm: Bệnh lý về xương khớp, các bệnh lý khác và các yếu tố nguy cơ. 

2.1. Bệnh lý về xương khớp

Đau lưng dưới liên quan nhiều đến các vấn đề về xương khớp, một số bệnh lý thường gặp như: 

Thoái hóa cột sống lưng

Thoái hóa cột sống lưng là bệnh lý xương khớp mãn tính, xảy ra do tình trạng thoái hóa đĩa đệm và các đốt sống gây nên. Tình trạng thoái hóa thường xảy ra ở những vị trí đốt sống chịu lực lớn như đốt sống cổ và đặc biệt là cột sống thắt lưng. Thoái hóa cột sống gây đau âm ỉ vùng lưng dưới, tăng lên khi vận động hoặc khi đứng hoặc ngồi lâu. Tình trạng nặng hơn sẽ dẫn đến thoái hóa khớp liên mấu, gây triệu chứng đau lưng dưới gần mông đùi, bắp chân, lan xuống bàn chân khiến người bệnh có cảm giác tê bì, châm chích.

Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng

Đây là bệnh lý xảy ra do tình trạng lớp nhân nhầy ở đĩa đệm tràn ra bên ngoài, chèn ép lên các dây thần kinh. Bệnh thường kèm theo triệu chứng chèn ép rễ thần kinh như đau lan xuống vùng mông, đùi, bắp chân, bàn chân kèm cảm giác tê bì, châm chích..

Hẹp ống sống

Là tình trạng ống sống bị thu hẹp, chèn ép lên tủy sống và rễ thần kinh. Khi vận động đặc biệt khi đi bộ lâu, bê vật nặng, người bệnh xuất hiện triệu chứng đau lưng dưới. Đi kèm đó là đau bỏng rát vùng chân và mông đùi, cảm giác yếu vùng chân. 

Loãng xương

Loãng xương xảy ra do giảm khối lượng và chất lượng xương, làm giảm mật độ xương, tăng nguy cơ gãy xương dù là chất thương nhẹ. Tình trạng loãng xương thường xảy ra ở người lớn tuổi, phụ nữ sau mãn kinh, những người suy dinh dưỡng. Gãy xẹp đốt sống là biến chứng nguy hiểm của loãng xương, xảy ra khi tình trạng loãng xương nặng. Người bệnh thường bị đau lưng dưới, cơn đau đột ngột hoặc từ từ, vị trí đau xảy ra vùng trên cột sống thắt lưng ngang L1, T12. 

Viêm cột sống dính khớp

Viêm cột sống dính khớp là bệnh lý tự miễn, gây viêm mãn tính kéo dài bởi tình trạng đau cột sống thắt lưng, khớp cùng chậu và các khớp ngoại vi. 

Người bệnh thường có triệu chứng đau lưng dưới, đau vùng mông kéo dài với đặc điểm: đau nhiều về đêm gần sáng, đau tăng khi nghỉ ngơi, giảm khi vận động, triệu chứng cứng lưng thường vào buổi sáng kéo dài > 30 phút. .

2.2. Những bệnh lý khác không liên quan đến xương khớp

Đau lưng dưới còn liên quan đến nhiều vấn đề khác của cơ thể, đặc biệt là thận, tiết niệu và tuyến tụy. Một số bệnh lý cụ thể như:

• Các bệnh lý về thận
• Viêm ruột thừa
• Viêm tụy
• Các bệnh lý phụ khoa 

2.3. Các yếu tố làm tăng nguy cơ đau lưng dưới

Ngoài các bệnh lý tiềm ẩn, các yếu tố khác có khả năng làm tăng nguy cơ đau lưng dưới có thể kể đến như:

• Người làm công việc nặng nhọc, đòi hỏi phải bê vác, nâng, đẩy, kéo vật nặng hoặc nhân viên văn phòng phải ngồi lâu, ngồi sai tư thế trong thời gian dài.
• Người ít vận động, luyện tập thể dục.
• Phụ nữ mang thai xảy ra tình trạng đau lưng dưới do khung xương chậu thay đổi để tương thích với trọng lượng cùng kích thước thai nhi.
• Thừa cân, béo phì gây áp lực nặng lên cột sống dẫn đến đau lưng dưới.
• Mắc các vấn đề về sức khỏe tinh thần như trầm cảm, thường xuyên căng thẳng, lo lắng trong thời gian dài, rối loạn tâm trạng.
• Chấn thương.
• Yếu tố di truyền.

3. Hướng dẫn chẩn đoán đau lưng dưới 

Một số xét nghiệm chẩn đoán mà bạn có thể được chỉ định đó là: 

• Xét nghiệm máu: Đánh giá tình trạng viêm trong cơ thể trong các trường hợp đau lưng dưới nghi ngờ do nguyên nhân viêm, nhiễm trùng hoặc ung thư. Bên cạnh đó khi nghi ngờ mắc ung thư, xét nghiệm máu giúp đánh giá trình trạng thiếu máu (phổ biến ở người mắc ung thư)
• Chụp X – quang: Phương pháp chẩn đoán ban đầu phát hiện sự bất thường vùng cột sống thắt lưng như tình trạng thoái hóa cột sống với biểu hiện gai xương, xơ xương dưới sụn, hẹp đốt sông, trượt đốt sống,…
• Chụp cộng hưởng từ (chụp MRI): Phương pháp có độ chính xác cao, giúp phát hiện những dấu hiệu bất thường ở mô mềm như hệ thống cơ, dây chằng, đĩa đệm. Chụp MRI được thực hiện khi có nghi ngờ nguyên nhân nhiễm trùng, ung thư di căn, những biến chứng nguy hiểm như yếu liệt hai chân, tiểu tiện không tự chủ.
• Chụp CT: Kết quả chụp CT cho phép thấy rõ các đốt xương sống từ các góc độ khác nhau, qua đó bác sĩ có thể phát hiện nhanh các tổn thương bên trong xương cột sống.
• Đo điện cơ (EMG): Phương pháp này đo xung điện của các dây thần kinh tạo ra, từ đó phát hiện tình trạng chèn ép dây thần kinh do thoát vị đĩa đệm hay hẹp ống sống.
• Đo mật độ xương: Đau lưng dưới có thể gây nên do loãng xương. Đo mật độ xương giúp bác sĩ xác thực nguyên nhân trên.

4. Điều trị đau lưng dưới

Đau lưng dưới có thể được điều trị tại nhà, điều trị bằng Tây y hoặc Đông y. Cụ thể phương pháp điều trị như sau: 

4.1. Điều trị tại nhà

Các phương pháp chăm sóc tại nhà cần được thực hiện trong 72 giờ đầu sau khi cơn đau xuất hiện. Nếu cơn đau không thuyên giảm sau 72 giờ, người bệnh nên đi khám càng nhanh càng tốt.

• Tạm thời ngừng các hoạt động thể chất nặng một vài ngày, tuy nhiên vẫn nên duy trì các hoạt động nhẹ nhàng mà cơ thể chịu đựng được.
• Chườm đá tại vị trí đau.
• Sử dụng thuốc giảm đau không cần kê đơn ibuprofen hoặc acetaminophen.
• Nằm nghiêng, cong đầu gối, đặt gối giữa hai chân. Nếu có thể nằm ngửa thoải mái. có thể đặt gối hay cuộn khăn để dưới đùi nhằm giảm áp lực lên lưng dưới.
• Tắm nước ấm, massage ở khu vực đau nhức. 

4.2. Phương pháp Tây y

Nếu những phương pháp chăm sóc tại nhà không mang lại hiệu quả, người bệnh cần đến ngay những cơ sở y tế để chẩn đoán và sử dụng những phương pháp điều trị theo chỉ định. Những phương pháp thường được chỉ định bao gồm: 

• Dùng thuốc: Nếu thuốc giảm đau không kê đơn không thể làm dịu cơ đau lưng dưới, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc giảm đau mạnh hơn như ultracet, thuốc giảm đau kháng viêm NSAIDs, giảm đau thần kinh khi có triệu chứng chèn ép rễ thần kinh (pregabalin hoặc gabapentin,…), thuốc giãn cơ khi có dấu hiệu căng cơ.

• Phẫu thuật: Phẫu thuật thường được chỉ định khi tất cả những phương pháp điều trị khác đều không mang lại kết quả tích cực hoặc có bệnh nhân có những biến chứng nguy hiểm đến tính mạng như chèn ép tủy sống. Có nhiều phương pháp phẫu thuật tùy thuộc vào nguyên nhân của bệnh như phẫu thuật thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng, phẫu thuật bơm xi măng điều trị xẹp đốt sống,…

4.3. Phương pháp Đông y

• Uống thuốc: Các bài thuốc Đông y điều trị đau lưng dưới được sử dụng từ thảo dược để điều trị tình trạng tổn thương phủ tạng, giải quyết vấn đề tận gốc từ bên trong cơ thể. Vị thuốc Đông y được sử dụng đa phần mang tính ấm nóng giúp người bệnh giảm cơn đau âm ỉ, đồng thời hỗ trợ phục hồi, bồi dưỡng sức khỏe. 
  • Ưu điểm: Lành tính hầu như không gây tác dụng phụ 
  • Nhược điểm: Thời gian uống thuốc, điều trị bệnh lâu dài, cần hết sức kiên nhẫn. Việc sắc thuốc đòi hỏi sự chăm chút, cẩn thận và mất nhiều thời gian thực hiện. Các bài thuốc sắc Đông y lại có vị khó uống.  
• Xoa, đắp thuốc ngoài: Phương pháp này giúp giảm đau, trừ phong hàn thấp tại chỗ đau, lưu thông khí huyết cho người bệnh. Các loại thuốc tác động trực tiếp lên vùng da, sử dụng xoa bóp hoặc đắp giúp người bệnh giảm đau tức thì. 
  • Ưu điểm: Tác dụng giảm cơn đau ngay lập tức
  • Nhược điểm: Đây chỉ là biện pháp tạm thời, không đi sâu chữa trị trong cơ thể.
• Châm cứu: Châm cứu cũng được sử dụng nhiều để điều trị đau lưng dưới. Bằng cách sử dụng kim châm cứu đưa vào các mạch, cơn đau có thể giảm dần và dứt điểm sau một thời gian điều trị. 
  • Ưu điểm: Là phương pháp chữa bệnh hiệu quả, không để lại tác dụng phụ hay di chứng, không gây đau nhức cho người bệnh. 
  • Nhược điểm: Người bệnh cần tìm đến những cơ sở Đông y uy tín để thực hiện phương pháp này bởi châm cứu đòi hỏi bác sĩ phải có trình độ kỹ thuật cùng kinh nghiệm nhất định nếu không sẽ gây những biến chứng nguy hiểm cho bệnh nhân.
• Xoa bóp, bấm huyệt: Xoa bóp bấm huyệt làm giãn các vùng cơ bị căng cứng, giúp người bệnh giảm đau nhanh chóng. Bấm huyệt đúng cách còn giúp lưu thông khí huyết, giúp người bệnh lấy lại thể trạng sinh lý thường ngày, đẩy lùi đau lưng ở cột sống. 
  • Ưu điểm: Giảm đau ngay tại chỗ, giãn mạch, tăng tuần hoàn máu. Tăng tính đàn hồi của cơ, tăng sức bền và giãn nhóm cơ bị co cứng. Xoa bóp thường xuyên làm tăng tính linh hoạt của cơ, khớp, giảm khả năng chấn thương.
  • Nhược điểm: Không nên lạm dụng phương pháp này vì trong nhiều trường hợp vẫn có thể xảy ra biến chứng nếu xoa bóp không đúng cách.

4.4 Vật lý trị liệu

Người bệnh áp dụng các biện pháp như siêu âm trị liệu, chiếu laser, kích thích điện giảm đau,… Khi các cơn đau thuyên giảm, bác sĩ hoặc chuyên viên vật lý trị liệu có thể hướng dẫn bạn các bài tập tăng cường sức mạnh, độ dẻo dai cho cơ lưng, bụng. Người bệnh được khuyến khích tập luyện thường xuyên, ngay cả khi hết đau lưng nhằm ngăn ngừa nguy cơ tái phát 

5. Phòng ngừa đau lưng dưới

Chúng ta cần lưu ý những điểm dưới đây để có thể phòng ngừa đau lưng dưới: 

• Khi nâng vật nặng, cần mở rộng hai chân, ngồi xổm ở tư thế gập khớp gối và khớp háng, không cúi gập cột sống, dùng tay di chuyển tới sát bụng, căng cơ bụng, từ từ đứng dậy nâng vật lên. Lưu ý thẳng lưng. 
• Thời gian nghỉ ngơi hợp lý, hạn chế tình trạng căng thẳng, stress liên tục. Người làm việc ngồi nhiều sau mỗi 1 giờ làm việc, nên đứng lên vận động, thư giãn lưng khoảng 15 phút. 
• Kiểm soát tốt cân nặng, chế độ ăn uống luyện tập phù hợp. 
• Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ. 
• Duy trì khám sức khỏe tổng quát 6 tháng một lần để phát hiện sớm dấu hiệu bệnh, từ đó có phương pháp can thiệp, điều trị sớm. 

6. Tổng kết 

Trên đây là những thông tin về đau lưng dưới và một vài lời khuyên Dược Bình Đông dành cho bạn. Hy vọng bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết và bổ ích trong việc điều trị, chăm sóc cũng như phòng ngừa đau lưng dưới.

Đau lưng dưới gây khó chịu, giảm khả năng vận động, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới chất lượng cuộc sống của người bệnh. Ngoài ra đau lưng dưới thời gian dài có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như chèn ép thần kinh, gây bại liệt,… Vì thế, khi xuất hiện các triệu chứng đau lưng, bạn nên đi khám càng sớm càng tốt để có biện pháp can thiệp kịp thời. 

Bên cạnh việc điều trị, luyện tập, ăn uống nghỉ ngơi bạn có thể kết hợp sử dụng các sản phẩm bảo vệ sức khỏe nhằm giảm nhẹ các triệu chứng do đau lưng dưới gây ra. Một số sản phẩm tiêu biểu được người tiêu dùng Việt tin tưởng có thể kể đến như: Thảo Linh Tiên, Dưỡng Cốt Bình Đông của công ty Dược Bình Đông. 

Thảo Linh Tiên có công dụng chính hỗ trợ giảm các triệu chứng đau nhức xương khớp, đau lưng, đau nhức, tê mỏi tay chân do viêm khớp, thoái hóa khớp gây nên. Đây chính là giải pháp hữu hiệu, giúp bạn nuôi dưỡng xương khớp và thoát khỏi những cơn đau nhức xương khớp dai dẳng, khó chịu.

Dưỡng Cốt Bình Đông – giải pháp giảm đau lưng, đau nhức xương khớp, đau thần kinh tọa. Sản phẩm kết hợp hài hòa từ nhiều loại thảo dược nhằm mang đến hiệu quả bổ can thận, bổ khí huyết, thông kinh lạc, khu phong trừ thấp, tán hàn. Nhờ đó giúp lưu thông khí huyết, giảm các triệu chứng đau thần kinh tọa, đau lưng, mỏi gối, tê bì tay chân.

Các sản phẩm trên đều là những sản phẩm bảo vệ sức khỏe được Dược Bình Đông nghiên cứu và phát triển. Với hơn 70 năm uy tín trong lĩnh vực cung cấp những sản phẩm bảo vệ sức khỏe an toàn, Dược Bình Đông cam kết mang đến sản phẩm chất lượng đạt chuẩn GMP và hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả nhất. Để được tư vấn về sản phẩm, vui lòng liên hệ qua hotline 028.39.808.808 hoặc email: info@binhdong.vn, chúng tôi sẽ hỗ trợ bạn trong thời gian ngắn nhất.