Đau nhức xương khớp ở người già: Nguyên nhân, cách phòng tránh và điều trị

Đau nhức xương khớp là tình trạng xảy ra phổ biến ở người cao tuổi. Tình trạng này kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến khả năng vận động và sinh hoạt thường ngày của người bệnh mà còn có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm. Cùng tìm hiểu về nguyên nhân, cách phòng tránh và điều trị tình trạng đau nhức xương khớp ở người già qua bài viết sau của Dược Bình Đông.

1. Vấn đề đau nhức xương khớp ở người già

1.1. Giới thiệu về vấn đề đau nhức xương khớp ở người già

Người già thường phải đối mặt với những cơn đau nhức xương khớp dai dẳng. Vị trí đau nhức xương khớp thường gặp ở người già là khớp gối, khớp háng, cột sống, và các khớp nhỏ trên tay và chân. Cơn đau có thể xuất hiện ở một bên hoặc đối xứng ở cả hai bên cơ thể, làm giảm khả năng vận động và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày. Tình trạng đau nhức trở nên rõ ràng hơn khi vận động mạnh, thay đổi thời tiết, đứng lên ngồi xuống, đi bộ, hoặc leo cầu thang. 

Ngoài tình trạng đau nhức vùng khớp, người lớn tuổi hay người trung niên có thể xuất hiện một số triệu chứng khác do hệ xương khớp suy yếu bao gồm mỏi khớp, cứng khớp, sưng khớp, đau lưng, mỏi gối, tê bì chân tay,…

1.2. Khi nào cần gặp bác sĩ?

Tình trạng đau nhức xương khớp ở người trung niên và người lớn tuổi tuy không ảnh hưởng đến tính mạng nhưng làm suy giảm khả năng vận động và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Thông thường, tình trạng này diễn ra trong thời gian ngắn (cấp tính). Tuy nhiên, nếu kéo dài, tình trạng này có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như hoại tử xương, gãy xương, viêm nhiễm và chảy máu ở khớp, thoái hóa gân và các dây chằng bao quanh khớp,…

Nếu tình trạng đau nhức kéo dài hơn 2 tuần dù đã dùng các biện pháp giảm đau, người bệnh cần đến khám tại bệnh viện, phòng khám chuyên khoa cơ xương khớp hoặc chấn thương chỉnh hình. Việc thăm khám kịp thời giúp phát hiện nguyên nhân và có biện pháp điều trị phù hợp. Bên cạnh đó, người bệnh cũng cần gặp bác sĩ nếu xuất hiện một số dấu hiệu sau:

• Không biết nguyên nhân gây đau nhức (tự nhiên bị đau).
• Vùng khớp bị sưng to, đỏ, nóng, và có thể cảm thấy nóng khi chạm vào.
• Hạn chế hoạt động và gây ra biến dạng ở xương khớp.
• Đau lan tỏa, hoặc tăng dần theo thời gian.
• Các triệu chứng bất thường khác đi kèm: sốt, mệt mỏi, giảm cân, phát ban, khó thở,…

2. Nguyên nhân gây ra tình trạng đau nhức xương khớp ở người già

2.1. Do lão hóa

Ở các vị trí khớp, đầu xương được đệm bởi sụn khớp, màng hoạt dịch và chất lỏng hoạt dịch. Khi tuổi tác tăng lên, sụn khớp dần bị bào mòn, thoái hóa và trở nên mỏng hơn. Sự mài mòn của sụn khớp có thể khiến các xương cọ xát trực tiếp với nhau, gây ra đau và viêm. Bên cạnh đó, lượng dịch bôi trơn bên trong khớp giảm dẫn đến việc cử động khớp trở nên cứng và kém linh hoạt hơn. Đồng thời, khoáng chất có thể lắng đọng bên trong và xung quanh một số khớp (vôi hóa), đặc biệt phổ biến ở vùng đầu gối và quanh vai, góp phần làm tăng cơn đau và gây khó chịu.

Lão hóa không chỉ ảnh hưởng đến cấu trúc xương khớp mà còn làm suy giảm khả năng tự phục hồi của cơ thể. Do đó, tình trạng đau khớp ở người già thường kéo dài và khó điều trị hơn. Việc chăm sóc và quản lý cẩn thận là cần thiết để giảm bớt triệu chứng và duy trì chất lượng cuộc sống.

2.2. Do chấn thương

Chấn thương là một nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng đau nhức xương khớp ở người già và người trung niên. Các tình huống chấn thương thường xảy ra trong các hoạt động hàng ngày, tai nạn, té ngã hoặc khi tham gia các hoạt động thể thao, vận động quá mức. Các loại chấn thương thường gặp bao gồm:

• Trật khớp.
• Bong gân.
• Gãy xương.
• Rách sụn chêm.

Phần lớn chấn thương sẽ khiến khớp trở nên lỏng lẻo, nhạy cảm và dễ bị tổn thương. Nếu không được điều trị đúng cách, các chấn thương này có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như viêm khớp, thoái hóa khớp và giảm chức năng vận động.

2.3. Do bệnh lý

Do hệ xương khớp suy yếu, người già thường mắc phải nhiều bệnh lý xương khớp, gây đau nhức và suy giảm chức năng vận động. Các bệnh lý xương khớp thường thấy ở người già bao gồm:

• Thoái hóa khớp là tình trạng sụn trong khớp bắt đầu bị phá vỡ, khiến phần xương bên dưới bị tổn thương do ma sát. Các triệu chứng thường gặp là đau buốt, sưng viêm, đặc biệt là khi thay đổi thời tiết. Vị trí thoái hóa thường gặp nhất là khớp gối.
• Viêm khớp là tình trạng sưng và viêm xảy ra ở một hoặc nhiều khớp. Bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng đau, sưng đỏ và cứng khớp ở các vị trí thường gặp như ngón tay, cổ tay, và khớp gối.
• Loãng xương là tình trạng giảm mật độ xương, xương trở nên yếu và dễ gãy. Triệu chứng thường gặp bao gồm đau lưng, giảm chiều cao và dễ gãy xương khi bị ngã nhẹ. Vị trí thường gặp là cột sống, hông và cổ tay.
• Thoát vị đĩa đệm là tình trạng nhân nhầy của đĩa đệm thoát ra ngoài, chèn ép vào các dây thần kinh, gây đau và tê bì. Triệu chứng thường gặp là đau lưng, đau lan xuống chân và tê bì ở vùng bị ảnh hưởng. Vị trí thoát vị đĩa đệm thường gặp là cột sống thắt lưng.
• Gout là bệnh do rối loạn chuyển hóa với triệu chứng điển hình là đau khớp dữ dội, sưng đỏ và nóng tại khớp, thường xuất hiện đột ngột. Vị trí thường gặp là khớp ngón chân cái, khớp đầu gối và khớp cổ tay.
• Các bệnh lý khác như viêm bao hoạt dịch, cũng có thể gây ra đau nhức xương khớp và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người già. 

2.4. Nguyên nhân khác

Ngoài các nguyên nhân do lão hóa, chấn thương và bệnh lý, đau nhức xương khớp ở người già còn có thể xuất phát từ các yếu tố khác liên quan đến lối sống, thói quen sinh hoạt và tình trạng sức khỏe dưới đây:

• Thói quen có hại như sinh hoạt sai tư thế, khuân vác nặng thường xuyên, ít vận động.
• Chế độ ăn uống không khoa học.
• Sử dụng một số loại thuốc.
• Béo phì.
• Giới tính.
• Môi trường, thời tiết.

3. Chẩn đoán tình trạng đau nhức xương khớp ở người già

Ở giai đoạn đầu, người bệnh chỉ có những cơn đau nhẹ và thoáng qua nên có tâm lý chủ quan. Điều này làm cho bệnh tình tiến triển nặng và gây nhiều khó khăn trong việc điều trị. Do đó, khi phát hiện dấu hiệu bất thường về sức khỏe, bạn nên đến gặp bác sĩ để được thăm khám và có biện pháp can thiệp hiệu quả.

Bên cạnh việc thăm khám, bác sĩ có thể chỉ định cho người bệnh thực hiện một số xét nghiệm để chẩn đoán chính xác hơn về tình trạng đau nhức xương khớp ở người già như:

• Xét nghiệm máu, dịch khớp.
• Chẩn đoán hình ảnh: siêu âm, chụp X-quang, MRI hoặc CT.
• Nội soi khớp.

4. Phương pháp làm giảm tình trạng đau nhức xương khớp

4.1. Chữa tình trạng đau nhức xương khớp bằng thuốc Tây

Theo Tây y, việc điều trị tình trạng đau nhức xương khớp dựa trên nguyên nhân gây ra bệnh lý. Căn cứ theo kết quả chẩn đoán, bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp nhằm giảm đau, kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng, đồng thời cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh với 2 phương pháp bao gồm: điều trị nội khoa (dùng thuốc) và ngoại khoa (phẫu thuật).

Điều trị nội khoa 

Sau khi chẩn đoán, bác sĩ có thể chỉ định cho người bệnh sử dụng một số loại thuốc để cải thiện các triệu chứng đau nhức, khó chịu với khuyến cáo sử dụng trong thời gian ngắn như:

• Thuốc giảm đau Paracetamol.
• Thuốc giảm đau chống viêm không steroid (NSAIDs).
• Thuốc kháng viêm corticoid.
• Thuốc bôi ngoài da.
• Thuốc giãn cơ.
• Thuốc khác: Tùy thuộc vào nguyên nhân gây đau nhức xương khớp, bệnh nhân sẽ được chỉ định những nhóm thuốc điều trị đặc trưng. Ví dụ như thuốc DMARD được chỉ định trong viêm khớp dạng thấp, Axit hyaluronic và nhóm thuốc chống thoái hóa khớp tác dụng chậm được chỉ định trong thoái hóa khớp.

Điều trị ngoại khoa

Khi phương pháp điều trị bằng thuốc không mang lại hiệu quả, tình trạng đau nhức xương khớp trở nặng, các bác sĩ có thể chỉ định thực hiện phẫu thuật. Một số phương pháp phẫu thuật điều trị đau xương khớp phổ biến gồm: Nội soi khớp, phẫu thuật cắt xương, phẫu thuật thay khớp hoặc tạo hình khớp.  

4.2. Chữa tình trạng đau nhức xương khớp bằng thuốc Đông Y

Y học cổ truyền mô tả phạm trù bệnh lý đau nhức xương khớp trong phạm vi chứng tý. Chứng tý trong xương khớp là giai đoạn biểu hiện khi khí huyết trong kinh lạc bị tắc, hạn chế lưu thông đến cơ khớp, gây đau tại chỗ. Nguyên nhân gây ra chứng Tý bao gồm:

• Nguyên nhân bên ngoài như phong (gió), hàn (lạnh), thấp (ẩm), nhiệt (nóng) xâm nhập cơ thể.
• Nguyên nhân bên trong (nội thương) là khi thể trạng mệt nhọc, tuổi cao thể lực suy yếu, mắc bệnh lâu ngày sức khỏe kém, ảnh hưởng tạng Can-Thận.

Khi sử dụng các bài thuốc Đông y để điều trị đau nhức xương khớp, cần phải xác định rõ đâu là gốc bệnh để điều trị tận gốc. Tùy vào nguyên nhân và tình trạng bệnh, bác sĩ sẽ kê đơn bài thuốc phù hợp với từng bệnh nhân. Các bài thuốc trị đau nhức xương khớp thường kết hợp các thảo dược tự nhiên như: Kê huyết đằng, Đỗ trọng, Cẩu tích, Mộc qua, Độc hoạt, Ngưu tất (Cỏ xước), Khương Hoàng, Thiên niên kiện, Ngải cứu, Lá lốt,… Bạn có thể tham khảo một số bài thuốc chữa đau nhức xương khớp hiệu quả dưới đây:

Độc hoạt ký sinh thang giảm đau nhức xương khớp 

• Công dụng: Ích bổ can thận, bổ khí huyết, khu phong tán hàn, trừ thấp, thông kinh hoạt lạc, trị đau nhức các khớp và đau khắp cơ thể ở người trung niên và người cao tuổi kể cả nam và nữ.
• Thành phần: 12g Tang ký sinh, 12g Tần giao, 12g Phục linh, 12g Đương quy, 12g Sinh địa, 12g Bạch thược, 12g Đỗ trọng, 8g Ngưu tất, 8g Phòng phong, 8g Độc hoạt, 6g Xuyên khung, 4g Cam thảo, 4g Quế nhục, 4g Tế tân, 4g Nhân sâm.
• Cách dùng: Sắc ngày 1 tháng, chia thành 2 lần uống.

Cải định tam tý thang giảm đau nhức lâu ngày 

• Công dụng: Bổ chính khí, trị các chứng đau nhức (tý) lâu ngày.
• Thành phần: 12g Bạch truật, 8g Bạch thược, 8g Nhân sâm, 8g Đương quy, 6g Hoàng kỳ, 4g Ô đầu (nướng), 4g Cam thảo, 4g Tế tân, 4g Phòng kỷ, 4g Xuyên khung, 4g Phục linh, 4g Phòng phong, 2g Quế tâm, 3 lát Sinh khương, 3 quả Đại táo.
• Cách dùng: Sắc uống

Khi sử dụng các bài thuốc Đông y để điều trị đau nhức xương khớp, bạn cần lưu ý:

• Nên thăm khám bác sĩ để được tư vấn trước khi dùng thuốc. 
• Kiên trì sử dụng đúng liều lượng và tuân thủ liệu trình, không tự ý ngừng khi chưa hết liệu trình.
• Nếu tình trạng đau nhức trở nặng hoặc không thuyên giảm sau một thời gian dùng thuốc, hãy đi khám bác sĩ. 
• Chọn thuốc từ công ty Đông y uy tín để đảm bảo chất lượng và an toàn.

Bên cạnh việc sử dụng thuốc thảo dược, Đông Y còn áp dụng nhiều phương pháp khác như châm cứu và xoa bóp – bấm huyệt để điều trị đau nhức xương khớp.

4.3. Vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu là phương pháp sử dụng các yếu tố như sóng âm, ánh sáng, nhiệt, vận động cơ học,… giúp phục hồi các chức năng suy giảm, hỗ trợ giảm đau và mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Một số phương pháp vật lý trị liệu có thể được chỉ định cho người già bị đau xương khớp gồm:

• Vật lý trị liệu chủ động (tích cực): Một số bài tập vận động có thể kể đến như kéo giãn cơ, tăng cường cơ bắp, bài tập dưới nước hoặc di chuyển thiết bị. Các bài tập này giúp cải thiện lưu thông máu, tăng sức mạnh cơ bắp, duy trì sự linh hoạt của xương khớp nhờ đó cải thiện tình trạng đau nhức xương khớp.
• Vật lý trị liệu thụ động: Phương pháp này được hỗ trợ bởi thiết bị hiện đại, giúp giải phóng các rễ thần kinh bị chèn ép, giảm áp lực lên cột sống và tái tạo các mô bị tổn thương. Các phương pháp vật lý trị liệu thụ động phổ biến hiện nay bao gồm: kích thích điện, dùng nhiệt trị liệu (nóng hoặc lạnh), dùng sóng âm, siêu âm trị liệu, trị liệu bằng ánh sáng, nắn hoặc xoa bóp khớp,…

5. Chăm sóc và hỗ trợ giảm đau nhức xương khớp tại nhà dành cho người cao tuổi

Để nâng cao hiệu quả điều trị tình trạng đau nhức xương khớp cho người cao tuổi, việc thực hiện các biện pháp chăm sóc và hỗ trợ tại nhà đóng vai trò vô cùng quan trọng. 

5.1. Hạn chế các thực phẩm có hại cho xương khớp

Người cao tuổi cần quan tâm đến việc lựa chọn thực phẩm hàng ngày, vì việc sử dụng các thực phẩm không lành mạnh có thể làm tăng nguy cơ viêm nhiễm, thoái hóa khớp và gây ra cơn đau nhức ở khớp. Một số loại thực phẩm người cao tuổi cần hạn chế gồm: 

• Đồ ăn nhiều dầu mỡ.
• Đồ ăn chế biến sẵn.
• Đồ ăn mặn, ngọt.
• Đồ ăn lên men.
• Đồ uống có cồn.
• Chất kích thích.
• Thịt đỏ, thịt gia cầm.
• Gluten.

5.2. Duy trì thói quen giúp giảm đau xương khớp

Việc duy trì những thói quen sinh hoạt tốt có thể giúp người cao tuổi giảm bớt cơn đau xương khớp và cải thiện chức năng vận động. Những thói quen lành mạnh không chỉ giúp giảm triệu chứng đau nhức mà còn ngăn ngừa tình trạng tái phát và tăng cường sức khỏe tổng thể.

Một số thói quen giúp giảm đau xương khớp bạn có thể tham khảo bao gồm:

• Thói quen nghỉ ngơi đúng cách như đi ngủ đúng giờ.
• Đảm bảo tư thế đúng khi làm việc, sinh hoạt để tránh gây tổn thương hệ xương khớp.
• Tập các bài tập thể dục nhẹ nhàng như: yoga, chạy bộ, đi bộ,… giúp tăng cường cơ bắp, cải thiện sự linh hoạt của khớp và giảm đau nhức. Tìm hiểu thêm về Bài tập dành cho người đau nhức xương khớp.
• Giảm căng thẳng và duy trì tinh thần thoải mái bằng cách tham gia các hoạt động thư giãn như đọc sách, nghe nhạc hoặc tập thiền.
• Tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ.

5.3. Phương pháp giúp giảm đau xương khớp tại nhà

Việc áp dụng các bài thuốc dân gian có thể giúp giảm đau, giảm viêm và hỗ trợ điều trị tình trạng đau nhức xương khớp một cách hiệu quả. Những phương pháp này thường dễ thực hiện tại nhà và sử dụng các nguyên liệu tự nhiên, an toàn cho người cao tuổi. Bạn có thể tham khảo một số bài thuốc dân gian giúp hỗ trợ giảm đau xương khớp tại nhà dưới đây: 

Bài thuốc với Ngải cứu

• Công dụng: Ngải cứu có tính ấm, vị đắng, giúp hỗ trợ giảm đau và kháng viêm rất tốt.
• Thành phần: Ngải cứu, Muối.
• Cách làm: Rang một nắm Ngải cứu tươi với muối. Sau đó chườm hoặc đắp lên khu vực bị viêm.

Bài thuốc với lá Chìa vôi

• Công dụng: Lá Chìa vôi có công dụng trị đau nhức xương khớp, thoái hóa khớp, kháng khuẩn, giải độc.
• Thành phần: Lá Chìa vôi, Muối
• Cách làm: Nghiền nát lá Chìa vôi sau đó sao khô cùng muối trắng. Đựng hỗn hợp trong khăn hoặc túi vải, chườm lên khớp bị đau.

Bài thuốc với Dây đau xương 

• Công dụng: Dây đau xương có công dụng mạnh gân cốt, khu phong, trừ thấp. Do vậy, thảo dược này được sử dụng để điều trị đau vai gáy, đau lưng,  tê bì chân tay, thoát vị đĩa đệm, thoái hóa khớp gối,…
• Thành phần: Lá Dây đau xương, muối, rượu trắng.
• Cách làm: Rửa sạch lá Dây đau xương với nước muối loãng, sau đó giã nát. Thêm rượu vào, trộn đều rồi chắt lấy nước để uống trực tiếp. Đắp phần bã thuốc lên khớp bị đau để nâng cao hiệu quả chữa trị.

Ngoài các phương pháp trên, người cao tuổi, trung niên có thể áp dụng nhiều biện pháp khác để giảm đau khớp tại nhà như:

• Chườm đá để giảm đau khớp.
• Massage thư giãn các vùng khớp sưng.
• Sử dụng đai hoặc băng hỗ trợ khớp.
• Bổ sung các thực phẩm hỗ trợ sức khỏe xương khớp theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

Bạn có thể tham khảo sử dụng các thực phẩm bảo vệ sức khỏe xương khớp có thành phần từ thảo dược thiên nhiên. Thảo Linh Tiên Bình Đông và Dưỡng Cốt Bình Đông là những sản phẩm được nhiều người tin chọn. Thảo Linh Tiên Bình Đông giúp nuôi dưỡng xương khớp, bổ can thận, trừ phong hàn, phong thấp, thanh nhiệt, hỗ trợ giảm các triệu chứng tê mỏi chân tay, đau nhức xương khớp do thoái hóa khớp, viêm khớp hay phong thấp. Dưỡng Cốt Bình Đông có tác dụng bổ Thận, củng cố chức năng “chủ cốt tủy” của Thận, hỗ trợ nuôi dưỡng xương khớp, mạnh gân cốt, từ đó hỗ trợ làm giảm các triệu chứng của thoái hoá khớp như đau nhức xương khớp, tê mỏi, sưng tấy,… 

6. Phòng ngừa và hạn chế tình trạng đau nhức xương khớp

Để phòng ngừa và hạn chế tình trạng đau nhức xương khớp ở người cao tuổi, bạn có thể tham khảo một số biện pháp dưới đây:

• Chế độ dinh dưỡng: Chế độ dinh dưỡng đa dạng các loại thực phẩm giúp cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cho cơ thể,… giúp tăng sức đề kháng. Chú ý bổ sung nhiều trái cây, rau xanh, uống đủ nước,… giúp duy trì hệ xương khớp khỏe mạnh.
• Tránh chấn thương: Thận trọng trong sinh hoạt thường ngày, khi tham gia giao thông hoặc chơi thể thao để giảm nguy cơ chấn thương.
• Hạn chế mang vác vật nặng: Khi cần di chuyển đồ đạc, vật có trọng lượng nặng, nên sử dụng các loại dụng cụ hỗ trợ để hạn chế gây tổn thương xương khớp
• Tập luyện thể dục thể thao: Tập luyện các môn có cường độ vận động nhẹ như đi bộ, yoga để tránh gây kích thích, tổn thương ổ khớp.
• Thói quen tốt trong công việc: Tạo thói quen nghỉ ngơi 5 – 10 phút sau mỗi giờ làm việc.
• Thăm khám định kỳ: Thường xuyên đi khám sức khỏe định kỳ 6 tháng 1 lần để kiểm soát được bệnh, sớm phát hiện để điều trị.
• Duy trì trọng lượng cơ thể cân đối: Giúp giảm áp lực lên hệ thống xương khớp.

7. Tổng kết

Hy vọng bài viết đã cung cấp những thông tin hữu ích về nguyên nhân, cách phòng tránh và điều trị tình trạng đau nhức xương khớp ở người cao tuổi. Nếu tình trạng này kéo dài, người bệnh cần thăm khám tại các chuyên khoa cơ xương khớp hoặc chấn thương chỉnh hình để được điều trị kịp thời.

Để cải thiện tình trạng đau nhức xương khớp ở người già, bên cạnh việc áp dụng các biện pháp điều trị và thay đổi lối sống, bạn có thể tham khảo sử dụng sản phẩm bảo vệ sức khỏe Thảo Linh Tiên Bình Đông và Dưỡng Cốt Bình Đông. Với thành phần hoàn toàn từ thảo dược thiên nhiên, Thảo Linh Tiên Bình Đông và Dưỡng Cốt Bình Đông là giải pháp an toàn, hiệu quả giúp hỗ trợ nâng cao sức khỏe xương khớp, cải thiện tình trạng đau nhức xương khớp ở người cao tuổi.

Dược Bình Đông là thương hiệu Dược phẩm uy tín với hơn 70 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực cung cấp các sản phẩm bảo vệ sức khỏe thành phần từ thảo dược thiên nhiên. Chúng tôi luôn nỗ lực để mang đến cho khách hàng những sản phẩm hiệu quả, chất lượng nhất. Để được tư vấn về sản phẩm và các vấn đề về sức khỏe, liên hệ với chúng tôi qua hotline 028 39 808 808.