Đột quỵ xuất huyết não là tình trạng đột quỵ xảy ra khi mạch máu não bị vỡ, máu chảy đột ngột và gây cản trở chức năng của não. Thể đột quỵ này hiếm gặp hơn thể đột quỵ thiếu máu não cục bộ, nhưng tỷ lệ tử vong lại cao hơn. Bài viết dưới đây của Dược Bình Đông sẽ cung cấp cho bạn những nguyên nhân gây đột quỵ xuất huyết não.
1. Đột quỵ xuất huyết não là gì?
Đột quỵ do xuất huyết tương đối ít gặp, chỉ chiếm khoảng 13% các trường hợp đột quỵ. Tuy nhiên, tỷ lệ tử vong của thể này lại rất cao, ở khoảng 40% số ca tử vong do đột quỵ.
Đột quỵ xuất huyết não là kết quả của tình trạng vỡ một mạch máu yếu, gây chảy máu trong não. Đôi khi, chảy máu có thể xảy ra ở các mô xung quanh và gây áp lực lên não. Điều này làm giảm lượng máu cung cung cấp cho một phần não và làm chúng bị tổn thương, cuối cùng dẫn đến đột quỵ.
Có 2 loại đột quỵ xuất huyết não:
- Xuất huyết trong não (bên trong não) là chảy máu xảy ra từ một mạch máu bị vỡ ở trong não.
- Xuất huyết dưới nhện (ngoài não) là chảy máu từ mạch máu ngoài não bị tổn thương khiến máu tích tụ trên bề mặt não, lấp đầy một phần không gian giữa não và hộp sọ.
2. Nguyên nhân của đột quỵ xuất huyết
Đột quỵ xuất huyết não là do chảy máu trong mô não hoặc trong các mô xung quanh não. Những nguyên nhân phổ biến gây chảy máu trong và xung quanh não bao gồm:
Vỡ túi phình động mạch não
Xảy ra khi một phần mạch máu bị phình to ra (được gọi là túi phình động mạch), thường là do huyết áp cao. Khi không được điều trị kịp thời, phần mạch máu này tiếp tục suy yếu, thành mạch mỏng dần dẫn đến vỡ mạch máu và chảy máu vào mô não. Đây là nguyên nhân gây ra đột quỵ do xuất huyết trong não.
Dị dạng động mạch (AVM)
Là tình trạng bẩm sinh, trong đó các mạch máu hình thành bất thường hoặc chúng bị xoắn lại với nhau, thường xảy ra ở các động mạch và tĩnh mạch tại não hoặc cột sống. Tình trạng dị dạng mạch máu này có thể dẫn đến xuất huyết trong não. Mặt khác, nếu dị dạng mạch máu ở các mô xung quanh và dẫn đến xuất huyết dưới nhện.
Các nguyên nhân khác của đột quỵ xuất huyết não bao gồm:
- Chấn thương sọ não: khi gặp các chấn thương, va chạm ở vùng đầu có thể làm vỡ mạch máu ở não gây đột quỵ xuất huyết não. Tình trạng này dễ bị bỏ qua vì thường không có triệu chứng ngay, nên khi gặp tai nạn gây va đập đầu hãy đến bệnh viện để kiểm tra ngay.Tăng huyết áp hoặc huyết áp cao (trên 140/90 mmHg): mạch máu thường xuyên chịu áp lực lớn làm thành mạch máu mỏng dần dễ bị vỡ gây đột quỵ xuất huyết não.
- Rối loạn đông máu: khi mạch máu bị tổn thương, tiểu cầu và các yếu tố đông máu được điều động đến vị trí đó để giúp ngưng chảy máu. Tuy nhiên, ở một số người bị thiếu yếu tố đông máu hoặc có bệnh giảm tiểu cầu, tình trạng chảy máu sẽ không thể cầm được, đặc biệt ở các mạch máu não sẽ gây ra tình trạng xuất huyết não.
- Bệnh mạch máu amyloid: amyloid là một loại protein được tích tụ trong các động mạch não và dễ gây chảy máu.
- Các loại thuốc như thuốc chống đông máu, được dùng để điều trị trong liệu pháp chống đông máu, liệu pháp làm tan huyết khối hoặc để điều trị đột quỵ do thiếu máu cục bộ, bệnh mạch vành, đặt stent…
Một số yếu tố nguy cơ làm tăng nguy cơ đột quỵ xuất huyết não bao gồm:
- Tuổi tác: nguy cơ đột quỵ xuất huyết não tăng lên ở người trên 65 tuổi.
- Tiền sử đột quỵ: người đã từng bị đột quỵ thì tỷ lệ tái phát sẽ tăng cao hơn
- Di truyền: Nếu trong gia đình ba mẹ của bạn bị đột quỵ thì khả năng cao bạn cũng có thể bị bệnh
- Hút thuốc và uống rượu
- Lạm dụng chất kích thích hoặc ma túy
3. Các dấu hiệu và triệu chứng của đột quỵ xuất huyết não
Dấu hiệu
Cũng giống đột quỵ thiếu máu cục bộ, đột quỵ xuất huyết não cũng được nhận biết nhanh thông qua 1 số dấu hiệu cảnh báo sau đây:
Sử dụng bài kiểm tra “FAST” để xác định xem có đang bị đột quỵ hay không:
- Face: Cười vào gương, một bên mặt có bị xệ xuống không?
- Arms: Nâng cả hai cánh tay lên trên đầu, một cánh tay có bị rơi xuống hay một cánh tay không thể nâng lên không?
- Speech: Lặp lại một cụm từ đơn giản, có nói ngọng hay nói lắp không?
- Time: Nếu bạn quan sát thấy bất kỳ dấu hiệu nào trong số những dấu hiệu này, hãy gọi ngay cấp cứu.
Các triệu chứng của đột quỵ xuất huyết não có thể khác nhau ở mỗi người, thường tăng dần trong vài phút hoặc vài giờ, trường hợp xuất huyết dưới nhện có thể xảy ra đột ngột. Bạn có thể nhận thấy các triệu chứng bao gồm:
Triệu chứng của đột quỵ xuất huyết não
Ngoài dấu hiệu có thể nhận biết thông qua bài kiểm tra “FAST” ở trên thì đột quỵ xuất huyết não có thể có những triệu chứng khác.
Các triệu chứng của đột quỵ xuất huyết não có thể khác nhau về biểu hiện và triệu chứng ở mỗi người hoặc tùy thuộc vào loại xuất huyết:
Xuất huyết nội não
Các triệu chứng hầu như luôn xảy ra khi người bệnh tỉnh táo. Các triệu chứng có xu hướng xuất hiện đột ngột mà không báo trước, nhưng chúng có thể phát triển dần dần. Các triệu chứng xấu đi trong khoảng thời gian từ 30 đến 90 phút. Các triệu chứng có thể bao gồm:
- Yếu một bên cơ thể đột ngột
- Tê liệt hoặc tê ở bất kỳ bộ phận nào của cơ thể
- Không có khả năng nói
- Không có khả năng kiểm soát chuyển động của mắt một cách chính xác
- Nôn mửa
- Đi lại khó khăn
- Thở không đều
- Trạng thái đờ đẫn
- Hôn mê
- Xuất huyết dưới nhện
Khi túi phình động mạch bị vỡ, các triệu chứng có thể bao gồm:
- Một cơn đau đầu rất dữ dội bắt đầu đột ngột (Một số người mô tả nó giống như bị súng bắn)
- Mất ý thức
- Buồn nôn và nôn mửa
- Không có khả năng nhìn vào ánh sáng chói
- Cổ cứng
- Chóng mặt
- Trạng thái mơ hồ, lẫn lộn
- Co giật
Gọi cấp cứu ngay lập tức nếu gặp bất kỳ triệu chứng nào của đột quỵ, đặc biệt nếu bạn bị đau đầu dữ dội kèm theo nôn mửa, yếu hoặc tê ở bất kỳ bộ phận nào của cơ thể.
4. Điều trị đột quỵ xuất huyết não
Điều trị cấp cứu
Tỷ lệ tử vong của người bị đột quỵ xuất huyết não cao hơn đột quỵ thiếu máu não. Chính vì thế cần phải cấp cứu càng sớm càng tốt.
Việc quan trọng đầu tiên khi điều trị đột quỵ xuất huyết não là kiểm soát chảy máu, loại bỏ máu tụ sau chảy máu, hạ huyết áp (HA), giảm co giật và giảm áp lực nội sọ.
Nếu nguyên nhân gây xuất huyết não là do tăng huyết áp thì cần sử dụng thuốc để giúp hạ huyết áp cao và làm chậm quá trình chảy máu.
Nếu bạn bị đột quỵ xuất huyết khi đang sử dụng thuốc chống đông máu thì khả năng cầm máu sẽ khó hơn. Khi đó, bác sĩ có thể dùng thuốc để giảm tác dụng của thuốc chống đông máu.
Co giật hoặc động kinh có thể xuất hiện khi bị đột quỵ xuất huyết não. Tình trạng này có thể gây tổn thương các vùng não khác, chính vì thế cần phải sử dụng các thuốc chống co giật, động kinh.
Nếu vết vỡ ở mạch máu nhỏ và chỉ chảy ít máu và áp lực nội sọ tăng không đáng kể thì không cần can thiệp bằng phẫu thuật, bệnh nhân sẽ được theo dõi và nghỉ ngơi.
Trong một số trường hợp, vết vỡ lớn ở mạch máu gây chảy máu không ngừng và tạo áp lực lớn lên não. Lúc này cần phải được phẫu thuật để tái tạo mạch máu bị vỡ và cầm máu, hút bớt máu xuất huyết ra ngoài để giảm áp lực cho não và hạn chế tổn thương não.
Nếu đột quỵ do dị dạng động mạch (AVM), phẫu thuật có thể được sử dụng để loại bỏ đoạn mạch máu dị dạng. Tuy nhiên, điều này không phải lúc nào cũng có thể thực hiện được, nó phụ thuộc vào vị trí của AVM.
Nếu nhập viện quá trễ, lượng máu chảy lớn chèn ép nhiều phần của não có thể gây hôn mê, chết não. Vì vậy, người bệnh cần được cấp cứu càng sớm càng tốt.
Điều trị sau cấp cứu
Phục hồi sau đột quỵ xuất huyết sẽ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của cơn đột quỵ, số lượng mô não bị tổn thương và thời gian bạn được điều trị, điều trị càng sớm khả năng sống sót càng cao.
Nếu đột quỵ nhỏ và không tổn thương quá nhiều đến não, hầu hết bệnh nhân có thể trở lại cuộc sống bình thường trong vòng vài tuần. Biến chứng để lại cũng không quá nhiều, thường gặp là yếu hoặc tê 1 bên cơ thể.
Nếu vùng não tổn thương nhiều thì thời gian hồi phục thường kéo dài hàng tháng hoặc thậm chí hàng năm. Và biến chứng để lại là những tàn tật khó hồi phục như mất khả năng ngôn ngữ, lú lẫn, liệt 1 bên của cơ thể,…
5. Cách phòng ngừa đột quỵ xuất huyết não
Bên cạnh các biện pháp kể trên, giới chuyên gia còn khuyên người bệnh có thể kết hợp bổ sung các sản phẩm thảo dược. Đây là một trong những cách chủ động phòng ngừa đột quỵ não hiệu quả mà lại an toàn. Hiện xu hướng này đang được nhiều người dùng lựa chọn, tiêu biểu trong dòng sản phẩm thảo dược Đông y giúp hỗ trợ tăng cường lưu thông máu lên não, phòng đột quỵ an toàn chính là Bonaobido.
Sản phẩm có nguồn gốc 100% tự nhiên, là sự kết hợp giữa bài thuốc cổ truyền và công nghệ hiện đại để bào chế như:
- Đương quy: bổ khí thông huyết, thông huyết, hoạt huyết, giúp tăng cường máu lưu thông lên não. Ngoài ra còn có tác dụng cho đau nhức xương khớp toàn thân.
- Xuyên khung: thiếu máu thường là nguyên nhân gây ra các triệu chứng: nhức đầu, hoa mắt. Xuyên khung có tác dụng bổ huyết, cung cấp lượng máu lên não, ngoài ra còn có tác dụng giảm đau.
- Hoài sơn: có tác dụng bổ, chữa các triệu chứng không tiêu, di tinh, đau thắt lưng, hoa mắt.
- Ngưu tất: có tác dụng hoạt huyết, điều hòa giúp máu huyết lưu thông, có tác dụng chống viêm, giảm đau nhức xương khớp tê bì chân tay.
- Hồng hoa: có tác dụng thông mạch, phá các huyết ứ, hoạt huyết giúp máu huyết lưu thông tốt hơn, giúp sinh huyết mới. Ngoài ra có thành phần flavonoid giúp làm bền thành mạch, chống viêm.
- Nữ trinh: Chủ trị đau lưng mỏi lưng gối tê tai, mắt mờ, tóc bạc, chóng mặt buồn nôn.
Như vậy, Bonaobido có công dụng làm thông thoáng lòng mạch, giảm áp lực cho những bệnh cao huyết áp và người có nguy cơ bị tăng huyết áp, hỗ trợ điều trị rối loạn tiền đình, đau đầu, hoa mắt, chóng mặt, mất thăng bằng, hay quên do thiểu năng tuần hoàn não. Đồng thời, sản phẩm còn giúp hoạt huyết dưỡng não, làm tăng lưu lượng tuần hoàn cung cấp máu cho não, tăng cường trí nhớ và phục hồi các chức năng não bộ.
Sản phẩm rất tiện dụng và có thể mang theo bên mình mọi lúc mọi nơi, dùng cho mọi đối tượng, đặc biệt là người già có nguy cơ cao (từ 55 tuổi). Đặc biệt, khi kết hợp Bonaobido với chế độ ăn uống, sinh hoạt phù hợp và có lối sống khỏe mỗi ngày sẽ giúp tình trạng đau đầu, chóng mặt… được suy giảm tốt và nhanh hơn.
