Bồ công anh là một vị thuốc có nhiều công dụng tuyệt vời đối với sức khỏe con người. Trong hoa và lá cây Bồ công anh có chứa nhiều loại vitamin và khoáng chất như canxi, vitamin A, vitamin C, sắt,… Vị thuốc nam này còn được sử dụng trong rất nhiều bài thuốc giúp thanh nhiệt giải độc gan, mát gan,…Hãy cùng Dược Bình Đông tìm hiểu ngay về vị thuốc này trong bài viết dưới đây nhé!
1. Đôi nét về vị thuốc Bồ công anh
Bồ công anh (Herba Lactucae indicate) là phần thân mang lá đã được phơi hoặc sấy khô của cây Bồ công anh (Lactuca indica L.), họ Cúc (Asteraceae). Cây thuốc này còn được biết đến với một số tên gọi khác như Bồ công anh Việt Nam, Rau bồ cóc, Diếp dại, Diếp hoang, Mũi mác, Mót mét, Rau mũi cày, Diếp trời,…
Đặc điểm
Bồ công anh là loại cây nhỏ có chiều cao 0,6 – 1m, cũng có những cây cao tới 3m. Thân thẳng, bề mặt nhẵn, không có hoặc rất ít cành.
Lá có nhiều hình dạng khác nhau, lá phía dưới có chiều rộng khoảng 5-6cm, chiều dài khoảng 30cm, đa phần không cuống, có răng cưa lớn hoặc chia thành nhiều thùy. Lá phía trên có kích thước ngắn hơn, ở dạng nguyên chứ không chia thùy, ở mép lá có phần răng cưa thưa. Khi bấm vào lá và thân đều thấy có tiết ra dịch nhũ màu trắng đục như sữa và vị hơi đắng.
Cụm hoa hình đầu, có màu vàng, cũng có loại tím. Loại hoa vàng gọi là Hoàng hoa địa đinh và loại hoa tím gọi là Tử hoa địa đinh. Cả hai đều được sử dụng làm thuốc.
Phân bố, thu hái
Cây Bồ công anh mọc hoang, thường phân bố chủ yếu ở những vùng ấm thuộc một số nước Châu Á như Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Indonesia, Philippin và các nước thuộc bán đảo Đông Dương. Ở nước ta, cây phân bố rải rác khắp mọi miền (thường ở vùng có độ cao dưới 1000m) từ trung du đến đồng bằng. Ở những vùng đất ẩm, bãi sông, ven đường hay ở các thửa ruộng, nương rẫy,… là những nơi cây thường mọc.
Bồ công anh có thể trồng dễ dàng bằng hạt hoặc mẫu gốc. Mùa trồng trọt rơi vào các khoảng tháng 3-4 hoặc tháng 9-10. Nếu trồng bằng mẫu gốc thì chỉ sau 4 tháng đã có thể bắt đầu thu hoạch. Hằng năm, vào khoảng tháng 5-7 (thời điểm cây chưa hoặc mới bắt đầu ra hoa), cây sẽ được thu hái.
Bộ phận dùng làm thuốc
Bộ phận được dùng làm thuốc của cây Bồ công anh là phần thân mang lá.
Một số cách bào chế vị thuốc Bồ công anh:
- Sau khi được rửa sạch, đem cắt thành các đoạn 3-5 cm, có thể dùng tươi hoặc phơi khô để dùng.
- Sau khi rửa sạch, mang đi phơi khô rồi nấu thành dạng cao đặc (1 ml cao sẽ tương đương với 10g dược liệu)
Dược liệu cần được bảo quản ở những nơi khô ráo, thoáng mát, đem phơi lại thường xuyên để hạn chế mốc, mọt.
2. Công dụng của Bồ công anh
Bồ công anh được sử dụng nhiều không chỉ trong Y học cổ truyền mà còn cả trong Y học hiện đại. Cùng Dược Bình Đông tìm hiểu kỹ hơn về công dụng của dược liệu ngay dưới đây nhé:
2.1. Theo Tây y
Theo nghiên cứu của bộ môn Dược liệu trường Đại học Y Dược Hồ Chí Minh cho biết:
- Trong toàn cây Bồ công anh chứa: flavonoid, chất nhựa, đường khử, saponin, chất đắng.
- Và trong rễ cây chứa: chất đắng taraxacin, một ít tinh dầu, taraxasterol, taraxol, stigmasterol.
Một số công dụng chính của Bồ công anh theo Tây y bao gồm:
- Giúp an thần, gây ngủ với tác dụng nhẹ
- Chứa nhiều chất xơ giúp ngăn ngừa, phòng tránh béo phì
- Chống oxy hóa
- Hạn chế nhiễm trùng da
- Chứa hàm lượng vitamin K lớn nên Bồ công anh có thể giúp chống đông máu
- Bổ xương khớp
- Hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường
- Giải độc gan, mát gan, lợi tiểu
2.2. Theo Đông y
Bồ công anh là một vị thuốc được biết đến với tác dụng thanh nhiệt giải độc, thông sữa lợi tiểu, lương huyết tán kết,… Theo Đông y, dược liệu này có một số đặc điểm như sau:
- Tính vị: Cam, vi khổ, hàn
- Quy kinh: Can, Vị
- Công năng: Giải độc thanh nhiệt, tán kết tiêu viêm.
- Chủ trị: Dùng trong các trường hợp mụn nhọt sang lở, viêm tuyến vú, tắc tia sữa, nhiễm trùng đường tiết niệu,…
3. Gợi ý một số bài thuốc trị bệnh từ Bồ công anh
3.1. Bài thuốc giúp thông sữa
- Nguyên liệu: 60g Bồ công anh tươi
- Cách dùng: Rửa sạch, xay với một ít muối, sau đó lọc lấy nước để uống. Phần bã thuốc được bọc trong vải sạch đem đắp lên vú. Sau 2 thang, bài thuốc mang lại hiệu quả rõ rệt.
3.2. Bài thuốc chữa mụn trứng cá
- Nguyên liệu: 15g Bồ công anh, 15g Kim ngân hoa, 12g Sơn tra, 12g Hổ trượng, 10g Chỉ xác sao, 10g Đại hoàng tẩm rượu.
- Cách dùng: Sắc uống ngày 1 thang, chia 2 lần sáng và tối
3.3. Bài thuốc chữa đau mắt đỏ
- Nguyên liệu: 40g Bồ công anh, 12g Dành dành.
- Cách dùng: Sắc uống trong ngày.
3.4. Bài thuốc chữa ăn uống khó tiêu, hay bị mụn nhọt
- Nguyên liệu: 10-15g lá Bồ công anh khô
- Cách dùng: Sắc với 600ml nước đến còn khoảng 200ml thì dừng lại. Duy trì uống nước sắc liên tục trong 3-5 ngày, nếu vẫn còn mụn nhọt thì có thể tiếp tục sử dụng thêm.
3.5. Bài thuốc chữa viêm dạ dày
- Nguyên liệu: 30g Bồ công anh, 30g Chung nhũ thạch, 10g Hoàng bá, 6g Cam thảo, 5g Nhục quế.
- Cách dùng: Nghiền thành bột. Mỗi lần uống 10g, ngày 3 lần
3.6. Bài thuốc hỗ trợ điều trị viêm gan cấp tính
- Nguyên liệu: 30g Nhân trần, 20g Bồ công anh, 15g Bản lam căn, 10g Xa tiền tử, 10g Tử thảo.
- Cách dùng: Sắc uống ngày 1 thang, chia 2 lần sáng và tối
4. Một số lưu ý khi sử dụng Bồ công anh
Để có thể sử dụng Bồ công anh đúng cách và mang lại hiệu quả điều trị tốt nhất bạn cần lưu ý một số vấn đề sau đây:
- Trước khi sử dụng, bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ cũng như các chuyên gia để tránh những tác dụng không mong muốn.
- Đối tượng không nên dùng: phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú; trẻ em; người mẫn cảm với thành phần dược liệu; người bị hội chứng ruột kích thích, tắc ống mật, tắc ruột.
- Trong quá trình sử dụng cần theo dõi phản ứng của cơ thể như viêm da tiếp xúc, dị ứng… Khi có các triệu chứng bất thường cần ngưng sử dụng và đến các cơ sở y tế để được thăm khám.
5. Tổng kết thông tin về cây thuốc Bồ công anh
Như vậy, trong bài viết này Dược Bình Đông đã giới thiệu đến bạn đọc vị thuốc Bồ công anh với nhiều công dụng rất tốt đối với sức khỏe. Đặc biệt trong các bài thuốc giúp mát gan, giải độc thanh nhiệt, thông sữa lợi tiểu, tiêu viêm,…
Để tham khảo thêm về những thông tin sức khỏe khác, bạn đọc có thể truy cập vào website của Dược Bình Đông . Với lịch sử phát triển gần một thế kỷ, với sứ mệnh đưa các bài thuốc với thành phần thảo dược tự nhiên kết hợp công nghệ hiện đại tạo ra sản phẩm tiên tiến hỗ trợ chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Hiện nay, Dược Bình Đông có nhiều sản phẩm chăm sóc sức khỏe được các gia đình tin dùng, trong số đó có một số sản phẩm nổi bật như:
Sản phẩm bảo vệ sức khỏe gan Long Đởm Giải Độc Gan được coi là một trong những giải pháp giải độc, thanh nhiệt, giảm nóng trong làm mát gan hiệu quả, giúp bạn có một lá gan khỏe mạnh và một cơ thể tràn đầy sức sống. Sản phẩm này bao gồm 11 loại nguyên liệu thảo dược thiên nhiên: 11.2g Atiso, 11.2g Diệp Hạ Châu, 8.4g Long Đởm Thảo, 8.4g Nhân Trần, 8.4g Chi Tử, 5.6g Trạch Tả, 2.8g Sinh Địa, 2.8g Đại Hoàng, 2.8g Sài Hồ, 2.8g Hoàng Cầm, 2.8g Cam Thảo. Long Đởm Giải Độc Gan giúp hỗ trợ thanh nhiệt giải độc, mát gan, tăng cường chức năng gan hiệu quả.
Ngoài ra, Dược Bình Đông còn cung cấp nhiều sản phẩm có nguồn gốc từ các thảo dược thiên nhiên an toàn và lành tính. Nếu bạn quan tâm đến các sản phẩm của công ty thì vui lòng liên hệ ngay tới hotline (028)39 808 808 để được tư vấn, hỗ trợ trong thời gian sớm nhất nhé!
