Hiện nay, tỷ lệ nữ giới mắc hội chứng buồng trứng đa nang ngày càng gia tăng. Đây là một trong các bệnh lý phụ khoa ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản, thậm chí có khả năng gây vô sinh. Vậy làm sao để phát hiện hội chứng này cách điều trị và phòng ngừa như thế nào? Bài viết dưới đây của Đông y cổ truyền Dược Bình Đông sẽ cung cấp cho bạn một số thông tin cần thiết để hiểu rõ hơn về hội chứng buồng trứng đa nang.
1. Tổng quan về buồng trứng đa nang
Buồng trứng đa nang (PCOS – Polycystic Ovary Syndrome) là rối loạn liên quan đến mất cân bằng hormon sinh sản và kháng insulin. Bệnh gây nhiều tác động lên buồng trứng khiến chu kỳ kinh nguyệt không đều, tăng nồng độ nội tiết tố nam androgen, từ đó dẫn tới tình trạng bên trong buồng trứng xuất hiện nhiều nang nhỏ.
Hội chứng buồng trứng đa nang có thể xuất hiện ở hầu hết các chị em sau tuổi dậy thì. Tuy nhiên, những người bị béo phì hay có người thân trong gia đình mắc PCOS thì thường có nguy cơ mắc bệnh cao hơn những người khác.
Các bác sĩ chuyên khoa cho biết, nếu bệnh buồng trứng đa nang không được điều trị kịp thời và đúng cách thì sẽ để lại nhiều hậu quả nguy hiểm, làm ảnh hưởng đến tâm lý và sức khỏe của chị em. Các biến chứng thường gặp là kinh nguyệt không đều, u nang buồng trứng, vô sinh, ung thư nội mạc tử cung, hội chứng ngưng thở khi ngủ, tăng huyết áp, đường huyết cao, rối loạn chuyển hóa lipid máu,…
Các triệu chứng buồng trứng đa nang có thể xuất hiện rất sớm ngay trong kỳ kinh nguyệt đầu tiên và các triệu chứng này sẽ càng rõ ràng hơn, trầm trọng hơn theo thời gian. Tuy nhiên, ở hầu hết các trường hợp, triệu chứng bệnh thường chỉ được phát hiện khi chị em phụ nữ gặp khó khăn trong vấn đề sinh sản.
Những biểu hiện điển hình của hội chứng buồng trứng đa nang, chị em nên lưu ý để nhận biết bệnh sớm nhất có thể:
- Kinh nguyệt không đều
- Rậm lông (lông tóc phát triển quá mức)
- Béo phì
- Da mặt nhờn, đổ dầu, nổi nhiều mụn trứng cá
- Sạm da
- Nhức đầu
- Tâm trạng thay đổi thất thường
- Cảm giác khó chịu, đau nhức ở vùng chậu
2. Nguyên nhân gây buồng trứng đa nang
Hiện nay, nguyên nhân gây bệnh buồng trứng đa nang vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, các chuyên gia y tế cho rằng bệnh lý có thể liên quan đến các yếu tố nguy cơ sau:
- Do di truyền: Nếu trong gia đình có người thân từng mắc bệnh buồng trứng đa nang thì nguy cơ bạn mắc bệnh này là rất cao.
- Kháng insulin: Tình trạng kháng insulin làm tăng nồng độ insulin trong máu, góp phần làm tăng nồng độ androgen. Điều này làm mất cân bằng nội tiết, giảm khả năng rụng trứng, tăng khả năng mắc bệnh đa nang buồng trứng.
- Chế độ ăn uống: Chế độ ăn giàu đường bột, hoặc ăn nhiều thức ăn nhanh và nước uống có ga sẽ làm cơ thể dễ dàng bị béo phì, từ đó làm tăng nguy cơ mắc hội chứng buồng trứng đa nang.
- Môi trường và lối sống: Môi trường sống và làm việc ô nhiễm, nhiều hóa chất độc hại, lối sống không lành mạnh,… đều có thế làm rối loạn nội tiết tố, nguyên nhân gây nên hội chứng buồng trứng đa nang.
3. Phương pháp chẩn đoán buồng trứng đa nang
Để chẩn đoán hội chứng buồng trứng đa nang, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám lâm sàng và hỏi các thông tin về các triệu chứng, tình trạng sức khỏe hiện tại và tiền sử bệnh lý của người bệnh và gia đình. Các câu hỏi thường tập trung vào các khía cạnh như chu kỳ kinh nguyệt, sự thay đổi cân nặng của người bệnh trong một khoảng thời gian nhất định.
Ngoài ra, bác sĩ khám các biểu hiện khác như mụn trứng cá, sự phát triển của lông, tình trạng kháng insulin và các triệu chứng khác mà người bệnh gặp phải. Dựa vào kết quả thăm khám, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện chẩn đoán cận lâm sàng như:
- Xét nghiệm máu: đo và phân tích nồng độ hormone, từ đó giúp bác sĩ loại trừ được các trường hợp gây rối loạn kinh nguyệt hay tăng Androgen tương tự PCOS. Bên cạnh đó, xét nghiệm máu còn cho kết quả mức độ dung nạp glucose, lượng cholesterol và triglyceride lúc đói.
- Siêu âm: từ hình ảnh siêu âm, bác sĩ có thể kiểm tra và đánh giá được tình trạng sức khỏe hiện tại của buồng trứng và độ dày của niêm mạc tử cung.
- Xét nghiệm bổ sung: tầm soát trầm cảm và lo âu, tầm soát hội chứng ngưng thở khi ngủ, kiểm tra huyết áp, dung nạp glucose, mức cholesterol và triglycerid định kỳ.
4. Phương pháp điều trị
4.1. Phương pháp Tây y
Tùy vào tình trạng và mức độ của bệnh mà bác sĩ sẽ chỉ định điều trị bằng các thuốc như:
- Điều trị rối loạn chuyển hóa: Phương pháp điều trị dược lý dành riêng cho trường hợp rối loạn chuyển hóa như không phóng noãn, rậm lông và rối loạn kinh nguyệt gồm các loại thuốc: Thuốc tránh thai, Metformin, Clomiphene, Prednisone, Leuprolide và Spironolactone.
- Điều trị tình trạng không rụng trứng: Để hỗ trợ quá trình rụng trứng, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc: Clomiphene – thuốc kháng estrogen đường uống, Letrozole trong điều trị ung thư vú để kích thích buồng trứng, Metformin giúp điều trị PCOS bằng cách cải thiện mức insulin.
- Điều trị chứng rậm lông: Kem Eflornithine là loại thuốc kê đơn có tác dụng làm chậm quá trình mọc lông, Spironolactone ngăn ngừa tác động của Androgen trên da. Ngoài ra, người bệnh có thể tham khảo phương pháp tẩy lông bằng laser và điện phân cho chứng rậm lông.
- Điều trị kinh nguyệt không đều: Bác sĩ có thể chỉ định người bệnh sử dụng một số loại thuốc tránh thai kết hợp với Estrogen và Progestin giúp cân bằng nội tiết tố trong cơ thể. Ngoài ra, liệu pháp Progestin cũng có thể để điều hòa chu kỳ kinh nguyệt nguyệt và bảo vệ bạn khỏi ung thư nội mạc tử cung.
Trong trường hợp điều trị bằng thuốc không đạt hiệu quả, bác sĩ sẽ chỉ định điều trị bệnh bằng phương pháp ngoại khoa:
- Phẫu thuật cắt góc buồng trứng.
- Phẫu thuật nội soi đốt điểm buồng trứng.
Ngoài ra, đối với trường hợp chị em mắc bệnh buồng trứng đa nang có mong muốn mang thai, bác sĩ sẽ tư vấn phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm (IVF).
4.2. Phương pháp Đông y
Theo quan niệm Y học cổ truyền, buồng trứng đa nang có mối quan hệ mật thiết đến các tạng Can, Thận hoặc đàm thấp trong cơ thể. Khi cơ thể có vấn đề, sức khỏe của các tạng suy yếu sẽ gây ra bệnh. Xác định đúng nguyên nhân, tác nhân gây bệnh là vấn đề quan trọng hàng đầu khi điều trị hội chứng buồng trứng đa nang bằng phương pháp Đông y. Tuy nhiên để đạt được hiệu quả điều trị tốt nhất, bạn cần thăm khám thầy thuốc, bác sĩ chuyên môn để được tư vấn và có liệu pháp điều trị phù hợp. Đặc biệt, người bệnh tuyệt đối không tự ý sử dụng các biện pháp điều trị khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
Sau đây, Dược Bình Đông sẽ tổng hợp một số bài thuốc Đông y hỗ trợ điều trị bệnh buồng trứng đa nang theo từng thể bệnh được đánh giá mang lại hiệu quả cao, bạn có thể tham khảo:
Buồng trứng đa nang thể Thận hư
Bài thuốc “Ôn thận hoàn”
- Công dụng: Bổ thận, bồi bổ khí huyết, dưỡng khí, sinh huyết, thường dùng chữa bế kinh ở phụ nữ.
- Thành phần: 16g Sơn thù, 16g Thục địa, 12g Ba kích, 12g Đương quy, 10g Thỏ ty tử, 8g Lộc nhung, 8g Phục thần, 8g Sơn dược, 8g Ích trí nhân, 8g Sinh địa, 8g Viễn chí, 8g, Tục đoạn, 8g Xà sàng tử.
- Cách dùng: Sắc lấy nước uống
Buồng trứng đa nang thể Đàm thấp
Bài thuốc “Thương truật đạo đàm thang”
- Công dụng: Trừ đàm, lưu thông khí huyết
- Thành phần: 12g Hoạt thạch, 12g Phục linh, 12g Xuyên khung, 10g Trần bì, 8g Thương truật, 8g Hương phụ, 8g Nam tinh, 8g Bán hạ, 8g Thần khúc.
- Cách dùng: Sắc lấy nước uống
Buồng trứng đa nang thể Can uất
Bài thuốc cổ “Điều kinh chủng ngọc thang”
- Công dụng Sơ can, giải uất, chữa điều hòa kinh nguyệt, lưu thông khí huyết
- Thành phần: 16g Thục địa, 12g Xuyên khung, 12g Bạch thược, 12g Phục linh, 12g Quy thân, 12g Ngải diệp, 10g Mẫu đơn bì, 8g Ngô thù du, 8g Phụ tử, 8g Diên hồ sách, 8g Trần bì, 6g Can khương, 4g Quế chi.
- Cách dùng: Sắc lấy nước uống
5. Cách phòng ngừa buồng trứng đa nang
Theo các chuyên gia y tế, chị em phụ nữ hoàn toàn có thể ngăn ngừa hội chứng buồng trứng đa nang cũng như các biến chứng nguy hiểm của bệnh bằng việc thay đổi lối sống khoa học, sinh hoạt lành mạnh, nâng cao chất lượng cuộc sống hàng ngày. Cụ thể:
- Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, bổ sung đầy đủ dưỡng chất, hạn chế lượng carbohydrate, chất béo trong khẩu phần ăn và uống đủ nước.
- Giảm cân, thiết lập chế độ ăn kiêng hợp lý, kiểm soát và duy trì cân nặng khỏe mạnh
- Không hút thuốc vì điều này làm tăng nồng độ androgen và tăng nguy cơ mắc bệnh tim.
- Tham gia hoạt động tập luyện thể chất thường xuyên, với cường độ vừa phải phù hợp với thể trạng.
- Chủ động theo dõi, kiểm tra sức khỏe phụ khoa định kỳ 6 tháng/lần.
7. Tổng kết
Buồng trứng đa nang là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn tới vô sinh – hiếm muộn ở chị em phụ nữ. Tuy nhiên, người bệnh cũng không nên quá lo lắng căng thẳng, vì với sự phát triển của nền y học hiện đại, bệnh lý này hoàn toàn có thể cải thiện tốt nếu được phát hiện sớm và áp dụng đúng liệu pháp điều trị. Hy vọng bài viết của Dược Bình Đông sẽ giúp chị em hiểu rõ hơn về bệnh cũng như tìm được cho mình phương pháp điều trị, phòng ngừa hội chứng buồng trứng đa nang hiệu quả.
Để biết thêm nhiều thông tin về các bệnh lý cũng như các phương pháp chăm sóc sức khỏe, bạn có thể tham khảo chuyên mục Cẩm nang sức khỏe của Dược Bình Đông – Nơi chia sẻ những kiến thức, tin tức sức khỏe mới và hữu ích nhất để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình bạn.
Dược Bình Đông – một thương hiệu sản phẩm Đông y uy tín, nổi tiếng có mặt trên thị trường Việt Nam với gần một thế kỷ hình thành và phát triển. Các sản phẩm bảo vệ sức khỏe của Dược Bình Đông là sự kết hợp hài hòa giữa các thảo dược thiên nhiên, an toàn, lành tính, hoàn toàn không gây tác dụng phụ. Đặc biệt các sản phẩm đều được nghiên cứu rất kỹ lưỡng để phù hợp an toàn với cơ địa của người Việt và mang lại hiệu quả tốt nhất.
