Thoái hóa khớp: Nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị

Thoái hóa khớp thường được biết đến là một căn bệnh xương khớp gắn liền với tuổi già. Tuy nhiên hiện nay bệnh dần đang trẻ hóa ở người trẻ tuổi do những thói quen sinh hoạt không đúng cách. Thoái hóa khớp gây ảnh hưởng không nhỏ tới chất lượng cuộc sống của người bệnh. Nếu không được điều trị sớm, bệnh có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm và người bệnh có nguy cơ mất hoàn toàn khả năng vận động. Hãy cùng Dược Bình Đông tìm hiểu về căn bệnh này ngay trong bài viết dưới đây nhé! 

1. Tổng quan về thoái hóa khớp

Thoái hóa khớp là bệnh xương khớp mãn tính rất phổ biến hiện nay. Bệnh xảy ra khi sụn khớp (bộ phận có chức năng bảo vệ và giảm ma sát đầu xương) bị bào mòn và phá vỡ cấu trúc. Bệnh không chỉ liên quan đến sụn khớp và đĩa đệm mà còn ảnh hưởng tới toàn bộ cấu trúc sụn như xương dưới sụn, bao hoạt dịch, bao khớp,… 

Thoái hóa khớp không chỉ xảy ra ở người lớn tuổi mà có thể gặp ở những người trẻ. Đối với độ tuổi trẻ hơn, nam giới dễ bị thoái hóa khớp hơn nữ giới do chấn thương. Tuy nhiên, sau 70 tuổi thì tỷ lệ mắc bệnh giữa nam và nữ là gần như nhau. 

Thoái hóa khớp có thể ảnh hưởng tới mọi khớp trên cơ thể, đặc biệt là những vị trí khớp chịu nhiều lực như cột sống cổ, cột sống thắt lưng, khớp vai, khớp gối, khớp cổ chân, khớp háng, khớp cùng chậu… Thoái hóa khớp khi không được điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như: bệnh gout, vôi hóa sụn khớp, tăng cân, rối loạn giấc ngủ, trầm cảm và lo âu hoặc một số biến chứng khác như chảy máu và nhiễm trùng, tổn thương gân và dây chằng quanh khớp, gãy xương, hoại tử xương…

2. Các triệu chứng thường gặp khi bị thoái hóa khớp

Các biểu hiện của thoái hóa khớp thường phát triển chậm với mức độ bệnh nặng dần theo thời gian. Những triệu chứng thường gặp ở người mắc thoái hóa khớp là: 

• Đau nhức: Xuất hiện những cơn đau âm ỉ xung quanh vùng khớp bị thoái hóa. Đau không kèm theo sưng, nóng, đỏ và không bị lan ra xung quanh, trừ trường hợp thoái hóa cột sống gây chèn ép dây thần kinh. Đau xuất hiện khi vận động hay thay đổi tư thế, đỡ đau hơn khi nghỉ ngơi và về đêm. 
• Biến dạng khớp: Biến dạng của thoái hóa khớp chủ yếu là do các gai xương mọc thêm ở đầu xương, lệch trục khớp; biến dạng cột sống theo hình thức gù, vẹo, cong lõm. 
• Hạn chế vận động: Các khớp bị mòn khi cử động cọ xát, gây đau và làm hạn chế khả năng vận động, di chuyển của người bệnh và có thể dẫn đến teo các cơ vùng tổn thương. Một số bệnh nhân sẽ gặp dấu hiệu co cứng khớp vào buổi sáng hoặc khi bắt đầu hoạt động. 
• Một số dấu hiệu khác mà người bệnh có thể gặp là teo cơ do ít vận động, tiếng lạo xạo khi cử động, tràn dịch khớp do phản ứng xung huyết và tiết dịch ở màng hoạt dịch. 

3. Nguyên nhân dẫn đến thoái hóa khớp

Có rất nhiều nguyên nhân gây nên thoái hóa khớp như sau:

• Tuổi tác: Tuổi tác là nguyên nhân thứ phát gây nên bệnh thoái hóa khớp, bởi tuổi tác càng cao thì quá trình lão hóa tự nhiên càng diễn ra mạnh mẽ. Hệ xương khớp là vị trí chịu nhiều ảnh hưởng, suy yếu và trở nên thoái hóa. Theo thời gian, chất lượng và hàm lượng Protid trong sụn khớp suy giảm dẫn đến việc các sụn bắt đầu bị thoái hóa. Vận động trong thời gian dài khiến phần sụn này bị hao mòn và tổn thương gây nên triệu chứng đau nhức. 
• Di truyền: Tình trạng này xảy ra ở một số trường hợp bị khiếm khuyết di truyền ở những gen có chức năng hình thành sụn, dẫn đến hao hụt sụn khớp và đẩy nhanh quá trình thoái hóa. 
• Chấn thương: Luyện tập thể thao quá độ, bị tai nạn,… gây nên chấn thương ở khớp là yếu tố đẩy nhanh tình trạng khớp thoái hóa. 
• Béo phì: Những người thừa cân sẽ có nguy cơ cao bị thoái hóa cột sống, hông và khớp gối. Hãy duy trì cân nặng lý tưởng để làm chậm quá trình thoái hóa. 
• Tính chất công việc: Làm các công việc tay chân nặng nhọc, sử dụng khớp thường xuyên và lặp đi lặp lại một động tác sẽ làm tăng nguy cơ thoái hóa sụn khớp, nhất là ở khớp cổ tay, khớp cổ chân. 

Ngoài ra, sinh hoạt sai tư thế, khuân vác nặng thường xuyên, ít vận động, chế độ ăn uống không khoa học hay mắc các bệnh lý khác như loãng xương, nhiễm trùng khớp, viêm khớp dạng thấp, dị tật khớp bẩm sinh, viêm đa khớp… cũng là những nguyên nhân dẫn đến thoái hóa khớp. 

4. Phương pháp chẩn đoán thoái hóa khớp

Để chẩn đoán thoái hóa khớp một cách chuẩn xác nhất, người bệnh cần đến các trung tâm y tế để kiểm tra. Những phương pháp chẩn đoán phổ biến là: 

• Tiến hành kiểm tra các khớp bị đau, khó chuyển động và xem xét bệnh sử của người bệnh.
• Xét nghiệm hình ảnh bằng chụp X-quang, siêu âm khớp, chụp cộng hưởng từ (MRI), nội soi khớp để chẩn đoán tình trạng thoái hóa khớp.
• Kiểm tra dịch khớp để phát hiện các bệnh lý về khớp bằng cách lấy một mẫu nhỏ chất lỏng trong khớp để xét nghiệm.
• Kiểm tra máu và nước tiểu để xác định bệnh nhân mắc loại viêm
• khớp nào hoặc loại trừ các bệnh lý khác cũng có các triệu chứng tương tự. 

5. Phương pháp điều trị thoái hóa khớp 

Thoái hóa khớp là căn bệnh có thể gây nên nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị sớm. Nếu thấy tình trạng đau khớp tái diễn nhiều lần, đau dai dẳng thì hãy đi thăm khám để có phác đồ điều trị tốt nhất. 

5.1. Vật lý trị liệu

Đây là phương pháp điều trị thoái hóa khớp không xâm lấn, an toàn và phù hợp với mọi đối tượng. Thực hiện vật lý trị liệu đúng cách mang đến những lợi ích như giảm đau, giảm sưng viêm và cải thiện khả năng vận động của khớp. Tuy nhiên người bệnh cần thực hiện trị liệu theo đúng hướng dẫn của bác sĩ hoặc chuyên viên, không nên tự ý thực hiện tại nhà để tránh sai sót gây tổn thương cho xương khớp. 

5.2. Sử dụng bài thuốc dân gian

Một số bài thuốc trị bệnh thoái hóa xương khớp hiệu quả được nhiều người lựa chọn, đó là: 

5.2.1.Trị thoái hóa xương khớp bằng ngải cứu 

Cây ngải cứu có tác dụng chữa đau nhức xương khớp hiệu quả và được dân gian khuyên dùng. Cách làm rất đơn giản, bạn cần lấy lá và thân ngải cứu rửa sạch, phơi tái, thái nhỏ rồi trộn lẫn muối theo tỷ lệ 1:1. Sao nóng hỗn hợp và đổ nhanh ra khăn, chườm vào khớp bị đau ngày 1 – 2 lần. Đắp ngải cứu nóng khi khớp gối bị sưng cũng giúp giảm cơn đau, bớt sưng khớp.

5.2.2. Sử dụng gừng

Gừng không chỉ là gia vị trong những món ăn mà nó còn có tác dụng làm dịu cơn đau, phòng ngừa bệnh đau khớp gối và khớp cổ chân. Hãy thực hiện ngâm chân nước muối ấm và gừng mỗi ngày từ 15 – 30 phút. 

5.2.3. Trị bệnh bằng lá lốt

Trong Đông y, lá lốt thường được sử dụng để chữa đau nhức xương khớp mỗi khi trời lạnh cũng như chữa được nhiều bệnh lý khác như phong thấp, tê bì chân tay,… Để chữa trị thoái hóa khớp bằng lá lốt, bạn cần dùng 5 – 10g lá lốt phơi khô (15 – 30g lá tươi), sắc thành ½ bát nước, uống trong ngày và thực hiện trong vòng 10 ngày. Một công thức nữa mà bạn có thể tham khảo để điều trị khớp bị thoái hóa là dùng lá lốt, rễ các cây bưởi bung, vòi voi, cỏ xước, mỗi vị 30g lá tươi và thái mỏng, sao vàng, sắc thêm với 600ml nước, còn 200ml chia thành 3 lần và trong vòng 7 ngày liên tục. 

5.3. Sử dụng thuốc Tây

Ngoài việc sử dụng các bài thuốc dân gian, bạn cũng có thể sử dụng thuốc Tây để làm giảm các cơn đau do thoái hóa khớp gây nên. Tuy vậy, khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào cũng cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ và liều lượng khuyến cáo của nhà sản xuất. Các loại thuốc giúp giảm đau và giảm các triệu chứng do khớp bị thoái hóa là:

• Thuốc giảm đau Paracetamol có khả năng giảm nhanh cơn đau tại chỗ.
• Nếu paracetamol không có hiệu quả với bạn, có thể sử dụng thuốc giảm đau chống viêm không steroid (NSAID) giúp giảm đau và giảm viêm, giảm sưng khớp.
• Tiêm steroid vào khớp bị thoái hóa làm tê cục bộ và giảm đau nhanh chóng. Tuy nhiên loại thuốc này có những tác dụng phụ nguy hiểm nên cần có sự chỉ định của bác sĩ.

Mời bạn xem thêm: Các loại Thuốc điều trị thoái hóa khớp hiệu quả nhất hiện nay

5.4. Phẫu thuật 

Phẫu thuật là phương pháp thường được chỉ định với những trường hợp thoái hóa nghiêm trọng. Phẫu thuật giúp cải thiện đáng kể các triệu chứng thường gặp về thoái hóa và tăng khả năng vận động. Tuy nhiên, phương pháp này cũng có nhiều hạn chế như chi phí cao, mất nhiều thời gian nghỉ ngơi và phục hồi sức khỏe, nếu không chăm sóc vết mổ đúng cách có nguy cơ nhiễm trùng cao,… 

6. Cách phòng ngừa thoái hóa khớp

6.1. Khuyến khích người bệnh thường xuyên vận động hằng ngày

• Khi bị thoái hóa khớp, người bệnh thường bị đau đớn nên gặp khó khăn trong việc vận động. Bởi thế mà nhiều người thường e ngại việc tập thể dục dẫn đến tình trạng bệnh tình thêm phần nặng nề.
• Tuy nhiên, theo các chuyên gia, việc hoạt động thể chất mang đến rất nhiều lợi ích cho người bị thoái hóa khớp. Lựa chọn những bài tập đúng cách sẽ giúp tăng năng lượng, tăng cường cơ bắp và thể chất của xương, giúp các khớp xương linh hoạt. Bạn có thể bắt đầu bằng những môn thể thao như yoga, đi bộ, bơi lội,…
• Khởi động kỹ trước khi tham gia các hoạt động thể lực để tránh bị chấn thương dẫn đến thoái hóa xương khớp.

Bởi những lý do trên, các bạn nên khuyên người bệnh ra ngoài trời vận động thường xuyên hoặc có thể chọn đến các trung tâm vật lý trị liệu để được hướng dẫn vận động đúng cách, giúp cơ thể nhanh chóng phục hồi.

6.2. Cân bằng chế độ ăn uống hằng ngày với nhiều rau xanh

Nhiều tài liệu nghiên cứu đã chỉ ra rằng, bổ sung dinh dưỡng cho cơ thể đúng cách có thể giúp người bệnh dễ chịu hơn khi bị thoái hóa khớp. Một số nhóm thực phẩm bạn nên lựa chọn cho người bị thoái hóa khớp gồm: Thực phẩm giàu vitamin C; Axit béo Omega-3…. Bạn có thể duy trì chế độ dinh dưỡng lành mạnh, bổ sung sung sắt, axit folic, và khoáng chất (protein, calcium, vitamin D, vitamin nhóm B) giúp làm chậm quá trình thoái hóa khớp. Ngoài ra, bạn nên ăn các món ăn giúp xương khớp chắc khỏe, bổ sung các thực phẩm giàu canxi, chất béo từ cá hồi, cá mòi, cá thu, các loại ngũ cốc, các loại đậu. Ngoài ra, cũng có thể chọn những chất béo lành mạnh như dầu bơ, ô liu và dầu hạt cải và một số loại dầu lành mạnh khác trong chế biến món ăn.

6.3. Hỗ trợ kiểm soát cơn đau giúp người bệnh

Khi bị thoái hóa khớp, người bệnh thường không thể tránh được tình trạng chân tay đau nhức, tê bì. Tuy nhiên những triệu chứng này hoàn toàn có thể được kiểm soát bằng một số liệu pháp như: chườm nóng/lạnh, xoa bóp massage.

• Chườm nóng/lạnh: Liệu pháp này thường sử dụng nhiệt độ kích thích vào dây thần kinh cảm giác của người bệnh, giúp người bệnh vượt qua những cơn đau nhức xương khớp. Tùy vào tính chất đau nhức của người bệnh mà bạn lựa chọn liệu pháp nóng hoặc lạnh sao cho phù hợp. Ví dụ, chườm nóng phù hợp với tình trạng đau cứng khớp, trong khi đó chườm lạnh giúp cho các khớp đỡ bị viêm sưng.
• Xoa bóp: Đây là một trong những phương pháp điều trị không cần dùng thuốc trong Đông y giúp người bệnh đả thông kinh mạch, làm cho tuần máu lưu thông tốt hơn, khớp ít bị tê cứng, giúp người bệnh có cảm giác thoải mái hơn.

6.4. Nhắc nhở người bệnh uống thuốc hàng ngày

Với những người bệnh cao tuổi, trí nhớ thường suy giảm nên bạn cần thường xuyên nhắc nhở bệnh nhân uống thuốc đúng giờ với đúng liều lượng mà bác sĩ đã kê đơn trước đó. Điều này nhằm phát huy được tối đa công dụng của thuốc, tránh các tác dụng phụ có thể xảy ra. Khi chọn mua thuốc cho người bệnh, các bạn cần chú ý đến nguồn gốc xuất xứ, tuyệt đối không nghe và sử dụng những bài thuốc không rõ nguồn gốc bởi chúng tiềm ẩn những nguy cơ không thể lường trước.

Ngoài ra bạn có thể áp dụng những cách sau để phòng tránh thoái hóa khớp: 

• Hạn chế mang vác nặng ảnh hưởng tới cột sống, đảm bảo các tư thế đúng khi sinh hoạt, làm việc để tránh gây tổn thương hệ xương khớp.
• Kiểm soát cân nặng hợp lý giúp hạn chế trọng lượng cơ thể gây áp lực lên hệ thống dây chằng và xương khớp.
• Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, bổ sung nhóm thực phẩm tốt cho xương khớp như axit béo omega-3, vitamin D, ăn nhiều trái cây, rau xanh cũng như hạn chế đồ chiên, dầu mỡ nhiệt độ cao.
• Hạn chế uống nhiều bia rượu và sử dụng chất kích thích. Duy trì lối sống lành mạnh và tránh bị stress, căng thẳng. 

7. Hướng dẫn chăm sóc người bị thoái hóa khớp

Để chăm sóc người bệnh thoái hóa khớp, cần lưu ý những vấn đề sau: 

• Người bị thoái hóa khớp cần được nghỉ ngơi và nằm ở tư thế dễ chịu nhất.
• Hướng dẫn bệnh nhân các bài tập khớp nhằm hạn chế thoái hóa và biến dạng khớp.
• Cho bệnh nhân ăn nhiều hoa quả và bổ sung đầy đủ dinh dưỡng.
• Thực hiện theo đúng những chỉ dẫn của bác sĩ, nhắc nhở người bệnh uống thuốc đúng giờ và đúng liều.
• Có thể cho người bệnh sử dụng sản phẩm hỗ trợ thoái hóa khớp. Một trong những sản phẩm hỗ trợ giảm thiểu triệu chứng của bệnh thoái hóa khớp hiệu quả chính là Thảo Linh Tiên – sản phẩm thuộc Công ty TNHH Dược Phẩm Bình Đông. Sản phẩm kết hợp giữa các loại thảo dược thiên nhiên như: Dây Đau Xương, Đảng Sâm, Tang Thầm, Kê Huyết Đằng, Đỗ Trọng, Ngưu Tất, Mộc Qua, Độc Hoạt, Cốt Toái Bổ,… Công dụng của Thảo Linh Tiên là hỗ trợ làm giảm các triệu chứng đau nhức xương khớp, đau nhức tê mỏi chân tay do các bệnh như viêm khớp, phong thấp,… và đặc biệt là thoái hóa khớp. 

8. Tổng kết

Có thể thấy, thoái hóa khớp không chỉ là vấn đề của tuổi già mà bất cứ ai cũng có thể mắc phải căn bệnh này. Thoái hóa khớp ảnh hưởng đến sinh hoạt, tâm lý cũng như sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Bệnh có thể được chữa trị bằng nhiều biện pháp và chữa trị càng sớm thì khả năng phục hồi sẽ càng cao. Tuy vậy, bạn cũng không nên chủ quan mà cần chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa thoái hóa khớp và thăm khám ngay khi có những dấu hiệu khớp bị thoái hóa. 

Để hỗ trợ cho quá trình chữa trị bệnh hiệu quả, bạn cũng có thể tham khảo sản phẩm bảo vệ sức khỏe xương khớp Thảo Linh Tiên với những thành phần được bào chế từ tự nhiên và có công dụng bổ xương khớp xoa dịu các triệu chứng do bệnh thoái hóa khớp gây nên như đau nhức xương khớp, tê bì chân tay. Sản phẩm thuộc thương hiệu Dược Bình Đông – công ty chuyên cung cấp các sản phẩm bảo vệ sức khỏe chất lượng với công nghệ đạt chuẩn GMP của bộ Y tế.

Hãy liên hệ qua hotline 028.39.808.808 để được tư vấn miễn phí nhé! 

9. Câu hỏi thường gặp